Ngày đầu tháng 5, ông Trần Văn Năm, ở xã Tam Phước, huyện Phú Ninh cùng vợ ra ruộng dưa hấu lật trở những quả nặng 4-8 kg. "Dưa đến kỳ thu hoạch nhưng không có người mua. Nếu không lật, gặp nắng nóng phần quả tiếp đất có thể bị sâu bệnh đục hoặc nứt nẻ", ông giải thích.

Dưa chín nhưng chưa có người mua nên ông Tám lật trở từng quả tránh bị hư hỏng. Ảnh: Đắc Thành

Vụ đông xuân này ông Năm trồng 8 sào dưa hấu Apolo 66, chi phí đầu tư giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hơn 30 triệu đồng, chưa kể công lao động. Đầu vụ, ông xuống giống gặp mưa lớn nên bị chết nhiều, phải trồng mới. Thời điểm cây ra hoa trời nắng nóng, kết hợp mưa khiến tỷ lệ đậu quả thấp.

Sau 65 ngày canh tác, 8 sào cho quả chín đỏ ruột. Ông thu hoạch một nửa diện tích, năng suất 1,5 tấn/sào, bán 2.800-4.000 đồng/kg. So với năm ngoái, năng suất giảm 500 kg/sào, giá giảm một nửa. "Hiện còn 3 sào quả chín nhưng chưa có người mua, nhiều thương lái đến ruộng bổ quả thử nhưng chưa ai xuống tiền", ông nói, thêm rằng với giá bán hiện tại thì vụ dưa nay không đủ tiền vốn đầu tư.

Nhiều quả dưa hấu chín quá chưa được thu hoạch bị hư hỏng, vứt bỏ ngoài ruộng. Ảnh: Đắc Thành

Ông Năm dự tính vài ngày tới không có thương lái mua thì phải thu hoạch đem bán lẻ mong vớt vát đồng nào hay đồng đó. "Vì dưa hấu chín phải hái, nếu không gặp trận mưa, nắng lên bị nứt nẻ hư hỏng", ông nói. Năm trước, ông trồng 8 sào dưa năng suất 16 tấn, bán 6.000-8.000 đồng/kg, trừ chi phí lãi 30 triệu đồng.

4 sào dưa hấu giống Apolo 66 của ông Phan Thế Tám, xã Tam Thành, huyện Phú Ninh cũng đến kỳ thu hoạch. Chiều qua thương lái đến mua giá 4.000 đồng/kg loại 1, quả nặng hơn 4 kg trở lên. Sáng nay, ông nhờ hàng xóm thu hoạch đưa hơn 8 tấn về nhà chờ xe tải đến bốc lên thì thương lái nói không mua nữa.

Ông Tám liên hệ nhiều nơi bán số dưa nhằm vớt vát vốn để vụ hè thu trồng tiếp. Trường hợp không ai mua, ông mang đi bán lẻ. "Năm trước xe tải hàng chục tấn nối đuôi nhau thu mua xuất bán sang Trung Quốc, nay chỉ còn xe tải 3-5 tấn chở đi các huyện miền núi của Quảng Nam tiêu thụ", ông nói.

Hơn 8 tấn dưa hấu được ông Tám thu hoạch đưa về nhà nhưng chưa có người mua. Ảnh: Đắc Thành

Một thương lái cho biết các vụ dưa trước mỗi ngày mua gần 100 tấn xuất sang Trung Quốc. Nhưng vụ này Trung Quốc trồng được dưa hấu nên lượng mua giảm. Hiện bà mua chở ra miền Bắc bán lẻ, số lượng vài ngày một xe tải.

Huyện Phú Ninh chuyên canh trồng dưa hấu lớn nhất tỉnh Quảng Nam, hộ ít vài sào, hộ nhiều 15 sào, trồng trên đất pha cát, chất lượng dưa vượt trội so với các nơi khác. Vụ đông xuân năm nay tổng diện tích trồng dưa hấu của Phú Ninh khoảng 400 ha; năng suất trung bình khoảng 32 tấn/ha, giảm 20% so với năm trước.

Giải thích nguyên nhân dưa hấu năng suất thấp, ông Trần Út, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Nam, nói thời điểm dưa ra hoa gặp thời tiết âm u, mưa lạnh kéo dài, trong khi đó dưa hấu thích hợp nắng nóng nên ảnh hưởng đến năng suất.

"Các năm trước dưa hấu chủ yếu xuất khẩu qua Trung Quốc nên giá cao. Tuy nhiên, năm nay dưa hấu xuất qua Trung Quốc bị hạn chế, chủ yếu bán trong nước nên giá thấp, do thị trường tiêu thụ", ông Út nói.

Đắc Thành