Phát biểu tại lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (1/7/1915), Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định ông Linh là nhà lãnh đạo tài năng, người khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh tên khai sinh là Nguyễn Văn Cúc, bí danh Mười Cúc, quê Hưng Yên. Giai đoạn 1940-1975, ông giữ nhiều vị trí quan trọng trong phong trào cách mạng miền Nam như Bí thư Trung ương Cục miền Nam, Bí thư Thành ủy Sài Gòn - Gia Định.

Đất nước thống nhất, ông Linh đảm nhiệm nhiều trọng trách như Bí thư Thành ủy TP HCM, Tổng Bí thư (1986-1991). Tại Đại hội Đảng lần thứ 6 năm 1986, trước tình hình khó khăn của nền kinh tế đất nước với mô hình quản lý kế hoạch hóa tập trung, trì trệ, bao cấp, ông Linh đã "thể hiện bản lĩnh hiếm có" khi khẳng định: "Không thể tiếp tục làm theo lối cũ. Nếu không đổi mới, đất nước sẽ không thể phát triển, nhân dân sẽ không thể ấm no".

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại lễ kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, ngày 1/7. Ảnh: TTXVN

Trên cương vị Tổng Bí thư, ông Linh khởi xướng chủ trương cải cách mạnh mẽ, tháo gỡ rào cản về cơ chế, giải phóng sức sản xuất; mở rộng quyền tự chủ cho cơ sở; thí điểm và sau đó củng cố các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh; thiết lập cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước; mở rộng đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế.

Một trong những dấu ấn đặc biệt của ông Linh là loạt bài "Những việc cần làm ngay" trên báo Nhân Dân từ năm 1987, với bút danh "NVL". "Đây là tiếng nói thẳng thắn, dũng cảm và đầy trách nhiệm của người đứng đầu Đảng, thể hiện tinh thần chống tiêu cực, quyết liệt xử lý tham nhũng, quan liêu, lãng phí", Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu.

Với những chỉ đạo chiến lược và quyết liệt của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, công cuộc đổi mới đem lại chuyển biến trên mọi lĩnh vực. Sản xuất nông nghiệp chuyển từ tập trung sang khoán hộ, từ bao cấp sang thị trường, từ đóng cửa sang hội nhập, từ quản lý mệnh lệnh sang vận hành theo quy luật cung cầu. Nhờ vậy, nền kinh tế Việt Nam từng bước vượt qua khủng hoảng, đời sống nhân dân được cải thiện, vị thế đất nước dần được nâng cao.

Bốn bài học từ sự nghiệp đổi mới của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng đổi mới của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh để lại nhiều bài học có giá trị bền vững trong mọi giai đoạn phát triển của đất nước, đặc biệt là công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển hiện nay.

Trước hết là bài học về tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Ông Linh từng khẳng định đổi mới không có nghĩa là phủ nhận quá khứ mà là tiếp tục phát triển từ thực tiễn, dám nhìn thẳng vào sự thật để hành động. "Tinh thần đó là kim chỉ nam cho thế hệ cán bộ hôm nay, khi đất nước đang đối mặt với nhiều thách thức: mô hình tăng trưởng truyền thống có khó khăn, các vấn đề môi trường, già hóa dân số, cạnh tranh địa chính trị gay gắt", ông nói.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, "chỉ có đổi mới tư duy, đổi mới cách tiếp cận và dám làm điều chưa có tiền lệ, chúng ta mới có thể đưa đất nước tiến xa hơn". Cán bộ lãnh đạo, nhất là người đứng đầu, phải có dũng khí nhận trách nhiệm, sẵn sàng đương đầu với cái mới, sẵn sàng vượt qua sự bảo thủ, trì trệ.

Bài học thứ hai là sự gắn bó mật thiết với nhân dân, xuất phát từ lợi ích của nhân dân. Ông Linh thường xuyên đi cơ sở, lắng nghe phản ánh của quần chúng, tiếp xúc với thực tiễn đời sống. Những quyết sách đổi mới của ông không bắt nguồn từ sách vở mà từ mong muốn và nhu cầu sống còn của người dân, của doanh nghiệp, của từng hợp tác xã, từng xí nghiệp nhỏ.

Ngày nay, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo..., cán bộ lãnh đạo các cấp càng cần gần dân, hiểu dân, biết dân cần gì để hướng dẫn thay vì mệnh lệnh hành chính thuần túy. Đó là nền tảng của nền quản trị hiện đại, hiệu quả và có tính đồng thuận cao, theo Tổng Bí thư Tô Lâm.

Tổng Bí thư Tô Lâm và lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dâng hương tại Nhà tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh ở tỉnh Hưng Yên. Ảnh: TTXVN

Bài học thứ ba cố Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh để lại là chống chủ nghĩa cá nhân, giữ gìn đạo đức cách mạng, chỉnh đốn Đảng từ bên trong. Trong loạt bài "Những việc cần làm ngay", ông không ngần ngại phê bình thẳng thắn những biểu hiện của tham nhũng, lợi ích nhóm, lạm dụng quyền lực. Ông quan niệm, đổi mới không chỉ là về kinh tế mà là phải đổi mới cả đạo đức, lề lối, kỷ cương trong Đảng.

"Bài học này đặc biệt cấp thiết trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta đang thực hiện mạnh mẽ công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xử lý nghiêm những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Không có một Đảng mạnh, trong sạch thì không thể có một đất nước hùng cường", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Bài học cuối cùng, sinh thời ông Linh luôn nhấn mạnh Việt Nam đổi mới không theo lệnh của ai, không rập khuôn mô hình bên ngoài, mà xuất phát từ thực tiễn của chính mình, vì lợi ích của dân tộc.

"Việt Nam cần học hỏi quốc tế, hợp tác sâu rộng, nhưng quan trọng hơn là phát triển bản lĩnh nội tại từ khoa học công nghệ, thể chế linh hoạt, nguồn nhân lực chất lượng cao và tinh thần dân tộc kiên cường", Tổng Bí thư Tô Lâm nói và kêu gọi vào thời điểm cả nước bắt đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp với không gian phát triển mới, cả nước cần tiếp tục khơi dậy "tinh thần Nguyễn Văn Linh" là đổi mới, quyết đoán, khoa học, gần dân, trung thực.

Vũ Tuân