Chủ trì Hội nghị lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 tại Bộ Quốc phòng cùng 48 điểm cầu trong toàn quân ngày 26/5, đại tướng Phan Văn Giang điểm lại 80 năm kể từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời đến nay trải qua 6 lần sửa đổi Hiến pháp. Đây là văn bản pháp luật có giá trị cao nhất, quy định những nguyên tắc cơ bản, định hướng các thể chế chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, ngoại giao, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân cũng như tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng tại hội nghị sáng 26/5. Ảnh: Hồng Nguyễn

Mỗi lần sửa đổi đều mang tính chất riêng nhằm đáp ứng tình hình thực tế xã hội và nhiệm vụ của đất nước bấy giờ. Lần này là để phù hợp khi bãi bỏ chính quyền cấp huyện, tiến tới mô hình ba cấp từ Trung ương đến địa phương (gồm tỉnh và xã), trong khi Hiến pháp 2013 quy định về tổ chức chính quyền bốn cấp.

"Sửa đổi Hiến pháp là sự kiện chính trị, pháp lý có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt quyết định sự phát triển trong tương lai của đất nước", ông nói và đề nghị toàn quân quán triệt chủ trương, định hướng mới của Đảng, Nhà nước, cho ý kiến vào dự thảo hay xem xét cần bổ sung, điều chỉnh nội dung gì.

Đại tướng cho hay Nghị quyết của Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 dự kiến hiệu lực từ ngày 1/7, chính quyền địa phương cấp tỉnh và xã chính thức đi vào hoạt động.

Trong bối cảnh này, Quân đội cũng có những điều chỉnh khi không còn Ban chỉ huy quân sự cấp huyện, dồn lực lượng Biên phòng vào Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh. Từ đây hàng loạt vấn đề phải làm, đặc biệt hoàn thiện hệ thống pháp luật đảm bảo đồng bộ, hợp hiến, trong đó có pháp luật về quân sự, quốc phòng. Bộ Quốc phòng phải sửa 128 văn bản các loại, trong đó sửa đổi bổ sung 11 luật, 38 nghị định, 6 quyết định, 73 thông tư.

Ông Giang yêu cầu tất cả văn bản phải xong trong tháng 5 để đầu tháng 6 triển khai. Thời điểm đó phải có biểu tổ chức biên chế mới cho Ban chỉ huy phòng thủ khu vực và Ban chỉ huy bộ đội biên phòng để tập huấn, quân sự cũng làm được việc của biên phòng và ngược lại. Cơ quan được giao chủ trì soạn thảo phải đẩy nhanh tiến độ, hoàn thiện hồ sơ đủ cơ sở pháp lý cho hoạt động của bộ máy trong Quân đội, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp trong hệ thống pháp luật khi Hiến pháp mới được sửa đổi, bổ sung.

"Thời gian ngắn, công việc đồ sộ, các đơn vị cần tập trung, thậm chí tính đến chuyện ăn ngủ tại cơ quan để làm cho xong", ông nói.

Hiến pháp 1946 - bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ảnh: Hoàng Phương

Góp ý cho dự thảo Nghị quyết, thiếu tướng Đặng Sỹ Lộc, Giám đốc Học viện Chính trị thuộc Bộ Quốc phòng, đề nghị bổ sung cụm từ kiểm soát quyền lực Nhà nước theo quy định của pháp luật cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại Khoản 1 Điều 9. Bởi "kiểm soát quyền lực" chưa có trong chức năng của tổ chức này trong khi có đầy đủ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn để bổ sung.

"Mặt trận thực hiện sự giám sát, phản biện xã hội đối với hoạt động của các cơ quan Nhà nước, nay thêm quyền này chính là mở rộng dân chủ và đưa ra những quyết định chính xác, đúng đắn cần giải quyết, tạo thuận lợi cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới", ông nói.

Nếu bổ sung chức năng này, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là một bộ phận của hệ thống chính trị, do Đảng lãnh đạo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, tập hợp phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân, thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đại diện và bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, giám sát phản biện xã hội; kiểm soát quyền lực nhà nước theo quy định của pháp luật; phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân đến các cơ quan nhà nước; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Đại tá Phan Đại Nghĩa, Tham mưu trưởng Quân khu 5, kiến nghị bổ sung quy định phải lấy ý kiến nhân dân địa phương khi lập, giải thể, sáp nhập hay phân chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới hành chính bởi các vấn đề này đều tác động trực tiếp tới lợi ích của người dân. "Việc lấy ý kiến nhân dân là hết sức cần thiết nhằm tránh nhiều vấn đề phát sinh, tăng sự ủng hộ đồng thuận của nhân dân và đảm bảo dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", ông nói.

Liên quan nội dung này, đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng ý tổng hợp lại để báo cáo cấp trên vì thực tế có hai luồng ý kiến là không xin ý kiến nhân dân mà chỉ cần thông qua HĐND hoặc có nội dung thông qua Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và luồng ý kiến ngược lại.

Ông nhấn mạnh sửa đổi Hiến pháp lần này là cơ sở hoàn thiện hệ thống pháp luật quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội theo hướng chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, sắp xếp tổ chức quân sự địa phương tinh gọn mạnh, đáp ứng nhiệm vụ trong tình hình mới. Ông yêu cầu Vụ Pháp chế tổng hợp chính xác, đầy đủ ý kiến, báo cáo Bộ trưởng Phan Văn Giang để hoàn chỉnh báo cáo Chính phủ trước ngày 30/5.

Theo Bộ Quốc phòng, sau hai tuần lấy ý kiến, toàn quân có hơn 415.800 góp ý, trong đó gần 6.800 ý kiến cơ quan, đơn vị và 409.000 ý kiến cá nhân cho dự thảo Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013.

Hoàng Phương