TP Huế sẽ giảm mạnh từ 133 xã, phường, thị trấn xuống còn 40. Nằm ở bờ Bắc sông Hương, quận Phú Xuân 12 phường dự kiến sắp xếp còn 3 phường. Trong đó, 6 phường trung tâm gồm Gia Hội, Phú Hậu, Tây Lộc, Thuận Lộc, Thuận Hòa, Đông Ba sẽ thành phường mới mang tên Phú Xuân.

Ở bờ Nam sông Hương, quận Thuận Hóa từ 19 phường hiện hữu, cộng thêm phường Hương Vinh (từ quận Phú Xuân), xã Quảng Thành (từ huyện Quảng Điền) và các xã Phú Mỹ, Phú An, Phú Thuận, Phú Hải (từ huyện Phú Vang), sẽ hình thành 8 phường mới.

Trong đó, phường Thuận An sẽ mở rộng bằng việc sáp nhập hai xã của huyện Phú Vang; phường Hương Phong sẽ có thêm phường Hương Vinh và xã Quảng Thành, đổi tên thành phường Hóa Châu. 6 phường trung tâm của quận Thuận Hóa sẽ hợp nhất thành phường Thuận Hóa; và phường Phú Thượng dự kiến sẽ sáp nhập thêm hai xã lân cận từ huyện Phú Vang.

Trung tâm quận Thuận Hóa và Phú Xuân nằm bên dòng sông Hương. Ảnh: Võ Thạnh

Thị xã Phong Điền sẽ giảm từ 12 xuống 5 phường, trong đó sáp nhập thêm hai xã từ huyện Quảng Điền. Huyện Quảng Điền sẽ giảm từ 11 xã xuống chỉ còn 2. Thị xã Hương Trà từ 9 xã, phường sẽ còn 3. Huyện Phú Vang từ 10 xã còn 2. Thị xã Hương Thủy từ 10 xã, phường còn 3. Các huyện vùng ven và miền núi cũng có sự điều chỉnh đáng kể, với huyện Phú Lộc dự kiến giảm từ 27 xã, thị trấn xuống 8, và huyện A Lưới từ 18 xuống 5.

Việc sắp xếp này được xác định dựa trên các yếu tố về lịch sử, văn hóa, địa lý, kinh tế, quốc phòng, an ninh và cơ sở hạ tầng, nhằm tối ưu hóa bộ máy hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý.

TP Huế có diện tích 4.947 km2, dân số 1,236 triệu.

Hòa Bình giảm 105 đơn vị hành chính cấp xã

Tỉnh Hòa Bình dự kiến giảm từ 151 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 46, tương đương mức giảm 69,5%, theo đề án sắp xếp.

Thủy điện Hòa Bình. Ảnh: Ngọc Thành

Cụ thể, TP Hòa Bình sẽ từ 19 phường, xã xuống còn 4 phường và 1 xã. Huyện Cao Phong từ 10 xuống 3 xã, Lạc Thủy từ 10 xuống 3, Yên Thủy từ 11 xuống 3, Lương Sơn từ 11 xuống 3, Mai Châu từ 16 xuống 5, Tân Lạc từ 16 xuống 5, Kim Bôi từ 17 xuống 5, Lạc Sơn từ 24 xuống 8 và Đà Bắc từ 17 xuống 6 xã, thị trấn.

Hòa Bình có diện tích gần 4.600 km2, dân số hơn 854.000 với 6 dân tộc (Mường chiếm đa số trên 63%). Tỉnh giáp Phú Thọ, Hà Nội, Sơn La, Ninh Bình, Hà Nam và Thanh Hóa, nổi tiếng với công trình thủy điện Hòa Bình trên sông Đà.

Vĩnh Phúc giảm mạnh hơn 70% đơn vị hành chính cấp xã

Tỉnh Vĩnh Phúc dự kiến giảm từ 121 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 36, tương đương mức giảm hơn 70%.

Trong đó, huyện Sông Lô còn 4 xã (Sông Lô, Sông Lô 1-2-3) từ 14 đơn vị. Huyện Lập Thạch còn 5 xã (Lập Thạch, Lập Thạch 1-2-3-4) từ 20 đơn vị. Huyện Tam Đảo còn 3 xã mới từ 9 đơn vị. Huyện Vĩnh Tường còn 6 xã (tên mới đánh số theo huyện, riêng Thổ Tang giữ tên) từ 20 đơn vị.

Huyện Yên Lạc còn 5 xã (tên mới đánh số theo huyện, riêng Tề Lỗ giữ tên) từ 16 đơn vị. Huyện Bình Xuyên còn 4 xã từ 13 đơn vị. Ngoài ra, tỉnh còn có các phường Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc, Phúc Yên và Phúc Yên 1.

Vĩnh Phúc có diện tích hơn 1.200 km2, dân số trên 1,2 triệu người, giáp Tuyên Quang, Thái Nguyên, Phú Thọ và Hà Nội.

Cầu Vĩnh Phú nối hai tỉnh Phú Thọ - Vĩnh Phúc. Ảnh: Ngọc Thành

Bắc Kạn giảm gần 66% xã, phường

Tỉnh Bắc Kạn theo đề án sẽ giảm từ 108 đơn vị hành chính xuống còn 37, mức giảm 65,7%. Trong đó huyện Pắc Nặm còn 3 xã từ 10. Huyện Ba Bể còn 5 xã từ 15. Huyện Ngân Sơn còn 5 xã từ 10. Huyện Chợ Đồn còn 6 xã từ 20. Huyện Bạch Thông còn 4 xã từ 14. TP Bắc Kạn còn 3 phường, xã từ 8. Huyện Na Rì còn 6 xã từ 17. Huyện Chợ Mới còn 5 xã từ 14.

Bắc Kạn có diện tích tự nhiên 4.859 km2, dân số trên 326.000 người, gồm 8 huyện, thị xã với 108 xã, phường, thị trấn, giáp Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên và Tuyên Quang. Tổng thu ngân sách năm 2024 đạt khoảng 930 tỷ đồng.

Theo chủ trương được Trung ương thống nhất, chính quyền địa phương tổ chức theo 2 cấp: cấp tỉnh (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (xã, phường, đặc khu). Cấp huyện sẽ chấm dứt hoạt động sau khi Quốc hội thông qua việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025. Dự kiến, cả nước giảm khoảng 60-70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã hiện nay. Số lượng xã, phường từ hơn 10.000 sẽ rút xuống còn khoảng 5.000.

Dự kiến TP Huế giữ nguyên trạng, Hòa Bình sẽ sáp nhập với Vĩnh Phúc và Phú Thọ thành tỉnh Phú Thọ (trung tâm tại Việt Trì), Bắc Kạn sáp nhập với Tuyên Quang thành tỉnh Tuyên Quang (trụ sở tại Tuyên Quang).

Võ Thạnh - Gia Chính