Ban đầu, cô gái người Nga chưa kịp hiểu chuyện gì đang xảy ra. Không khí như lễ hội thu nhỏ, với tiếng cười nói, nhạc sôi động và trẻ con nô đùa, nhưng âm lượng quá lớn khiến cô bất ngờ.
Đến văn phòng, Elena mang chuyện này ra hỏi đồng nghiệp. Họ chỉ cười và nói "chuyện bình thường ở Hà Nội, rồi sẽ quen thôi". Thậm chí, một người còn đùa rằng "nếu đường phố Hà Nội mà yên tĩnh mới đáng lo".
Đó là trải nghiệm đầu tiên về cuộc sống ở Việt Nam của Elena. Hai tháng đầu, thần kinh của cô luôn căng như dây đàn bởi tiếng còi xe máy vang lên không dứt. Thuê nhà gần một ngã tư ở quận Ba Đình, cô được "thưởng thức" tiếng ồn giao thông bắt đầu từ sáng sớm và trở nên căng thẳng vào giờ cao điểm cho đến tận đêm khuya. Dù đóng cửa phòng, cô vẫn nghe rõ âm thanh từ đường phố như tiếng rao của người bán hàng rong, loa phát thanh thông báo hoặc tiếng công trình xây dựng.
"Tôi khó ngủ và cảm thấy hơi quá tải", cô nói. Nhưng theo thời gian, Elena tìm ra cách đối phó bằng việc dùng nút tai vào ban đêm, đóng cửa sổ. Khi có điều kiện, cô tìm đến những quán cà phê yên tĩnh hoặc công viên xa đường chính để thư giãn.
Ba năm sống ở Hà Nội, Elena nhận thấy biển "cấm bấm còi" xuất hiện ngày càng nhiều, cho thấy nhận thức về tiếng ồn đang dần tăng lên. "Tôi cố gắng kiên nhẫn và nhắc mình đây là một phần sức sống của thành phố", cô nói.
Elena mang vấn đề tiếng ồn lên các hội nhóm expats và nhận ra đây là một trong những nỗi khó chịu lớn nhất của người nước ngoài sống và làm việc ở Việt Nam, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM.
Hồi cuối tháng 4 vừa qua, chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) xếp TP HCM ở vị trí thứ 5 trong danh sách 10 thành phố ô nhiễm tiếng ồn nhất thế giới. Trước đó, theo thống kê của Việt Nam, TP HCM ghi nhận hơn 11.000 phản ánh về tiếng ồn qua Cổng thông tin 1022 trong 8 tháng đầu năm 2023.
Ở Hà Nội, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường cũng ghi nhận mức tiếng ồn ban ngày trên các tuyến đường dao động 77,8–78,1 dBA, vượt ngưỡng cho phép 70 dBA, trong khi ban đêm lên tới 65,3–75,7 dBA, cao hơn chuẩn 55 dBA từ 10 đến 20 dBA.
Khảo sát của Đại học Quốc gia năm 2021 cho thấy 65% người dân khu trung tâm than phiền về tiếng ồn từ quán bar, karaoke và giao thông.
Trong các diễn đàn dành cho người nước ngoài ở Hà Nội và TP HCM, các chủ đề "NoisePollution" (ô nhiễm tiếng ồn) và "Noise" (tiếng ồn) đã thu hút hàng nghìn lượt tương tác, thảo luận.
 |
Anh Andrea trong chuyến du lịch ở Việt Nam. Ảnh: Nhân vật cung cấp |
Một trong những người đã chia sẻ trải nghiệm của mình trên nhóm Expat là George Wilson, 30 tuổi. Năm 2019, chàng trai người Anh đến TP HCM. Anh sống cùng hai người bạn, một đồng hương và một người Nam Phi. Họ chọn ngôi nhà ở quận Tân Phú, nơi xa trung tâm để hòa nhập cuộc sống địa phương.
"Mọi thứ đều tuyệt vời, trừ tiếng ồn", anh nói. Đầu tiên là công trình xây dựng cách nhà ba căn, nơi tiếng khoan và búa gõ vang lên từ sớm. Hai là hàng xóm thường xuyên hát karaoke trong các dịp sinh nhật, đám cưới, đám giỗ hoặc khi uống rượu.
George nói nhà ở Việt Nam san sát nhau, họ thường mở cửa, nên tiếng động dễ lan sang các nhà xung quanh. Anh có nhiều đêm trằn trọc vì tiếng ồn không dứt. Cuối tuần, họ muốn ngủ thêm cũng khó.
Hai người bạn phải đeo nút bịt tai trong khi George dời chỗ làm việc ra quán cà phê. "Ô nhiễm không khí có thể tránh bằng khẩu trang, nhưng với tiếng ồn, bạn chỉ còn cách chịu đựng hoặc rời đi", anh nói. Hai năm sau, George chuyển đến căn hộ tại An Phú, rồi Thảo Điền, TP Thủ Đức, nơi anh có thể "bắt đầu cuộc sống tĩnh lặng hơn".
Nhưng không phải người nước ngoài nào cũng khó chịu với ô nhiễm tiếng ồn ở Việt Nam. Andrea Gallo cho biết anh lớn lên ở TP Napoli (Italy), thành phố nhỏ có khoảng 1,5 triệu dân nhưng luôn ồn ào như thể có 5 triệu người sinh sống.
Ở quê hương anh, phương tiện giao thông được ưa chuộng là xe máy, giống Việt Nam. Người Italy cũng giao tiếp bằng còi xe. Họ bấm còi để phản đối, báo hiệu sự hiện diện, chào hỏi, thể hiện tức giận hoặc vui vẻ, tùy theo hoàn cảnh. Do đó, khi chuyển đến Việt Nam vào năm 2012, anh tiếp tục trải qua cảm giác ấy, nhưng với cường độ khác.
Một âm thanh quen thuộc ở Việt Nam nhưng không có ở Italy là tiếng loa công cộng. Anh bất ngờ khi mỗi ngày vào 17h30, loa trong khuôn viên trường đại học phát nhạc đều đặn. Trong khi đó, tiếng ồn thường bắt đầu từ 5h30 sáng với tiếng chổi của cô lao công, tiếp đến là tiếng mọi người đánh bóng chuyền lúc 6h ngay dưới ban công.
Tiếng ồn duy nhất thật sự làm phiền anh lại là của các sinh viên trao ở trường đại học. Họ bật nhạc và nói chuyện hoặc gọi điện thoại với âm lượng rất lớn.
"Nhưng những điều đó không quá phiền hà", anh nói. "Tôi chấp nhận nó như phần đời sống ở đây".
Ngọc Ngân
