Vitinha mang vóc dáng nhỏ bé, nhưng đóng vai trò lớn trong chiến thắng của PSG ở Champions League mùa 2024-2025. Ảnh: Reuters

Ngồi ở tầng ba của trung tâm huấn luyện mới của PSG tại Poissy, phía tây Paris, nơi có tầm nhìn bao quát các sân tập của đội một, Vitinha kể với tờ The Times (Anh) về sự thay đổi mà bản thân anh cảm nhận rõ nhất về CLB mà mình gia nhập năm 2022.

Sự thay đổi bắt đầu ngay từ chính nơi Vitinha đang có mặt, khi trung tâm Poissy được khánh thành năm 2023. Với bốn hồ bơi trị liệu, 43 phòng ngủ, một nhà hàng sử dụng nguyên liệu từ vườn cây ăn quả ngay trong khuôn viên, Poissy là một bước tiến vượt bậc so với Camp des Loges – cơ sở cũ từng bị các HLV phàn nàn vì thiếu tiện nghi, mang cảm giác như một trường học với những sân bóng hào nhoáng.

"Nó như nước với rượu", Vitinha chia sẻ. "Bạn không muốn rời khỏi đây vì mọi thứ đều có sẵn. Nơi này cảm giác như ở nhà".

Poissy không chỉ là nơi tập luyện mà còn là biểu tượng cho tham vọng mới của PSG: xây dựng một đội bóng bền vững, thoát khỏi sự phụ thuộc vào các siêu sao. Sự ra đi của Messi, Neymar và Mbappe hè 2023 đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên xa hoa. "Chúng tôi không ngại nói về việc mất Kylian", Vitinha thẳng thắn. "Bạn không thể thay thế anh ấy trực tiếp, nhưng bạn thay thế bằng cả đội. Đó là điều chúng tôi đã làm".

HLV Luis Enrique và cố vấn thể thao Luis Campos đã thực hiện một cuộc cách mạng văn hóa, tập trung vào tài năng trẻ và bản sắc Pháp, với những cái tên như Ousmane Dembele, Bradley Barcola, Desire Doue và Warren Zaire-Emery. Bộ ba tiền vệ đến từ bán đảo Iberia – gồm Fabian Ruiz, Joao Neves và nhất là bản thân Vitinha – trở thành xương sống của đội hình, mang đến sự cân bằng và sức sống mới.

Sinh ra tại một ngôi làng gần Santo Tirso, phía bắc Porto, Vitinha mang trong mình di sản bóng đá từ ba thế hệ trong gia đình: cha anh là Vitor, ông nội Antonio, và người chú Vasco đều từng chơi cho Desportivo das Aves, trong khi chị họ Daniela Ferreira là tuyển thủ futsal quốc gia Bồ Đào Nha.

Tuy nhiên, hành trình của Vitinha tại PSG không hề dễ dàng. Khi gia nhập đội bóng từ Porto năm 2022 với giá 47 triệu USD, anh bước vào một phòng thay đồ đầy "lấp lánh" với những Mbappe, Messi, Neymar, Sergio Ramos và Marco Verratti. "Khoảnh khắc ấy như một giấc mơ", anh kể lại. "Trong một thời gian dài, tôi cứ ngỡ mọi thứ là không có thật".

Mùa giải đầu tiên của Vitinha ở PSG là một thử thách lớn. Anh phải bù đắp những khoảng trống mà các siêu sao để lại, từ việc pressing đối thủ đến hỗ trợ phòng ngự. Và điều đó đương nhiên không dễ dàng. Nhưng, anh xem đó là cơ hội quý giá để học hỏi từ những cầu thủ xuất sắc thế giới. "Tôi sẽ nhớ mãi quãng thời gian đó trong sự nghiệp. Tôi được chơi cùng những người giỏi nhất. Đó là điều tôi sẽ kể cho con cháu mình nghe", anh nói.

Mùa giải 2023-2024 đánh dấu bước ngoặt của Vitinha. Dưới sự dẫn dắt của Luis Enrique, anh trở thành trái tim sáng tạo của PSG, với phong cách kiểm soát bóng phù hợp hoàn hảo với triết lý của HLV người Tây Ban Nha. "Lucho rất mãnh liệt, luôn thẳng thắn", Vitinha nói. "Những gì Lucho muốn nói, ông ấy sẽ nói. Bạn luôn biết HLV nghĩ gì về mình. Tôi rất thích điều đó".

Sự tự tin của Enrique đã giúp Vitinha đạt đến đỉnh cao, anh trở thành một trong những cầu thủ hay nhất của PSG trên hành trình đăng quang Champions League.

Ngoài tài năng trên sân cỏ, Vitinha còn gây ấn tượng với trí thông minh và sự tò mò. Anh học tiếng Pháp – ngôn ngữ thứ tư của mình – chỉ trong 6 tháng, giao tiếp trôi chảy và không ngại mắc lỗi. "Tôi có khả năng đó, gia đình tôi cũng vậy", anh nói. "Tôi lắng nghe các cầu thủ Pháp, sẵn sàng sai nhưng sẽ học lại lần thứ hai".

