Chiều 29/5, thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam. Theo dự thảo, người xin nhập quốc tịch Việt Nam phải có tên bằng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc thiểu số của Việt Nam. Tên này do người nhập tịch lựa chọn và được ghi rõ trong Quyết định cho nhập quốc tịch.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc) cho rằng xu hướng phổ biến trên thế giới hiện nay là cho phép người nhập tịch giữ lại yếu tố truyền thống trong tên gọi, đồng thời thêm yếu tố phù hợp với quốc gia mới. "Chẳng hạn như ở Pháp, Mỹ, người ta có thể dùng tên Martin Nguyễn hay Robert Tân", ông nói.

Từ đó, ông đề xuất cho phép người nhập tịch được "Việt hóa" tên theo cách linh hoạt, không bắt buộc phải đổi sang tên hoàn toàn bằng tiếng Việt. Như vậy "vừa hội nhập quốc tế, vừa giữ được nét riêng văn hóa cá nhân".

Cầu thủ nhập tịch Nguyễn Xuân Son trong trận tuyển Việt Nam - Myanmar, tháng 12/2024. Ảnh: Giang Huy

Ông Thành lấy ví dụ cầu thủ Rafaelson Bezerra Fernandes, khi nhập tịch Việt Nam đã phải đổi sang tên Nguyễn Xuân Sơn - một cái tên hoàn toàn không liên quan tới tên gốc. "Nếu chỉ nghe tên mới, không ai biết được gốc gác của anh ấy. Việc bỏ quy định cứng về tên sẽ giúp cơ quan chức năng dễ nắm bắt thông tin gốc tích người nhập cư hơn", ông nêu ý kiến.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam) cho rằng việc đổi tên nên dựa trên nguyện vọng cá nhân. "Giữ nguyên tên gốc cũng không có gì sai", ông nói, và nhấn mạnh rằng không nên áp đặt việc đặt tên thuần Việt vì có thể khiến người nhập tịch cảm thấy xa lạ, gượng ép. Ông cũng nhắc lại ví dụ cầu thủ Xuân Sơn, cho rằng việc đổi tên quá xa rời tên gốc là không hợp lý.

Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho rằng đây là ý kiến cần tiếp thu để đảm bảo phù hợp xu thế hội nhập trong tình hình mới. Cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu và xem xét điều chỉnh.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân (Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam). Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Cần nới lỏng chính sách hai quốc tịch

Dự thảo luật quy định chỉ được giữ một quốc tịch đối với những người ứng cử, được bầu cử, bổ nhiệm các chức danh theo nhiệm kỳ; công chức, viên chức Nhà nước; người làm trong tổ chức cơ yếu, lực lượng vũ trang... Tuy nhiên, Chính phủ có thể cho phép ngoại lệ nếu xét thấy có lợi cho Nhà nước và không phương hại đến lợi ích quốc gia.

Đại biểu Nguyễn Văn Thân đề nghị nới lỏng chính sách về hai quốc tịch nhằm thu hút người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là giới trẻ và những người có trình độ chuyên môn cao, trở về cống hiến cho đất nước.

Ông cho rằng, dự thảo hiện hành còn nhiều quy định gây e ngại cho người Việt ở nước ngoài, nhất là thế hệ trẻ, khi có nguyện vọng nhập quốc tịch Việt Nam. Nhiều người đang học tập, làm việc tại các trường đại học lớn ở nước ngoài, mong muốn trở về giảng dạy, nghiên cứu, nhưng việc buộc phải từ bỏ quốc tịch hiện có sẽ trở thành rào cản đáng kể, nhất là khi gia đình họ vẫn đang định cư ở nước ngoài.

"Quy định một quốc tịch chỉ nên áp dụng trong một số trường hợp đặc thù, như làm việc trong các cơ quan an ninh, quốc phòng", ông Thân nói, đồng thời đề xuất nới lỏng thêm đối với người cao tuổi gốc Việt có nguyện vọng trở về quê hương an dưỡng tuổi già.

Sơn Hà