Đề nghị của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đưa ra sau khi Bộ Nông nghiệp và Môi trường có báo cáo về tình hình lúa của người dân xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, Hậu Giang, trồng cạnh cao tốc Cần Thơ - Cà Mau bị chết, hư hỏng.

Ông Trần Thông Minh trên mảnh ruộng của gia đình có nhiều lúa chết. Ảnh: An Bình

Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng triển khai các giải pháp khắc phục tình trạng nước nhiễm mặn rò rỉ từ cao tốc và từ việc sử dụng cát nhiễm mặn để thi công các cao tốc gây ảnh hưởng tới lúa và cây trồng của người dân. Cơ quan này cần chỉ đạo các nhà thầu phối hợp địa phương khẩn trương rà soát, thống kê và bồi thường thiệt hại cho người dân theo quy định.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp địa phương hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp rửa mặn, đảm bảo diện tích bị thiệt hại sớm canh tác trở lại. UBND tỉnh Hậu Giang chỉ đạo cơ quan chức năng rà soát thống kê diện tích lúa, cây trồng ảnh hưởng, thiệt hại và phối hợp liên danh nhà thầu khẩn trương bồi thường thiệt hại cho người dân.

Hồi tháng 2-3, hơn 21 ha lúa Đông Xuân trồng hai bên cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (đang thi công) đoạn qua xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ thối rễ, chết cháy và hư hỏng, nhiều diện tích mất trắng.

Đồng lúa của người dân xã Lương Nghĩa cạnh cao tốc Cần Thơ - Cà Mau bị chết hồi tháng 3.

Ảnh: An Bình

Người dân phản ánh tình trạng lúa chết xảy ra sau khi công trình cao tốc bơm cát đắp nền. Do hai bên cao tốc không có mương thoát nước, phèn và nước mặn tràn, thấm xuống ruộng. UBND xã Lương Nghĩa ghi nhận hơn 21 ha lúa của 49 hộ dân ở ba ấp bị thiệt hại 20-100%, do ảnh hưởng nước phèn, mặn từ bơm cát tuyến cao tốc đi qua địa bàn.

Ngành chức năng địa phương kiểm tra, đo đạt độ mặn trên ruộng lúa trồng hai bên cao tốc. Kết quả độ mặn ở khu vực này là 7-11 phần nghìn, trong khi lúa chỉ sống khi đất có độ mặn từ 2 phần nghìn trở xuống.

Quá trình làm việc, nhà thầu khẳng định dự án qua khu vực này sử dụng cát sông. Tuy nhiên thời điểm các sà lan chở cát về tập kết tại sông ở địa phương thì nước sông nơi bị nhiễm mặn (từ tháng 1-4 hàng năm). Khi lấy nước từ sông này vào sà lan cát để pha loãng cát rồi bơm vào công trường cao tốc (cách hơn một km), nước mặn cùng phèn trong cát rỉ xuống ruộng lúa của dân.

Sáng 23/4, ông Hồ Minh Đường, Giám đốc Ban điều hành Công ty Trung Nam (đơn vị thi công gói thầu cao tốc qua địa bàn huyện Long Mỹ), cho biết đang phối hợp các bên liên quan tổ chức bồi thường cho người dân bị thiệt hại, dự kiến hoàn tất trong tuần tới.

Hướng tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau. Đồ họa: Hoàng Chương

Dự án cao tốc chạy dọc miền Tây dài gần 111 km, đi qua TP Cần Thơ, Hậu Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu và Cà Mau. Đây là tuyến cao tốc cuối cùng giúp kết nối liền mạch từ TP HCM xuống Cà Mau. Công trình có tổng mức đầu tư hơn 27.500 tỷ đồng, khởi công đầu năm 2023, đến nay hoàn thành hơn 66%. Nhà thầu đang đẩy mạnh thi công để đưa dự án sử dụng vào cuối năm nay.

An Bình