Van sinh năm 2001, tại thị trấn Hakha, bang Chin, Myanmar, trong một gia đình có 5 anh chị em. Do đất nước bất ổn chính trị, gia đình anh quyết định chuyển đến Malaysia khi Van mới 10 tuổi để tìm kiếm cuộc sống tốt hơn. Đến năm 2013, khi Van 12 tuổi, cả gia đình di cư sang Houston, bang Texas (Mỹ) và bắt đầu xây dựng một cuộc sống mới.

Tại đây, Van theo học MMA và bắt đầu thi đấu chuyên nghiệp từ năm 2021. Anh thi đấu tại Fury Fighting Championship và đạt thành tích ấn tượng 7 thắng, 1 thua. Trong đó, tại sự kiện chính của Fury FC 72 ngày 18/12/2022, võ sĩ Myanmar thắng Cleveland McLean bằng đòn siết trong hiệp hai, qua đó giành đai vô địch hạng ruồi.

Joshua Van (phải) đấu Zhalgas Zhumagulov trong trận ra mắt UFC tại VyStar Veterans Memorial Arena ngày 24/6/2023. Ảnh: USA TODAY

Van ký hợp đồng với UFC năm 2023 và toàn thắng ba trận ra mắt. Anh lần lượt hạ Zhalgas Zhumagulov và Kevin Borjas bằng tính điểm, rồi thắng knock-out kỹ thuật Felipe Bunes vào tháng 1/2024.

Võ sĩ Myanmar nhận thất bại đầu tiên trước Charles Johnson, rồi trở lại mạnh mẽ, thắng ba trận liên tiếp trước Edgar Chairez, Cody Durden, Rei Tsuruya để khẳng định vị thế ở hạng ruồi. Anh duy trì phong độ khi thắng knock-out kỹ thuật Bruno Gustavo da Silva ở hiệp ba tại UFC 316 ngày 7/6/2025.

Cơ hội mở ra khi Van thay thế Manel Kape chấn thương để đối đầu cựu vô địch LFA hạng ruồi và cựu ứng viên tranh đai UFC Brandon Royval tại sự kiện UFC 317 vào ngày 28/6/2025. Vấn đề với võ sĩ Myanmar là anh chỉ có khoảng ba tuần chuẩn bị, kể từ trận thắng Bruno.

Joshua Van (trái) ra đòn về phía Brandon Royval trong trận đấu hạng ruồi thuộc sự kiện UFC 317 tại T-Mobile Arena, Las Vegas, Nevada, Mỹ ngày 28/6/2025. Ảnh: Zuffa LLC

Bị đánh giá thấp hơn và không có nhiều thời gian chuẩn bị, võ sĩ 23 tuổi vẫn làm nên chiến thắng vang dội nhất từ đầu sự nghiệp. Van thắng điểm ở hiệp 1 và 3, qua đó thắng chung cuộc. Trận này, Van và Royval có tổng cộng 419 pha ra đòn chính xác (strikes), với mỗi người đều hơn 200 cú, phá kỷ lục UFC về số đòn đánh chính xác nhiều nhất trong một trận đấu ba hiệp cũng như trong một trận thuộc hạng ruồi.

Chiến thắng này giúp Van trở thành ứng viên tranh đai hạng ruồi, hiện do võ sĩ người Brazil Alexandre Pantoja nắm giữ. Van nhờ đó trở thành võ sĩ sinh ra tại Đông Nam Á đầu tiên trong lịch sử được tranh đai vô địch UFC.

"Nhiều người nói tôi chưa sẵn sàng cho trận gặp Royval, nhưng tôi đã thắng", Van nói với MMA Fighting. "Giờ họ lại nói tôi chưa sẵn sàng cho trận tranh đai. Vậy họ sẽ nói gì khi tôi giành được đai vô địch? Tôi chỉ cố gắng hoàn thành công việc và nỗ lực từng ngày".

Van không tự tin sẽ chắc chắn thắng, nhưng biết bản thân có khả năng đánh bại bất kỳ ai ở hạng ruồi, kể cả Pantoja. "Pantoja đánh bại tất cả, nhưng các trận đấu phụ thuộc vào phong cách của mỗi võ sĩ", võ sĩ Myanmar nói. "Royval thắng tất cả các đối thủ, trừ nhà vô địch, và tôi đã đánh bại anh ta. Đó chỉ là ý kiến chủ quan. Cuối cùng thì, dù tôi có là người giỏi nhất thế giới, vẫn sẽ có người tìm cách hạ thấp tôi. Tôi không quan tâm đến những điều đó".

Alexandre Pantoja thắng Kai Kara-France bằng đòn siết cổ từ phía sau tại UFC 317. Ảnh: AP

Cơ hội giành đai hạng ruồi của Van nhiều khả năng phụ thuộc vào khả năng anh đối phó với sở trường vật và khóa của Pantoja. Trong 30 trận thắng, võ sĩ Brazil có 12 chiến thắng bằng đòn khóa, gồm trận thắng Kai Kara-France tại UFC 317. Với đai đen jiu-jitsu Brazil và kỹ năng vật chắc chắn, Pantoja có khả năng vật ngã bất kỳ đối thủ nào và kết thúc bằng đòn khóa.

Van mới thua một trận MMA bằng đòn khóa trong sự nghiệp, và tự tin có thể hóa giải lối đánh của Pantoja. "Tôi luôn tự tin. Tôi chỉ không thích ôm ấp một người đàn ông khác trong trận đấu", anh móc mỉa đối thủ. "Đó là lý do tại sao mọi người không thấy khả năng đánh dưới sàn của tôi. Nhưng khi bị dồn vào thế khó, tôi cũng sử dụng đòn vật. Khi cần dùng, tôi sẽ dùng. Ai trong UFC có thể giữ tôi nằm sàn? Tôi tin các HLV sẽ tìm ra cách để tôi đánh bại nhà vô địch".

Hồng Duy tổng hợp