Baekbanjip, dạng nhà hàng bình dân chuyên phục vụ bữa ăn gia đình truyền thống gồm một bát cơm, canh và nhiều món ăn kèm, đang dần biến mất tại Hàn Quốc khi người tiêu dùng chuyển hướng sang những trải nghiệm ẩm thực mới. Sự phát triển của văn hóa mạng xã hội khiến nhiều người thích những không gian sang trọng hơn, mang lại trải nghiệm ẩm thực độc đáo, có không khí thư giãn và phù hợp chụp ảnh check in.

Bà Kim Young-hee, 70 tuổi, đầu bếp kiêm chủ quán cơm bình dân Cheongju tại Hapjeong-dong phía tây Seoul, đang chịu tác động nặng nề từ sự thay đổi này. Mười năm trước, quán của bà Kim phục vụ trung bình ít nhất 100 khách mỗi ngày, hiện tại, con số giảm xuống còn khoảng 50.

Khi bà mở quán cách đây 20 năm, trong khu vực có khoảng 10 quán cơm bình dân. Giờ đây, bà là người duy nhất còn trụ lại trong khi khu phố xung quanh trở thành điểm đến ưa thích của giới trẻ. Bà Kim nói việc các quán ăn truyền thống dần đóng cửa phản ánh khó khăn của các nhà hàng kiểu cũ, chuyên phục vụ những món ăn đơn giản, mang hương vị gia đình. Từng là một phần quan trọng trong văn hóa ẩm thực Hàn Quốc, những quán ăn này giờ đây phải cạnh tranh với các nhà hàng theo xu hướng hiện đại.

"Ẩm thực truyền thống chúng ta từng yêu thích không thể theo kịp sự thay đổi, mọi người giờ thích đồ Tây hoặc giao thoa", bà nói, cho biết nhiều khách trẻ đến Hapjeong-dong sẽ vào quán ramen bên cạnh thay vì tiệm cơm cũ của mình.

Một phần ăn của các quán baekbanjip. Ảnh: Asia News Network

Một quán cơm bình dân nổi tiếng tên Jeil Miga, nằm gần Đại học Sungkyunkwan, từng phục vụ các suất ăn giá rẻ cho sinh viên suốt hơn 30 năm, đã đóng cửa vào năm 2021. Một quán cơm bình dân khác gần Đại học Hallym tại Chuncheon, tỉnh Gangwon, cũng ngừng hoạt động vào tháng 3/2024 sau gần 20 năm kinh doanh.

Ngoài thay đổi trong thói quen ăn uống, chi phí nguyên liệu tăng cao cũng khiến các chủ quán gặp nhiều khó khăn. Bà Kim cho biết hộp rau chân vịt 4,5kg vào 10 năm trước chỉ 10.000 won (khoảng 180.000 đồng), giờ đã tăng lên 20.000 won (khoảng 370.000 đồng).

Theo một báo cáo của Cơ quan Tiêu dùng Hàn Quốc vào tháng 4/2024, một suất canh kimchi kèm cơm có giá trung bình 8.000 won (khoảng 150.000 đồng) vào năm 2023. Trong khi đó, một suất ăn tại quán Cheongju Restaurant của bà Kim, gồm kimchi jjigae, cơm và 6 món ăn kèm, có giá 9.000 won (khoảng 170.000 đồng).

Bà Kim cũng gặp khó khăn khi phải chuẩn bị các món ăn kèm tươi mới mỗi ngày. Mỗi sáng, bà thức dậy từ rất sớm để sơ chế nguyên liệu và chế biến 6 món ăn kèm phục vụ trong ngày.

"Dù quá sức, tôi vẫn muốn mang đến cho khách hàng những bữa ăn ấm áp, giúp họ cảm thấy như đang ở nhà", bà nói.

Tuy đối mặt với nhiều thách thức, các chủ quán cơm bình dân không dễ dàng bỏ cuộc. Bà Han, ngoài 60 tuổi, chủ quán Hansikdang tại Hwayang-dong, gần ga Đại học Konkuk, đã cải tiến phong cách phục vụ để thu hút khách hàng.

Ba năm trước, bà thay đổi phong cách quán theo hướng hiện đại hơn, sử dụng chén đĩa cao cấp để cải thiện trải nghiệm ăn uống, thu hút khách hàng trẻ tuổi và khách du lịch nước ngoài.

"Việc thay đổi phong cách giúp tôi thu hút nhiều khách hàng trẻ và cả du khách nhưng sau khi trừ chi phí vận hành, hầu như không còn lợi nhuận", bà nói, cho biết đang cân nhắc giảm số lượng món ăn kèm thay vì tăng giá.

Tại quán của bà Han, một suất thịt heo xào cay kèm cơm và 9 món ăn kèm như trứng cút luộc, kimchi, bông cải xanh hấp, có giá 12.000 won (khoảng 220.000 đồng) - mức giá mà bà cho là hợp lý.

Dù nhiều chủ quán cơm bình dân cố gắng thay đổi, thực khách vẫn chuyển sang những lựa chọn khác. Ha Yoo-jeong, 24 tuổi, sinh viên đại học tại Seoul, cho biết thường cùng bạn bè ăn lẩu cay Malatang hoặc ăn tại căng tin trường.

"Giữa các tiết học, ăn một bát Malatang rất tiện vì các quán phục vụ nhanh còn các món ăn của cơm bình dân thì có thể ăn ở nhà", cô nói, nhấn mạnh nội thất của quán baekbanjip quá cũ, không hợp tụ tập bạn bè.

Yoon Hye-jeong, nhân viên văn phòng ở Seoul, cũng thường ăn tại căng tin công ty, nơi một bữa có giá khoảng 7.000 won (khoảng 130.000 đồng).

"Căng tin công ty giờ có rất nhiều lựa chọn đa dạng với giá rẻ hơn so với nhà hàng nên tôi không có lý do gì để ăn ngoài", Yoon nói.

Giáo sư Lee Eun-hee thuộc Đại học Inha, chuyên gia về khoa học tiêu dùng, cho rằng tình trạng khó khăn của cơm bình dân sẽ còn kéo dài, do ảnh hưởng từ sự thay đổi trong sở thích ẩm thực và tình hình kinh tế.

"Ngày càng ít người thích ăn những bữa cơm gia đình tại quán vì chúng quá giống với những gì họ có thể nấu ở nhà", bà Lee nói, cho biết xu hướng tiêu dùng đang chuyển dịch sang các lựa chọn ẩm thực đa dạng và chuyên biệt hơn, như các món phương Tây kiểu pasta.

Bà cũng nhấn mạnh dù chi phí vận hành tăng cao, các quán cơm bình dân khó có thể tăng giá vì trước nay chúng vốn nổi tiếng với các suất ăn giá rẻ dành cho tầng lớp lao động. Nếu tăng giá, họ sẽ mất khách hàng vì những thực khách này thường tìm kiếm những bữa ăn tiết kiệm.

Sự sa sút của các quán cơm bình dân phản ánh thay đổi trong thói quen ăn uống và là dấu hiệu của sự chuyển mình trong nền ẩm thực Hàn Quốc khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên trải nghiệm hiện đại, tiện lợi hơn.

Hoài Anh (Theo The Straits Times)