Công nhân đồn điền cao su Phú Riềng (Nam Bộ) đình công đòi tăng lương, giảm giờ làm, tháng 1/1930. Hình ảnh phản ánh cuộc sống của người dân đầu những năm 1920-1930, khi Pháp thực hiện chính sách tăng cường khai thác thuộc địa.

Ảnh thuộc sách 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam (1925-2025), do Nhà xuất bản Thông tấn biên soạn, ra mắt hôm 10/6. Ấn phẩm gồm hơn 1.000 ảnh tư liệu được khai thác từ kho lưu trữ của Thông tấn xã Việt Nam, các cơ quan báo chí trung ương, địa phương, những nhà báo, phóng viên ảnh. Tác phẩm khái quát chặng đường phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam gắn với từng giai đoạn lịch sử.

Một lớp bình dân học vụ hưởng ứng phong trào diệt giặc dốt (1945).

Tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời (3/9/1945) sau ngày nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khai sinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu sáu nhiệm vụ cấp bách. Trong đó chiến dịch diệt giặc dốt quan trọng thứ hai sau diệt giặc đói.

Ngày 4/10/1945, Hồ Chủ tịch có lời kêu gọi chống nạn thất học. Trong đó, Người khẳng định: ''Muốn giữ vững nền độc lập, muốn làm cho dân mạnh nước giàu, mọi người Việt Nam phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải có kiến thức mới có thể tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ quốc ngữ''.

Phòng in sách báo tại một xưởng năm 1950.

Trong kháng chiến, báo chí được in thủ công hoặc bằng máy, phát hành kịp thời đến các địa phương, hiệu sách để người dân nhanh chóng tiếp cận đường lối của Đảng, Chính phủ.

Nông dân cày ruộng với hình thức tổ đổi công (1959). Đây là mô hình mà các hộ nông dân hợp tác lẫn nhau, cùng hỗ trợ việc đồng áng.

Công nhân truyền thanh mắc loa công cộng cho một làng ven biển ở Kim Sơn, Ninh Bình, tháng 5/1965.

Mấy năm đầu sau ngày hòa bình lập lại ở Đông Dương (1954), hoạt động báo chí khởi sắc. Đến năm 1957, toàn miền Bắc có 134 tờ báo. Đài Tiếng nói Việt Nam ở trung ương và hệ thống đài phát thanh ở các tỉnh, thành phố, đặc khu, huyện và trạm truyền thanh tại cơ sở được thiết lập nhằm truyền tải chủ trương, đường lối chính sách đến người dân ở mọi miền đất nước.

Vận chuyển sách báo thời kỳ kháng chiến.

Theo bà Phùng Thị Mỹ - giám đốc, tổng biên tập Nhà xuất bản Thông tấn, 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam (1925-2025) không chỉ là cuốn sách mà là một phần ký ức lịch sử, thể hiện sức mạnh của ngòi bút trong sự nghiệp cách mạng.

Người dân Hà Nội theo dõi thông tin Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần qua Đài phát thanh tại Hồ Gươm (1969).

Công nhân lao động trên công trường khôi phục đường sắt Bắc - Nam (1976).

Sau năm 1975, nhiều tờ báo phản ánh hoạt động khắc phục hậu quả chiến tranh. Báo Nhân Dân (2/1/1976) đưa tin về cao trào lao động, sản xuất cả nước. Báo Sài Gòn giải phóng (18/3/1976) đăng bài phong trào thi đua sản xuất ở nhiều địa phương miền Nam.

Người Hà Nội xếp hàng mua thực phẩm theo chế độ tem phiếu thời bao cấp.

Từ năm 1981, trên các báo, đài có các bài điều tra, phóng sự, tranh luận về những vấn đề trọng đại của đất nước như trả lương bằng tiền, xóa bỏ tem phiếu, bù giá vào lương. Cả nước mở rộng việc tuyên truyền khoán sản phẩm, hoàn chỉnh khoán, nhấn mạnh nhiệm vụ: ''Xóa bỏ cơ chế quan liêu bao cấp, chuyển hẳn sang hạch toán, kinh doanh xã hội chủ nghĩa''.

Phương Linh

Ảnh: Nhà xuất bản cung cấp