Đề xuất này nằm trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội về miễn, giảm học phí đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Theo dự thảo do Bộ Giáo dục và Đào tạo soạn thảo, trẻ em mầm non, học sinh trung học cơ sở (THCS), trung học phổ thông (THPT) tại các trường công lập sẽ được miễn học phí, trong khi học sinh tiểu học tại trường công lập không phải đóng học phí.

Bộ đề xuất ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ học phí cho trẻ mầm non và học sinh phổ thông tại các cơ sở giáo dục thường xuyên công lập, cũng như các cơ sở giáo dục công lập khác thực hiện chương trình giáo dục phổ thông tự đảm bảo chi thường xuyên và chi thường xuyên, đầu tư.

Điểm mới đáng chú ý nhất là đề xuất mở rộng diện hỗ trợ học phí sang cả học sinh mầm non và phổ thông đang theo học tại các trường dân lập, tư thục; cơ sở giáo dục thường xuyên và cơ sở giáo dục tư thục khác thực hiện chương trình giáo dục phổ thông.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất mức hỗ trợ học phí cho học sinh thuộc diện này tối đa bằng trần học phí áp dụng cho các cơ sở giáo dục công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành tại từng địa phương.

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT 2023 tại Hà Tĩnh. Ảnh: Đức Hùng

Theo Luật Giáo dục 2019 hiện hành, học sinh tiểu học không phải đóng học phí, trong khi trẻ mầm non 5 tuổi và học sinh THCS được miễn học phí.

Triển khai kết luận của Bộ Chính trị vào cuối tháng 2 vừa qua, chính sách dự kiến sẽ bổ sung thêm hai diện được miễn học phí, bao gồm trẻ em, học sinh mầm non dưới 5 tuổi đang học tại các cơ sở giáo dục và học sinh THPT, học sinh học văn hóa THPT tại các cơ sở giáo dục.

Theo lý giải của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc đề xuất hỗ trợ học phí cho cả trẻ mầm non và học sinh phổ thông tại các cơ sở giáo dục dân lập, tư thục nhằm đảm bảo thực thi chính sách thống nhất và công bằng cho tất cả người học, không phân biệt loại hình trường.

Cơ quan soạn thảo cũng đề xuất thời điểm áp dụng chính sách miễn, giảm và hỗ trợ học phí trên phạm vi toàn quốc sẽ bắt đầu từ năm học 2025-2026.

Theo số liệu năm học 2023-2024, cả nước có tổng cộng 23,2 triệu học sinh. Khối công lập chiếm đa số với 21,5 triệu em, còn lại 1,7 triệu học sinh theo học tại các trường ngoài công lập. Trong đó, 4,8 triệu trẻ mầm non, 8,8 triệu là học sinh tiểu học, 6,5 triệu học sinh THCS và 2,99 triệu học sinh THPT.

Ước tính dựa trên số liệu này, tổng nhu cầu kinh phí ngân sách để thực hiện việc miễn và hỗ trợ học phí cho học sinh từ bậc mầm non đến hết lớp 12 trên cả nước vào khoảng 30.000 tỷ đồng.

Tổng ngân sách miễn học phí cho trẻ mầm non 5 tuổi, học sinh tiểu học và THCS năm học 2025-2026 là 22.500 tỷ đồng. Như vậy, để triển khai đầy đủ chủ trương mở rộng miễn giảm và hỗ trợ học phí theo kết luận của Bộ Chính trị, ngân sách nhà nước dự kiến cần tăng thêm 8.200 tỷ đồng.

Trước đó, tại phiên thảo luận tổ ở Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh mục tiêu của chính sách phổ cập giáo dục là đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội học tập, với lộ trình thực hiện từng bước từ tiểu học lên các cấp học cao hơn, bao gồm cả hỗ trợ tài chính thông qua miễn giảm học phí và cung cấp suất ăn miễn phí.

Hiện tại, mức học phí đối với học sinh mầm non dao động từ 50.000 đến 540.000 đồng/tháng, và học sinh phổ thông từ 50.000 đến 650.000 đồng/tháng tùy theo cấp học, khu vực (thành thị, nông thôn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi). Mức học phí cụ thể do Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố quyết định trong khung quy định của Chính phủ. Hiện nhiều địa phương lớn như Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng... đã chủ động chi ngân sách để giảm hoặc miễn học phí cho học sinh mầm non và phổ thông trên địa bàn.

Vũ Tuân