Khi Dembele rũ bùn đứng lên ở PSG

Trước khi cùng PSG đại chiến Inter ở chung kết Champions League hôm nay, Ousmane Dembele từng trải qua những năm tháng tồi tệ, thậm chí bị xem như một trong những bản hợp đồng thất bại của Barca.

Dembele (số 10) ăn mừng sau khi PSG hạ Arsenal ở lượt về bán kết Champions League trên sân Parc des Princes, Paris, Pháp ngày 7/5/2025. Ảnh:

Reuters

2024-2025 là mùa giải của những chân chạy cánh. Đến lúc này, ba cái tên dẫn đầu cuộc đua Quả bóng Vàng đều chơi ở vị trí này gồm Ousmane Dembele, Raphinha và Lamine Yamal.

Họ đã hoặc đang khoác áo Barca, nhưng mang những khác biệt lớn. Trong khi Raphinha và Yamal đều tỏa sáng rực rỡ trong màu áo đội bóng xứ Catalonia, Dembele bị xem như một thương vụ thất bại nặng nề. Trong sáu mùa giải ở sân Camp Nou, Dembele trải qua 15 chấn thương, với tổng thời gian ngồi ngoài lên đến 784 ngày và bỏ lỡ 119 trận đấu.

Thất bại tại Barca. Trước khi trở về nước Pháp hai năm trước, Dembele mới có duy nhất một mùa giải chơi tại Ligue 1, lúc 18 tuổi. Nhưng trong mùa giải duy nhất đó, chàng trai tuổi teen ghi đến 12 bàn sau 29 trận và là người đầu tiên trong lịch sử Rennes nhận danh hiệu "Cầu thủ trẻ xuất sắc Ligue 1". Chứng kiến những pha đi bóng kỹ thuật và tốc độ của Dembele, Giám đốc thể thao Mikael Silvestre thậm chí so sánh cậu nhóc với người đồng đội cũ Cristiano Ronaldo. "Tôi biết nói điều này thật mạo hiểm, nhưng chàng trai này có thể là ứng cử viên cho Quả bóng Vàng. Tôi từng chứng kiến Ronaldo những ngày đầu tại Man Utd ở cùng độ tuổi, và Ousmane có những phẩm chất gợi nhớ tôi về Cristiano thời đó", Silvestre quả quyết khi đó.

Sau một mùa giải bùng nổ cùng Rennes, Dembele xuất ngoại để khoác áo Borussia Dortmund. Lúc đó, Henrikh Mkhitaryan vừa rời Dortmund để gia nhập Man Utd, để lại khoảng trống lớn khi tiền vệ người Armenia từng đóng góp 41 bàn và 49 kiến tạo trong 140 lần ra sân cho Dortmund. Chỉ một thời gian ngắn, Dembele đem lại niềm vui mới cho đội bóng vùng Ruhr với sự bùng nổ từ hành lang cánh.

Với 6 bàn và 12 kiến tạo sau 32 lần ra sân, cứ 113 phút Dembele lại góp dấu giày vào một bàn cho Dortmund tại Bundesliga. Hình ảnh quen thuộc mùa giải 2016-2017 của Dortmund là Dembele và Pierre-Emerick Aubameyang ăn mừng bàn thắng. Tiền đạo người Gabon được hưởng lợi nhiều nhất từ những pha quấy phá hàng thủ và dọn cỗ đến từ Dembele. Đó cũng là mùa giải duy nhất Aubameyang vượt qua Robert Lewandowski để trở thành Vua phá lưới Bundesliga với 31 bàn.

Dortmund kết thúc mùa giải ở vị trí thứ ba Bundesliga, vào đến tứ kết Champions League và đoạt Cup Quốc gia – trận đấu mà chính Dembele ghi bàn mở tỷ số trước Eintracht Frankfurt. HLV Thomas Tuchel hồi tưởng: "Tài năng của Dembele thật dị thường. Chúng tôi có rất nhiều cầu thủ hàng đầu trong đội hình, nhưng Ousmana là một trong những tài năng dị biệt nhất tôi từng chứng kiến. Dù chỉ dẫn dắt cậu ấy một năm, nhưng tôi có thể ngồi xem cậu ấy phô diễn kỹ năng cả ngày".

Tiền đạo Martin Braithwaite: "Leo Messi đương nhiên là một đẳng cấp khác, nhưng sau Messi thì tôi chưa thấy một cầu thủ nào như Dembele".

