13 dự án này gồm các đoạn: Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ, Hòa Liên - Túy Loan, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang, Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau.

Trong đó, Hòa Liên - Túy Loan thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan, đi trùng với cao tốc Bắc Nam phía đông; 12 đoạn còn lại thuộc dự án cao tốc Bắc Nam phía đông giai đoạn 2 (2021-2025). Đến nay, 4 đoạn đã đưa vào khai thác gồm: Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Bùng - Vạn Ninh và Vân Phong - Nha Trang; các đoạn còn lại dự kiến thông xe từ tháng 8 đến cuối năm.

Theo đề xuất, mức thu phí được chia làm hai nhóm. Mức 1 là 1.300 đồng/km với xe tiêu chuẩn, áp dụng cho tuyến cao tốc đạt chuẩn 4 làn xe và làn dừng khẩn cấp liên tục. Mức 2 là 900 đồng/km, áp dụng cho tuyến có làn dừng khẩn cấp không liên tục, dù vẫn có 4 làn xe. Trong số 13 dự án, chỉ có tuyến Hòa Liên - Túy Loan đáp ứng đủ điều kiện để áp dụng mức 1.300 đồng/km; 12 tuyến còn lại áp dụng mức 900 đồng/km.

Cao tốc Hàm Nghi - Vũng Áng đã thông xe vào tháng 4/2025. Ảnh: Đức Hùng

Cơ quan quản lý ước tính tổng doanh thu thu phí đạt 2.636 tỷ đồng trong chu kỳ 7 năm. Sau khi trừ chi phí tổ chức thu, số nộp ngân sách khoảng 2.450 tỷ đồng. Hết chu kỳ, nhà chức trách sẽ đánh giá hiệu quả để điều chỉnh hình thức khai thác phù hợp.

Cục Đường bộ Việt Nam được giao quản lý tài sản và trực tiếp tổ chức thu phí. Các đơn vị đang triển khai đầu tư, xây dựng hạ tầng trạm thu phí, lắp đặt thiết bị và công trình dịch vụ công tại trạm dừng nghỉ.

Ngoài 13 dự án nêu trên, Bộ Xây dựng cũng đã phê duyệt đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng tại 5 dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 do Nhà nước đầu tư, gồm: Mai Sơn - quốc lộ 45, quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Vĩnh Hảo - Phan Thiết và Phan Thiết - Dầu Giây. Các tuyến này dự kiến cũng sẽ thu phí từ đầu năm 2026.

Đoàn Loan