Sách gồm chín chương, tên gốc là The Reinventors, phát hành năm 2012, ra mắt độc giả Việt năm 2019 với bản dịch của Hạnh An. Tác phẩm được nhiều độc giả, nhà lãnh đạo tìm đọc lại trong bối cảnh kinh tế biến động nhằm tích lũy kiến thức về quản lý doanh nghiệp. Tác giả Jason Jennings nghiên cứu những phương thức kiến tạo, giúp công ty phát triển trong thị trường cạnh tranh ngày nay. Ông chỉ ra cách duy nhất để thực hiện tăng trưởng liên tục là thay đổi không ngừng, để luôn "đi tắt đón đầu khách hàng của bạn".

Bìa "Thay đổi hay là chết", sách 348 trang. Ảnh: NXB Hồng Đức

Jason Jennings lấy ví dụ từ việc chọn lọc các tình huống của 22.000 công ty trên toàn thế giới, phỏng vấn các CEO và tìm hiểu cách họ chấp nhận thay đổi để thành công. Nếu không thay đổi và tăng trưởng, các doanh nghiệp sẽ đi vào vòng xoáy thất bại, dẫn đến phá sản. Đây là điều cần thiết để đáp ứng nhu cầu của công nhân viên, khách hàng, đại lý, nhà cung cấp, cổ đông và cả cộng đồng. Một số công ty có thái độ chần chừ, không mạnh dạn cải cách để giải quyết gốc rễ của sự trì trệ. Lời biện hộ từ các CEO rằng thiếu tăng trưởng xuất phát từ nền kinh tế, do quy mô, tuổi đời doanh nghiệp hoặc do nằm ngoài tầm kiểm soát của công ty chứng minh họ thiếu khả năng lãnh đạo.

Jason Jennings cho rằng cần tìm cách loại bỏ cái tôi, tư duy cũ, tâm lý sở hữu, lòng tham, tư tưởng làm việc ngắn hạn, nỗi lo ngại mạo hiểm. Sách dẫn lời của cựu Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Colin Powell: "Nếu không hỏng thì đừng sửa", ông kết luận đó là "khẩu hiệu cho những kẻ tự mãn, ngạo mạn và sợ hãi".

Người lãnh đạo cần có tầm nhìn xa trông rộng, xác định được đích đến, để nhân sự biết công ty đang đi tới đâu, hướng đến điều gì. Ngoài ra, Jason Jennings khuyên doanh nghiệp nên thay đổi môi trường làm việc "từ cũ kỹ, đặc quyền và ngột ngạt thành nơi tươi mới, hồ hởi và hợp tác".

Ông viết: "Loại bỏ những văn phòng cá nhân và các cuộc hội thoại khép kín, bưng bít, thay vào đó những không gian làm việc nhỏ. Loại bỏ nội thất cũ mòn, thay bằng đồ đẹp và mới. Biến những bức tường thành nơi trưng bày cúp vàng, treo những bức ảnh chụp cùng các chính trị gia phá bỏ nguyên tắc. Môi trường cần thể hiện rõ ràng một điều rằng: Chúng ta ở đây để sáng tạo và thay đổi thế giới". Theo ông, trong việc quản lý nhân sự, người lãnh đạo nên cho mọi người cơ hội thể hiện quan điểm và tạo ra thay đổi, đặt bản thân vào vị trí khách hàng. Đồng thời, người lãnh đạo cần khuyến khích và thưởng lớn cho những ý tưởng hay, có cách để nhân viên bất đồng với đích đến của công ty tự rời đi hoặc loại bỏ họ.

Sách chỉ ra những phẩm chất cần có của lãnh đạo: Đối xử tốt với mọi người, giao tiếp tốt, làm gương, xây dựng lòng tin, biết thu hút và giữ chân nhân tài. Song, nên tuyển dụng nhân sự có hiểu biết căn bản và ham học hỏi suốt đời, tinh thần làm việc tốt, thực sự thích công ty và muốn vượt qua thử thách, lạc quan, suy nghĩ như người làm chủ, thích nghi với văn hóa công ty.

Điều quan trọng để duy trì một doanh nghiệp là giữ cho mọi người cùng tư tưởng. Tác giả đưa ra những con số đáng buồn trong nền kinh doanh Mỹ: 77% nhân viên không tin tưởng tổng giám đốc và 61% không tin bất cứ nhà lãnh đạo cao cấp nào, 51% cảm thấy mất động lực khi phải đương đầu với công việc hiện tại.

Cuối cùng, theo Jason Jennings, các doanh nghiệp cần "hôn thật nhiều ếch" (Kiss a lot of frogs before find a prince, lấy ý tưởng từ truyện cổ tích Hoàng tử ếch, ý nói về việc phải thử nghiệm thật nhiều trước khi tìm được điều thích hợp). Tác phẩm lấy ví dụ từ Starbuck với nỗ lực tái thiết năm 2008. Howard Schultz - CEO thời bấy giờ - đã cho đóng cửa cùng lúc 1.000 cửa hàng hoạt động kém hiệu quả, sa thải 7.000 nhân công, xem xét lại kế hoạch kinh doanh. Một số thay đổi có thể kể đến như: Thiết kế lại cửa hàng, đưa ra các sản phẩm mới, thúc đẩy mạnh truyền thông kỹ thuật số, lắp đặt wifi miễn phí tại tất cả cửa hàng, làm thẻ tích điểm. Nhờ đó, doanh thu của Starbucks cao hơn nhiều so với tổng lợi nhuận của công ty vào năm 2010.

Tác giả Jason Jennings. Ảnh: Audible

Cuốn sách có nhịp độ nhanh, phần tổng kết và câu hỏi cuối mỗi chương giúp người đọc tóm gọn kiến thức. Stan Slap - cây bút viết về văn hóa kinh doanh cho Wall Street Journal và là tác giả có sách bán chạy nhất theo New York Times - nhận xét: "Mỗi trang đều cung cấp những phương thức kiến tạo công ty hấp dẫn, dễ tiếp cận và thực tế. Tác giả biết cách diễn đạt, giúp bạn đạt được những thành công lớn hơn". Tác giả, nhà đầu tư mạo hiểm Guy Kawasaki nhận định sách "đưa ra những hướng dẫn từng bước cụ thể".

Jason Jennings, 69 tuổi, là nhà nghiên cứu người Mỹ. Ông là một trong những tác giả thành công với các tác phẩm viết về kỹ năng kinh doanh và lãnh đạo như Suy nghĩ lớn, hành động nhỏ (2019). Năm 2005, tờ New York Today mệnh danh ông là một trong ba biên tập viên kinh tế thành công nhất quốc gia.

Châu Anh