Sáng 23/5, Huỳnh Huy Hưng và Nguyễn Tuấn Kiệt, lớp 12A4, trường THPT Lê Quý Đôn, nhận bằng khen của Chủ tịch UBND thành phố, vì đạt giải nhì cuộc thi Khoa học và Kỹ thuật quốc tế (ISEP) lần thứ 75 ở Mỹ. Kỳ thi thu hút hơn 1.500 học sinh đến từ hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Dự án mang tên "TalkiEVBot - Robot hỗ trợ giáo dục cho trẻ em rối loạn lời nói", thuộc lĩnh vực Robotics and Intelligent Machines. Đây là sản phẩm tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), giúp trẻ em gặp khó khăn trong giao tiếp cải thiện khả năng tương tác và học tập.

Lãnh đạo thành phố Đà Nẵng khen thưởng nhóm học sinh đạt giải quốc tế. Ảnh: Nguyễn Đông

Huỳnh Huy Hưng, chủ công của dự án, cho biết ý tưởng đến từ một chuyến đi tình nguyện tại Trung tâm bảo trợ xã hội TP Đà Nẵng. Ở đây, Hưng và Kiệt gặp các em nhỏ bị rối loạn lời nói nên nghĩ đến làm một robot hỗ trợ.

Cả hai thảo luận, rồi bắt tay vào viết những dòng code đầu tiên. Hưng và Kiệt quyết định sản phẩm sẽ kết hợp đồng thời giữa một phần mềm hệ thống và một robot người máy thông minh. Robot có thể sửa lỗi, đưa ra phương án đúng.

Hưng ví dụ, nếu trẻ phát âm "tôi, tôi bị nói lắp" thì robot sẽ hỏi lại "bạn muốn nói là: tôi bị nói lắp?", đồng thời biểu lộ bằng khẩu hình để trẻ bắt chước và phát âm chính xác, từ đó giao tiếp hiệu quả hơn.

Quá trình thử nghiệm bắt đầu từ khi nhóm tham gia cuộc thi cấp thành phố, hồi tháng 11/2024. Hưng và Kiệt nhiều lần trở lại Trung tâm bảo trợ xã hội, tiếp xúc các em nhỏ mắc tật nói lắp để thu thập dữ liệu, từ đó đưa ra đánh giá cách phát âm và sửa lỗi.

Hưng kể mình và Kiệt nhiều đêm không ngủ, thậm chí từng nghĩ từ bỏ đề tài. Đó là khi không thể thiết lập khẩu hình đúng cho robot. Hay có những đêm phần mềm không thể chạy được, dù đã tải đến 99%.

"Những lúc đó em phải làm lại từ con số 0. Nhưng Kiệt, ba mẹ, thầy cô và bạn bè đã động viên", Hưng kể.

Huy Hưng, học sinh lớp 12A4, trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, kể về quá trình nghiên cứu robot hỗ trợ trẻ em yếu thế. Ảnh: Nguyễn Đông

Hưng nhìn nhận đề án của nhóm đạt được giải cao nhờ ý nghĩa nhân văn, hướng đến trẻ em yếu thế. Nhiều trẻ em phải vào các trung tâm bảo trợ xã hội và đang rất cần sự hỗ trợ, nhất là sản phẩm công nghệ thuận tiện sử dụng, để hòa nhập cộng đồng.

Sự hỗ trợ của gia đình, theo cả hai cũng là yếu tố quan trọng để hoàn thành dự án. Trong đó, phần thực hành cơ khí từ những ngày đầu tiêu tốn khá nhiều tiền bạc. Còn về ý tưởng, Hưng kể có hôm đau đầu suy nghĩ tìm giải pháp, và đã được ba mẹ lắng nghe, gợi mở hướng giải quyết. Bố mẹ Hưng đều tốt nghiệp thạc sĩ, tiến sĩ tại Pháp.

"Gia đình là một phần quan trọng trong việc thực hiện dự án", Hưng nói. Em cho biết, mẹ cũng là giáo viên ngoại ngữ nên đã hỗ trợ rất nhiều về hồ sư, dịch thuật để giúp Hưng hiểu rõ hơn những phương pháp nghiên cứu nước ngoài, tham khảo nhiều hơn các nguồn tài liệu phong phú.

Hưng cho biết, chi phí robot thông minh không vượt quá 2,5 triệu đồng, bởi nhóm hướng đến việc làm vật liệu bằng nhựa, in 3D thân thiện với trẻ em, thay vì chất liệu là sắt hay nhôm như thường thấy.

Sắp tới, Hưng dự kiến du học Pháp, theo đuổi con đường trở thành kỹ sư cơ khí.

"Em vẫn đang nghĩ đến việc tiếp tục phát triển robot. Em sẽ học cao hơn, nghiên cứu để tiếp tục hoàn thiện, đưa ra cộng đồng, giúp nhiều người tiếp cận", Hưng nói.

Học sinh nhận thưởng 25 triệu đồng từ Công ty Cổ phần Đầu tư khai thác Nhà ga quốc tế Đà Nẵng (AHT). Ảnh: Nguyễn Đông

Nguyễn Đông