Khi ăn tại các nhà hàng không phải đồ ăn nhanh ở Nhật Bản, ngay sau khi bạn được sắp chỗ ngồi, nhân viên phục vụ thường mang đến một chiếc khăn ướt. Một số nhà hàng có thể mang thêm tách trà và khả năng khác là một món khai vị trong đĩa nhỏ. Trong khi khăn ướt và trà miễn phí, món ăn nhỏ này thì không.

Món khai vị bắt buộc này được là otoshi, xuất phát từ động từ "tosu" - có nghĩa đi qua hoặc được dẫn qua - ám chỉ việc khách hàng được dẫn từ cửa vào chỗ ngồi. Hầu hết nhà hàng quyết định món otoshi thay vì hỏi khách muốn gì. Mỗi người trên bàn sẽ có một đĩa otoshi nhỏ, thường kèm theo câu nói ngắn gọn của nhân viên: "Otoshi desu" hoặc "Otoshi de gozaimasu" (Đây là otoshi của quý khách).

Đậu edamame thường được phục vụ làm món khai vị bắt buộc. Ảnh: Japankuru

Otoshi không bao giờ là món gì quá cầu kỳ, thường chỉ có ít rau muối hoặc hầm, một chút đậu phụ hoặc một mẩu thịt hoặc cá. Mỗi người thường sẽ ăn hết phần otoshi chỉ sau hai đến ba miếng. Một điểm có thể khó chịu nữa là otoshi thường không ngon và được nhiều thực khách nhận xét "đáng quên nhất trong bữa ăn". Hầu như không có nhà hàng ở Nhật Bản hút khách nhờ otoshi ngon.

Tuy nhiên, otoshi tồn tại để thay thế cho phí dịch vụ. Nhật Bản nổi tiếng không có văn hóa tip trong nhà hàng, trong khi các quán bar thường vẫn tính phí bàn. Otoshi như một dạng thỏa hiệp để nhà hàng không phải thu phí dịch vụ. Mặt khác, chi phí làm otoshi rất thấp nên tiền khách hàng trả gần như trở thành lợi nhuận cho nhà hàng.

Với nhiều du khách nước ngoài tại Nhật Bản, việc không gọi món vẫn phải trả tiền đôi khi có thể gây sốc. Thực tế, các nhà hàng thường không báo giá otoshi hay ghi chú ở cửa, thực đơn. Thực khách chỉ biết số tiền phải trả khi đọc hóa đơn.

Với khách nội địa, hệ thống otoshi hiếm khi gây tranh cãi vì giá thường chỉ khoảng 300-600 yen (54.000-108.000 đồng) và ngay cả ở những nơi cao cấp hơn, giá cũng khó chạm mức 1.000 yen (180.000 đồng). Vì vậy, khi người Nhật đi ăn ở các izakaya (quán rượu kiểu Nhật) hoặc nhà hàng Nhật Bản truyền thống cao cấp - những nơi thường có otoshi - họ luôn chuẩn bị sẵn tâm lý trả thêm khoảng 500 yen (90.000 đồng) so với giá đồ đã gọi.

Trong khi đó, các nhà hàng đồ ăn nhanh hoặc bình dân, bao gồm teishokuya (nhà hàng suất ăn), quán ramen và nhà hàng sushi băng chuyền thường không có otoshi.

Hoài Anh (Theo Japan Today)