Câu chuyện cổ tích tưởng như lại tái hiện với Dembele, khi anh tiếp tục đổi màu áo CLB sau một mùa giải thành công, với đội bóng sau danh tiếng hơn đội trước. Hè 2017, Neymar bất ngờ chia tay Barca để sang PSG với mức giải phóng hợp đồng lên đến 263 triệu USD. Barca không hề lường trước điều này, dẫn tới việc họ phải lao vào thị trường chuyển nhượng vào những ngày cuối tháng 8/2017 khi cả thế giới đều biết họ đang cần người và sở hữu nhiều tiền từ thương vụ Neymar.

Hệ quả là một Dembele tuổi 19 và chỉ có hai mùa bóng chuyên nghiệp trọn vẹn được mua về với giá lên đến 119 triệu USD kèm 45 triệu USD phụ phí. Dortmund đã thành công trong việc ép giá một Barca đang khao khát một bản hợp đồng lớn, biến Dembele trở thành cầu thủ đắt giá thứ hai lịch sử ở thời điểm đó. Dường như áp lực từ phí chuyển nhượng khổng lồ, một đất nước mới, môi trường văn hóa mới... chưa đủ, Barca còn trao cho Dembele số áo 11 từng thuộc về Neymar.

Không mất nhiều thời gian để những đồng đội mới nhận ra Dembele tài năng đến nhường nào. Huyền thoại Andres Iniesta nhận định Dembele có "đôi chân thiên tài". Năm 2020, tiền đạo Martin Braithwaite gia nhập Barca và thốt lên: "Tôi chưa từng nhìn thấy ai tài năng đến vậy, nghiêm túc đó! Leo Messi đương nhiên là một đẳng cấp khác, nhưng sau Messi thì tôi chưa thấy một cầu thủ nào như Dembele".

Ngay cả Lionel Messi cũng đánh giá rất cao cầu thủ người Pháp: "Ousmane là một hiện tượng phi thường trên sân. Nhưng có thể vươn tầm tới đâu hoàn toàn phụ thuộc vào cậu ấy". Lời nhận xét của Messi hoàn toàn chính xác, khi Dembele sau này đã thừa nhận anh "lãng phí hoàn toàn quãng thời gian từ 2017 tới 2021" trong cuộc phỏng vấn với RMC Sport.

Dembele và những pha bóng ấn tượng trong màu áo Dortmund.

Dembele ăn mừng cùng Lionel Messi, trong trận Barcelona hạ Real Valladolid ở La Liga ngày 5/4/2021. Ảnh: Reuters

Đó là quãng thời gian Dembele thường xuyên vắng mặt do những chấn thương. Song thay vì có một thái độ nghiêm túc với công việc và quyết tâm hồi phục, anh sống một cuộc sống thiếu kỷ luật ngoài sân cỏ. Dembele thường xuyên thức đến sáng để chơi điện tử, dẫn tới việc thường xuyên đi tập muộn hay vắng mặt họp đội không xin phép. Anh từng bị phạt đến hơn 100.000 USD do đến muộn và bị ban lãnh đạo Barca yêu cầu "không được phép tắt điện thoại" để tiện bề liên lạc.

Chế độ ăn của anh cũng giống một cậu học sinh tuổi ăn tuổi chơi hơn một vận động viên chuyên nghiệp. Các món ăn lành mạnh như cá được đầu bếp riêng chuẩn bị cũng không được Dembele động tới. Thay vào đó, anh thích đặt đồ ăn nhanh và vứt bừa bãi những hộp đựng khắp nhà.

Chủ tịch Laporta nhận xét về Dembele: "Ngày hôm nay đạt điểm 9 nhưng mai lại điểm 3"

Tờ La Parisien dẫn lời đầu bếp cũ Michael Naya nhận xét Dembele "sống một cuộc sống bừa bãi, vô tổ chức và không hề quan tâm tới các giai đoạn nghỉ ngơi". Một ví dụ là mùa giải 2019-2020, Dembele kể với bác sĩ Xavi Yanguas của Barca rằng anh cảm thấy hơi đau đùi phải. Yanguas yêu cầu anh về theo dõi hai ngày cuối tuần và lập tức thông báo cho ông nếu thấy đau hơn. Nhưng anh biến mất hoàn toàn dịp cuối tuần, và chỉ thông báo mình cảm thấy không thoải mái vào thứ Hai. Kết quả kiểm tra cho thấy Dembele bị rách cơ và phải ngồi ngoài năm tuần.

