21 loạt pháo lễ khai hỏa trên nền nhạc mở màn Lễ diễu binh diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 do Đội pháo lễ của Lữ đoàn Pháo binh 45 thuộc Binh chủng Pháo binh đảm nhiệm. Đơn vị có nhiệm vụ trung tâm là huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, ngoài ra còn đối ngoại quân sự quốc phòng, bắn pháo lễ chào mừng các ngày lễ trọng đại của đất nước, đón nguyên thủ quốc gia tới thăm Việt Nam.

Lữ đoàn Pháo binh 45 là một trong những đơn vị ra đời sớm nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày 22/8/1945. Đơn vị bắn phát đạn mở màn cho chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954 và bắn loạt đạn kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975.

Sáng sớm, 18 khẩu pháo 105 mm gồm 15 khẩu chính thức và 3 khẩu dự phòng được đưa ra khỏi khu kỹ thuật vào trận địa để luyện tập. Mỗi lựu pháo nặng gần 2,3 tấn.

Đội pháo lễ luyện tập từ giữa tháng 5 tại xã Hòa Lạc, Hà Nội. Mỗi tuần huấn luyện 6 ngày, trong đó có hai buổi tập đêm và ngày cuối tuần tổ chức hội thao. Trước khi tập, chiến sĩ dành 30 phút để chuẩn bị vật chất, trang bị, bảo quản pháo và chỉnh đốn lễ tiết tác phong.

Đội pháo lễ được tuyển chọn từ cán bộ, chiến sĩ trong Lữ đoàn, cao bình quân 1,75 m, ưa nhìn, có trình độ, kinh nghiệm trong huấn luyện. Các thành viên mặc quân phục thống nhất theo quy định khi luyện tập và đến sơ duyệt, tổng duyệt, làm nhiệm vụ chính thức sẽ mặc trang phục nghi lễ.

Đội phó Đội pháo lễ Nguyễn Quốc Hải cho hay giai đoạn này thường dùng liều mồi để tạo tiếng nổ vừa đủ luyện tập trên nền Quốc thiều. Khi thực hiện nhiệm vụ chính thức, đơn vị sẽ dùng đạn pháo lễ chuyên dụng, loại không đầu đạn mà chỉ có thuốc phóng, đảm bảo an toàn cho khu vực xung quanh.

Toàn đội được biên chế thành 5 trung đội, mỗi trung đội gồm 3 khẩu pháo. Khi làm nhiệm vụ, trung đội 1 bắn 5 loạt và bốn trung đội còn lại bắn 4 loạt.

Mỗi pháo lựu 105 mm có ba pháo thủ trực tiếp vận hành. Pháo thủ số 1 có nhiệm vụ giật cò phát hỏa mỗi phát bắn, pháo thủ số 2 đóng mở khóa nòng và pháo thủ số 3 nạp đạn vào buồng đạn. Tốc độ yêu cầu với mỗi lần nạp đạn là khoảng 3 giây. Để đạt được tốc độ này, pháo thủ số 2 trải qua 10-15 ngày để tập luyện thành thục và khoảng 20 ngày để toàn đội hình thực hiện đồng đều động tác.

Trong khi đó, ba pháo thủ số 1 cùng một trung đội phải giật cò phát hỏa cùng thời điểm, sao cho 3 khẩu pháo khai hoả cùng lúc tạo thành một tiếng nổ. 21 loạt đại bác tương ứng với 21 tiếng nổ vang lên.

Pháo thủ Nguyễn Tiến Đức "không đếm nổi số lần giật" mỗi buổi tập, song theo tính toán của các chỉ huy không ít hơn 200 lần mỗi ngày, khoảng 5.000-6.000 lần mỗi tháng.

Quốc thiều kéo dài 54 giây, nốt nhạc đầu tiên vang lên cũng là thời điểm khai hỏa loạt đại bác thứ nhất và nốt cuối cùng kết thúc là lúc loạt đại bác thứ 21 bắn xong. 21 loạt đại bác là nghi lễ cao nhất được thực hiện vào những dịp trọng đại của đất nước và đón nguyên thủ các nước đến thăm.

"Nghi thức bắn pháo lễ được tính bằng khoảnh khắc nên không được phép sai sót. Để đảm bảo 21 loạt đại bác vang lên trong 54 giây, mỗi loạt cách nhau 2,7 giây thì đồng hồ là công cụ hỗ trợ tốt nhất", Đội phó Thiều Quang Tùng lý giải về công dụng của hai chiếc đồng hồ bấm giờ trên tay. Đội pháo lễ khi luyện tập luôn phải hợp đồng với Quân nhạc để tính toán kỹ lưỡng thời gian cho mỗi loạt đại bác.

Tổ chỉ huy gồm đội trưởng; hai đội phó, trong đó một người kiểm tra thời gian từng loạt bắn và người còn lại phối hợp với Quân nhạc; hai quân nhân phụ trách thông tin.

Sau mỗi lần tập, chỉ huy hướng dẫn tổ chức rút kinh nghiệm tại chỗ. Trung đội trưởng chỉnh đốn từng động tác cho pháo thủ để đảm bảo "toàn đội như một" khi thực hiện nghi lễ cao nhất.

Chiến sĩ bảo quản khóa nòng, bộ phận phát hỏa và thông nòng pháo sạch sẽ để tránh muội pháo ảnh hưởng tới vũ khí trang bị. Việc bảo quản thực hiện thường xuyên, nghiêm túc và chất lượng.

Pháo được "mặc áo" tránh nắng gió buổi trưa để chiều luyện tập tiếp. Kết thúc huấn luyện hàng ngày, bộ đội đưa pháo vào khu kỹ thuật để bảo quản theo quy định.

Những chàng lính đôi mươi chụp ảnh kỷ niệm bên đại bác 105 mm. Các pháo thủ đều là chiến sĩ, sẽ ra quân sau hai năm thực hiện nghĩa vụ quân sự. Đội pháo lễ khi đó lại tiếp tục bổ sung quân số, huấn luyện kiêm nhiệm sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ.

Năm nay, Binh chủng Pháo binh góp mặt ba lực lượng gồm Đội pháo lễ, Khối chiến sĩ Pháo binh, Khối xe pháo quân sự có các loại pháo và tên lửa.

Giang Huy - Hoàng Phương