Ở cách trung tâm Poissy chỉ 5 phút, Vitinha giữ lối sống kín đáo, tránh xa ánh hào quang và cám dỗ của Paris. Đó rõ ràng là hiện thân cho sự đối lập với kỷ nguyên "galacticos" cách đây vài năm. "Tôi là người thích ở nhà, yêu thích vùng nông thôn", anh chia sẻ, dù không quên khám phá tháp Eiffel, bảo tàng Louvre và nhà thờ Sacre-Coeur.

Màn trình diễn của Vitinha trước Liverpool tại Anfield hồi giữa tháng 3 năm nay là một trong những khoảnh khắc định nghĩa sự nghiệp của anh. Dù phải thi đấu suốt một giờ với vết rách trên mí mắt và đối mặt với áp lực khủng khiếp từ đám đông cuồng nhiệt trên các khán đài, Vitinha vẫn giữ được sự điềm tĩnh, kiểm soát nhịp độ trận đấu và khiến hàng tiền vệ Liverpool phải chạy theo.

Khép lại hành trình Champions League mùa này, theo thống kê từ UEFA, với tổng cộng 17 trận đấu đã chơi, Vitinha dẫn đầu về số đường chuyền (1.392, trong đó chính xác đến 1.308 đường chuyền - đạt tỷ lệ 93,5%).

Khu vực vòng tròn giữa sân là nơi Vitinha tỏa sáng rực rỡ, với khả năng đọc trước áp lực và xoay chuyển như "chim bói cá". Nhưng cũng đừng quên tình huống phút thứ 63 trong trận chung kết với Inter Milan, Vitinha nhận bóng từ Marquinhos ở gần vùng cấm sân nhà, anh rê dắt trong vòng vây ba chiếc bóng áo vàng, trước khi phối hợp với Ousmane Dembele ở vạch giữa sân và lao một mạch đến một phần ba cuối sân để kiến tạo cho Doue nâng tỷ số lên 3-0.

Karl Marius Aksum, một nhà khoa học thể thao người Na Uy, đã ca ngợi: "Tôi đã phân tích hành vi quan sát của hàng trăm cầu thủ hàng đầu. Tôi nghi ngờ liệu mình từng thấy ai quan sát tốt hơn Vitinha".

Vitinha đi bóng trong trận chung kết Champions League giữa PSG và Inter, trên sân Allianz, Munich, Đức ngày 31/5/2025. Ảnh: Reuters

Trước khi trở thành nhạc trưởng của PSG, Vitinha từng trải qua một mùa giải đáng quên trong màu áo Wolves mùa 2020-2021. Được Porto cho mượn khi mới 20 tuổi, anh gia nhập một đội hình đầy cầu thủ Bồ Đào Nha như Ruben Neves, Joao Moutinho và Pedro Neto, dưới sự dẫn dắt của HLV đồng hương Nuno Espirito Santo.

Tuy nhiên, trong bối cảnh mùa giải bị ảnh hưởng bởi Covid-19, Vitinha chỉ ra sân 53 phút ở Ngoại hạng Anh trong ba tháng đầu, chủ yếu là từ ghế dự bị. Con đường đến suất đá chính của anh bị chặn bởi Neves và Moutinho. Phong cách của anh cùng không phù với lối chơi phản công dưới thời Nuno. "Đó là một phần lý do", vẫn lời Vitinha. "Tôi biết mình có thể chơi tốt hơn. Tôi có khả năng. Chỉ là mọi thứ không như tôi mong muốn. Nhưng tôi đã cố gắng, đã làm hết sức".

Khoảnh khắc đáng nhớ nhất của Vitinha tại Wolves là một cú sút xa 30 m vào lưới Chorley ở FA Cup – bàn thắng duy nhất của anh trong mùa giải. Dù có thêm thời gian thi đấu vào cuối mùa, Wolves không kích hoạt điều khoản mua đứt trị giá vỏn vẹn 23 triệu USD, và Vitinha trở lại Porto. "Đó là một năm tuyệt vời để học hỏi", anh nói. "Tôi đã trưởng thành rất nhiều, cả trong và ngoài sân cỏ – ở một môi trường mới, xa quê hương, thoát khỏi vùng an toàn. Nếu được quay ngược thời gian, tôi sẽ không thay đổi bất kỳ điều gì".

Jon Dahl Tomasson, người chỉ ghi 4 bàn trong 35 trận cho Newcastle, lại từng góp mặt trong trận chung kết Champions League 2005 với Milan. Hay như Joselu, sau những mùa giải thất bại tại Stoke City và Newcastle, từng ghi hai bàn vào lưới Bayern Munich để giúp Real Madrid vô địch Champions League năm ngoái. Và cả Eric Maxim Choupo-Moting, Stefan Savic, Fernando Llorente và thậm chí Jadon Sancho cũng từng chật vật ở Anh nhưng tỏa sáng ở các giải đấu khác.

Giờ đây, hành trình của Vitinha một lần nữa minh chứng rằng thất bại ở Ngoại hạng Anh không định nghĩa sự nghiệp của một cầu thủ.

Hoàng Thông (theo The Times)