Lúc 1h ngày 23/7, nước lũ dâng cao gây ngập đến nửa cổng trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Mỹ Lý 2, xã Mỹ Lý, thuộc huyện Kỳ Sơn cũ. Đến nay, lũ đã rút, song trước sân trường là những lớp bùn cao hơn hai mét, xung quanh đầy rác thải, gốc cây.

Trong ảnh là dãy phòng học hai tầng của trường, trước và sau khi lũ quét qua.

Thầy Trần Sỹ Hà, Hiệu trưởng trường Tiểu học Mỹ Lý 2, cho biết trước khi bão Wipha đổ bộ, nhà trường huy động giáo viên di chuyển tài sản, máy móc, đồ dùng học tập, hồ sơ, sổ sách lên tầng hai và nghĩ đã an toàn. Tuy nhiên, lúc 5h ngày 23/7, nước tràn vào cả tầng hai, khiến toàn bộ đồ đạc hư hỏng.

Đến ngày 28/7, nước đã rút nhưng bùn chất từng đống cao hơn một mét trước cửa phòng, giáo viên chưa thể mở cửa để dọn dẹp.

Bên trong một phòng học tầng hai, thời điểm trước và sau lũ. Hiện lớp học bị bùn vùi dày khoảng 1,5 m, bàn ghế hư hỏng nặng.

Một dãy phòng học cấp bốn bị lũ cuốn trôi mái. Nước rút để lại bùn chắn lối ra vào, cửa phòng bám đầy rác.

Đứng bên căn phòng nứt nẻ, bùn dày hai mét, mái tôn chắn trước cửa, thầy Hiệu trưởng Trần Sỹ Hà nói: "Bốn năm qua, trường được nhiều tổ chức, cá nhân hỗ trợ xây mới, sắm sửa thiết bị dạy học, nhưng tất cả đã đổ sông đổ biển".

"Sắp tới, học sinh ở điểm chính sẽ được chuyển lên các điểm lẻ để học tạm trong thời gian chờ sửa trường", thầy Hà cho hay.

Thống kê ban đầu của nhà trường, 12 ti vi, 5 tủ lạnh, 22 máy tính, 1,7 tấn gạo dự trữ cho học sinh bán trú, hồ sơ, sổ sách, sách vở, chăn màn bị ngập hoàn toàn hoặc cuốn trôi. Thiệt hại ước tính 2,5 đến 3 tỷ đồng.

Tại điểm trường Xốp Dương, Trường Mầm non Mỹ Lý 2, lũ quét dâng hơn hai mét, khiến toàn bộ dãy phòng học chính chìm trong bùn. Dụng cụ học tập bị cuốn trôi, khu vui chơi bị phá hỏng.

Sân trường ngập rác thải. Do đường bị chia cắt, giáo viên chưa thể vào dọn dẹp.

Giáp xã Mỹ Lý là xã Nhôn Mai (huyện Tương Dương cũ) - nơi duy nhất của Nghệ An còn bị cô lập do mưa lũ. Tại đây, hệ thống giáo dục thiệt hại nặng, nhiều điểm trường bị nước nhấn chìm.

Điểm trường Huồi Tố 2, Trường Mầm non Mai Sơn, bị cuốn trôi mất sân, nằm trơ trọi bên dòng nước chảy xiết, nguy cơ sạt lở cao.

Trường Tiểu học Mường Típ 2, huyện Kỳ Sơn cũ, ngập gần ba mét khi nước lũ dâng sáng 23/7. Đến nay, cành cây, gốc cây, rác thải chất đống trước cửa phòng.

Dãy công trình phụ ngập trong rác.

Đường vào trường đang bị chia cắt bởi đá lớn, bùn dày. Giáo viên chưa thể tiếp cận để kiểm tra thiệt hại, song ước tính bàn ghế và nhiều thiết bị dạy học đã hư hỏng.

Tại điểm lẻ Mường Piệt, Trường Tiểu học Thông Thụ 1, xã Thông Thụ, huyện Quế Phong cũ, mưa lớn kéo dài hai ngày khiến trường ngập nửa mét. Năm phòng học và bốn phòng giáo viên bị tốc mái, làm hỏng gần 80 bộ bàn ghế, nhiều máy tính, hệ thống điện nước.

Do ảnh hưởng bão Wipha, Nghệ An mưa lớn. Lũ từ thượng nguồn kết hợp nước xả từ các nhà máy thủy điện gây ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại hàng chục xã thuộc các huyện miền núi cũ như Kỳ Sơn, Con Cuông, Quỳ Châu, Quế Phong, Anh Sơn. Đến nay, nhà chức trách ghi nhận 4 người chết do sạt lở đất, lũ cuốn; còn 10 xã miền núi với gần 6.600 hộ dân, hơn 31.000 người bị cô lập.

Với thiệt hại về giáo dục, có 29 điểm trường ở các xã miền núi bị lũ nhấn chìm, hoặc đất đá từ trên núi đổ xuống gây hư hỏng.

Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An cho hay, mưa lũ xảy ra khi chỉ còn gần một tháng nữa là đến năm học mới, song nhiều trường, điểm trường và nhà ở của giáo viên, học sinh vùng cao đã bị lũ cuốn trôi, thiệt hại nặng nề. Ngành giáo dục địa phương đang rất cần sự chung tay, hỗ trợ của cả nước để giúp thầy trò vùng lũ sớm ổn định, chuẩn bị cho năm học mới. Về lâu dài, tỉnh sẽ tiếp tục kêu gọi nguồn lực bổ sung cơ sở vật chất, thiết bị, sách vở cho học sinh.

Đức Hùng

Quỹ Hy vọng - báo VnExpress mở chiến dịch "Chung tay vì Nghệ An", nhằm hỗ trợ tái thiết các trường học bị thiệt hại do sạt lở, lũ quét, giúp học sinh, giáo viên sớm ổn định trước thềm năm học mới. Độc giả có thể đóng góp cùng chiến dịch tại đây.