CĐV Bara đã

ngấy

tận cổ những câu chuyện thiếu chuyên nghiệp của Dembele. Những màn trình diễn trên sân cỏ của anh cũng không khá khẩm hơn. Dembele vẫn có những trận đấu tuyệt hay, những pha bóng khiến người ta cảm giác một ngày nào đó anh sẽ xứng đáng với số tiền chuyển nhượng khổng lồ mà Barca phải trả. Nhưng phong độ xuất sắc của anh không được đều đặn, như Chủ tịch Joan Laporta nhận xét "ngày hôm nay đạt điểm 9 nhưng mai lại điểm 3".

Pha bóng người ta nhớ nhất của Dembele trong màu áo Barca không phải một bàn thắng, mà là một pha hỏng ăn. Đó là trận bán kết Champions League 2018-19 giữa Barca và Liverpool. Phút 97, Messi nhả bóng cho Dembele trong một pha phản công, giúp tiền đạo người Pháp có cơ hội nâng tỷ số lên 4-0. Và nếu thành công, nó sẽ dập tắt hoàn toàn hy vọng lật ngược tình thế của Liverpool.

Nhưng thay vì dứt điểm nắn nót, Dembele lại sút quá hiền và đưa bóng thẳng vào người thủ thành Allison Becker. Messi gục mặt xuống sân vì không thể tin nổi, như hàng triệu CĐV khác của Barca. Trong trận lượt về, Liverpool quật khởi và đè bẹp Barca 4-0, khiến càng nhiều cules càng tiếc nuối pha dứt điểm cẩu thả của Dembele.

Bất chấp tiềm năng chưa bao giờ được thể hiện trọn vẹn và sự thiếu chuyên nghiệp, Dembele vẫn được Chủ tịch Laporta và HLV Xavi ủng hộ. Ông Laporta còn từng tuyên bố "Dembele hay hơn Mbappe" và tự tin anh sẽ ký hợp đồng mới. Nhưng rốt cuộc, anh chọn trở về Pháp khoác áo PSG hè 2023 với giá chỉ 55 triệu USD – chưa bằng một nửa những gì Barca từng bỏ ra để chiêu mộ anh.

Khi tôi còn chơi PlayStation, tôi luôn chọn một cầu thủ như Dembele khi cần thay đổi cục diện trận đấu.

Tái sinh cùng PSG. Từ bản hợp đồng thất bại bậc nhất lịch sử Barca trên nhiều phương diện, Dembele như trở thành một con người khác tại PSG. Anh gần như miễn nhiễm với giường bệnh khi chơi 42 trận mùa trước và 48 trận mùa này – chưa tính chung kết Champions League hôm nay. Đó là hình ảnh hoàn toàn trái ngược với thời gian tại Barca, khi anh chỉ có hai mùa đá trên 40 trận trong sáu mùa.

Khác với lối sống vô kỷ luật giai đoạn đầu tại Barca, Dembele nghiêm túc chăm sóc cho bản thân tại Paris. Một nguồn tin nội bộ PSG cho hay: "Cậu ấy tập gym rất nhiều. Cậu ấy còn có đội ngũ riêng. Dembele đã trưởng thành và học rất nhiều từ giai đoạn ở Barcelona". Ngoài các chuyên gia của PSG, Dembele còn có đội ngũ riêng gồm chuyên gia vật lý trị liệu Jean-Baptiste Duault và Salah Ghaidi - một cựu VĐV chạy nước rút.

Dembele ghi bàn cho PSG, trong trận lượt về bán kết Champions League gặp Liverpool trên sân Parc des Princes ngày 12/3/2025. Ảnh:

Reuters

Về lối chơi và sự hiệu quả, Dembele cũng thăng tiến vượt bậc. Đặc biệt ở mùa này, khi anh đã ghi đến 33 bàn và kiến tạo 11 lần. Trước đây, kỷ lục ghi bàn một mùa giải cho CLB của Dembele là 14 bàn mùa 2018-2019. Sau sự ra đi của tiền đạo chủ lực Kylian Mbappe trong mùa hè 2024, HLV Luis Enrique đã có một quyết định táo bạo khi cho Dembele chơi như một số 9 ảo.

