Bộ Nội vụ vừa ban hành thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc có hiệu lực từ ngày 1/7, nêu rõ cách thức đóng một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu, thời điểm hưởng hưu trí.

Người cao tuổi Hà Nội trò chuyện bên Hồ Gươm, tháng 8/2023. Ảnh: Ngọc Thành

Về điều kiện hưởng, lao động đủ tuổi nghỉ hưu mà thời gian đóng BHXH bắt buộc còn thiếu tối đa 6 tháng thì được đóng tiếp một lần cho thời gian thiếu để hưởng lương hưu. Mức đóng hàng tháng bằng tổng tỷ lệ đóng góp vào Quỹ Hưu trí tử tuất của người đó và chủ sử dụng lao động trước khi thôi việc, tức 22% bình quân tiền lương tháng làm căn cứ đóng theo quy định hiện hành.

Chính sách đóng một lần cho thời gian thiếu áp dụng với lao động làm việc trong điều kiện bình thường tham gia BHXH bắt buộc từ đủ 14 năm 6 tháng đến dưới 15 năm. Nhóm này gồm lao động nam đủ 61 tuổi 3 tháng, nữ 56 tuổi 8 tháng và tăng theo lộ trình đến năm 2028 nam 62 tuổi, nữ 60 tuổi năm 2035; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ, học viên quân đội, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, chuyên môn kỹ thuật, chiến sĩ nghĩa vụ, học viên thuộc Công an, cơ yếu; dân quân thường trực; người nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp khi làm nhiệm vụ.

Với người đủ tuổi hưu trí khi suy giảm khả năng lao động, thời gian đóng bắt buộc từ đủ 19 năm 6 tháng đến dưới 20 năm.

Thời điểm đóng một lần cho số tháng còn thiếu sớm nhất là tháng trước liền kề với tháng mà người lao động đủ điều kiện hưởng hưu trí. Thời điểm hưởng lương hưu tính từ tháng liền kề sau khi người đó đóng đủ tiền.

Tỷ lệ hưởng lương hưu tương ứng với số năm đóng BHXH của người về hưu từ ngày 1/7/2025. Đồ họa: Đăng Hiếu

Về thời điểm hưởng, lao động khi thôi việc mà đủ năm đóng thì hưởng từ tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu. Trường hợp người đó vẫn làm việc và tham gia BHXH bắt buộc thì tính hưởng từ tháng liền kề sau tháng chấm dứt hợp đồng lao động hoặc chấm dứt làm việc.

Người suy giảm khả năng lao động đủ điều kiện tuổi nghỉ và thời gian đóng được tính hưởng từ tháng liền kề sau tháng có kết luận bị suy giảm. Trường hợp có kết luận trước tháng đủ tuổi nghỉ hưu thì tính hưởng từ tháng liền kề sau thời điểm đủ tuổi hưu trí.

Người không xác định được ngày, tháng sinh, chỉ ghi năm sinh (hoặc tháng, năm sinh) thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

Ngày 1/7/2025 được tính là thời điểm hưởng lương hưu sớm nhất của người nghỉ hưu đóng từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm BHXH.

Người không còn đủ hồ sơ gốc thể hiện thời gian làm việc trong khu vực nhà nước trước 1/1/1995 thì thời điểm hưởng lương hưu là mốc thời gian được ghi trong văn bản giải quyết của cơ quan Bảo hiểm xã hội.

Về trợ cấp một lần, nam đóng BHXH trên 35 năm và nữ trên 30 năm mà vẫn tham gia hệ thống thì trợ cấp được tính bằng 0,5 lần bình quân tiền lương làm căn cứ đóng cho mỗi năm vượt trần trước lúc nghỉ hưu, bằng 2 lần cho mỗi năm nếu vẫn tham gia sau khi nghỉ hưu.

Cả nước hiện có gần 3,4 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng.

Hồng Chiêu