Trong sơ đồ chiến thuật của ông, Dembele xuất phát trên lý thuyết ở nơi cao nhất hàng công. Nhưng thực tế, anh được phép thoải mái di chuyển sang hai hành lang cánh để tạo khoảng trống, cơ hội cho đồng đội hoặc trực tiếp ghi bàn với khả năng sử dụng tốt cả hai chân. Sự biến ảo trong lối chơi của PSG càng tăng thêm khi Khvicha Kvaratskhelia gia nhập tháng 1/2025, giúp đội bóng Pháp sở hữu những cầu thủ khéo léo, tốc độ cao như Kravat, Desire Doue, Bradley Barcola và chính Dembele.

Dembele chia sẻ trên trang chủ UEFA: "Enrique đã cho tôi rất nhiều lời khuyên. Ông ấy cho tôi sự tự do để xuất hiện bất cứ nơi nào trên sân. Tôi không bị ép phải chơi ở đỉnh hàng công như một số 9, thay vào đó cố gắng tạo ra khoảng trống và gây hỗn loạn ở tuyến giữa".

Đáp lại, HLV người Tây Ban Nha cũng tự hào về sự thay đổi của Dembele: "Khác với mùa giải trước, khi Dembele thường xuất phát từ cánh, giờ cậu ấy chơi nhiều hơn như một trung phong và đem lại niềm vui cho tất cả. Điều gây ngạc nhiên nhất là khả năng di chuyển liên tục trong vòng cấm địa của cậu ấy. Ousmane luôn có mặt đúng chỗ để nhận bóng và ghi bàn chỉ với một chạm. Thật tuyệt khi có một cầu thủ như vậy trong đội hình. Ai cũng chỉ quan tâm tới số bàn thắng và kiến tạo, nhưng Dembele còn làm được nhiều hơn thế cho tập thể. Bằng cách di chuyển thông minh, cậu ấy luôn giúp cho hai, ba đồng đội được tự do. Dembele là cầu thủ hay nhất thế giới ở khoản đánh bại các hậu vệ và gây rối cho hàng phòng ngự!".

Ông thậm chí còn ví von Dembele như một cầu thủ của ... bóng đá điện tử: "Khi tôi còn chơi PlayStation, tôi luôn chọn một cầu thủ như Dembele khi cần thay đổi cục diện trận đấu. Mùa trước cậu ấy chơi đã hay rồi, nhưng năm 2025 này thậm chí còn xuất sắc hơn. Bạn có thể thấy các đồng đội giờ nhìn cậu ấy để chơi bóng".

Dembele không chỉ cải thiện về số lượng, mà còn ở chất lượng các bàn thắng. Trong quá khứ, anh hiếm khi để lại dấu ấn như một cầu thủ của những trận đấu lớn. Dù từng vô địch World Cup 2018 cùng đội tuyển Pháp, Dembele mới chỉ có bảy bàn sau 55 trận cùng đội tuyển. Ba trong số đó đến trong các trận giao hữu, hai đến tại giải Nations Leagues và hai bàn còn lại trước các đội dưới cơ Kazakhstan và Gibraltar.

Tại đấu trường lớn nhất Champions League, Dembele đang tỏa sáng rực rỡ. Anh ghi bàn giúp PSG đánh bại Manchester City 4-2 ở vòng bảng, trước khi tỏa sáng với hai bàn tại vòng sơ loại đầu trước Brest. Tới vòng 16 đội, Dembele làm được điều anh từng thất bại năm xưa trong màu áo Barca: ghi bàn và loại Liverpool.

Đến bán kết, anh tiếp tục ghi dấu ấn với pha dứt điểm một chạm giúp PSG vượt qua Arsenal ngay tại sân Emirates. Tám trong tổng số 20 bàn Dembele từng ghi tại Champions League đến ở mùa 2024-2025, cho thấy sự tiến bộ vượt bậc của anh. Sau khi đã nhận giải thưởng "Cầu thủ hay nhất Ligue 1", giờ đây Dembele lại được xem như ứng cử viên hàng đầu cho danh hiệu này tại Champions League. Nếu có thể tái hiện những màn nhảy múa với trái bóng trước hàng thủ kiên cố của Inter Milan và đưa đội nhà đến chiến thắng trong trận chung kết tại Munich, sẽ khó có ai khác vượt qua Dembele trong cuộc đua Quả Bóng Vàng.

Nếu cách đây chỉ một năm, việc Dembele đến gần danh hiệu cá nhân đó hơn Kylian Mbappe còn là điều khó tin, thì giờ đây, hiện thực đó chỉ cách đúng một trận đấu.