Topuria, 28 tuổi, sinh năm 1997 tại Halle, Đức. Cha mẹ Topuria, Zaza và Inga, được cấp quy chế tị nạn tại đây trong cuộc xung đột sắc tộc ở Abkhazia những năm 90. Tại Đức, Topuria bắt đầu tập luyện vật cổ điển cùng em trai Aleksandre.

Topuria và em trai Aleksandre bỏ học để theo đuổi MMA. Ảnh: Instagram / Ilia Topuria

Năm 2003, gia đình Topuria trở về Gruzia, nơi hai anh em tiếp tục theo đuổi môn vật. Năm 2012, Zaza và Inga chuyển cả gia đình đến Alicante, Tây Ban Nha với mong muốn gây dựng cuộc sống tốt hơn cho các con.

Không lâu sau khi đến Tây Ban Nha, mẹ Topuria tình cờ gặp một người đàn ông có đôi tai bị biến dạng do tập luyện võ thuật. Bà hỏi người đàn ông này về nơi mà các con trai có thể tiếp tục tập luyện. Cuộc gặp gỡ tình cờ này đã mở đường cho Topuria bắt đầu hành trình võ thuật tổng hợp (MMA) dưới sự hướng dẫn của hai anh em Agustin và Jorge Climent.

Niềm đam mê MMA của hai anh em Topuria mạnh mẽ đến mức cả hai đã xin bố cho nghỉ học để theo đuổi giấc mơ thi đấu tại UFC. "Việc giao tiếp rất khó, nhưng tôi đã bỏ học năm 15 tuổi", Topuria từng chia sẻ hồi 2022 về những năm đầu tuổi thiếu niên ở Tây Ban Nha. "Tôi và em trai đã nói với cha 'Bố ơi, chúng con không muốn đi học nữa, chúng con muốn tập. Chúng con sẽ đến phòng tập mỗi ngày và tập cả ngày', vì ước mơ của anh em tôi là được thi đấu tại UFC".

Võ sĩ người Gruzia kể tiếp: "Cha tôi nói: 'Nếu các con thực sự tập luyện chăm chỉ như các con nói, thì bố đồng ý.' Đó là một trong những lý do tại sao tôi ra mắt UFC khi còn rất trẻ. Việc vào UFC từ Tây Ban Nha rất khó, vì tôi không sống ở Mỹ và cũng không sinh ra ở đó".

Topuria chụp ảnh cùng bố mẹ sau khi trở thành nhà vô địch UFC. Ảnh: Instagram / Ilia Topuria

3 năm sau khi bắt đầu tập luyện cùng anh em Climent, Topuria đánh trận chuyên nghiệp đầu tiên ở tuổi 18. Anh thể hiện tiềm năng to lớn, khi thắng liền 8 trận, trong đó có 7 chiến thắng bằng đòn khóa.

Tháng 10/2022, UFC mời Topuria thi đấu. Kể từ đó, anh thắng knock-out tất cả đối thủ, ngoại trừ Youssef Zalal và Josh Emmett thắng bằng điểm trọng tài, trên con đường giành và bảo vệ đai vô địch hạng lông.

Tại UFC 298 hồi tháng 2/2024, Topuria thắng knock-out Alexander Volkanovski ở hiệp hai để giành chức vô địch hạng lông, qua đó chấm dứt 4 năm vô địch của đối thủ. Anh trở thành võ sĩ người Gruzia đầu tiên giành chức vô địch UFC và cũng giành danh hiệu Màn trình diễn hay nhất đêm.

Võ sĩ 28 tuổi tiếp tục thắng knock-out cựu vô địch Max Holloway để bảo vệ đai hạng lông tại UFC 308 hồi tháng 10/2024. Topuria khiến Holloway nhận thất bại knock-out đầu tiên trong sự nghiệp, và lại giành danh hiệu Màn trình diễn hay nhất đêm.

Topuria tiếp tục gây sốt khi thắng knock-out Charles Oliveira ngay hiệp một để trở thành tân vô địch lightweight (hạng nhẹ) ở UFC 317 hôm 28/6. Anh trở thành nhà vô địch hai hạng cân thứ 10 trong lịch sử UFC, nhưng là người đầu tiên làm được điều này mà vẫn bất bại.

Những chiến thắng, đặc biệt ở những trận tranh đai, đưa Topuria lên tầm siêu sao tại UFC. Anh có hơn 11 triệu người theo dõi trên Instagram, được CLB bóng đá Real Madrid vinh danh và có mối quan hệ thân thiết với các huyền thoại Iker Casillas và Sergio Ramos.

Báo Anh Sunsport bình luận Topuria dần thay thế McGregor trở thành biểu tượng mới của UFC, gần 4 năm sau trận đấu cuối cùng của huyền thoại người Ireland trong lồng bát giác. Sean O’Malley từng được kỳ vọng sẽ là người kế vị McGregor. Nhưng sau hai trận thua Merab Dvalishvili, võ sĩ người Mỹ không còn giữ được phong độ.

McGregor (trên) và Topuria mừng bằng cách khoác trên vai hai đai vô địch hạng nhẹ và hạng lông. Ảnh: UFC

Sau khi hạ Oliveira, Topuria tái hiện màn ăn mừng biểu tượng của McGregor khi khoác trên vai hai đai vô địch. Võ sĩ người Ireland làm điều này sau trận thắng Eddie Alvarez hồi tháng 11/2016, để vô địch cũng ở hai hạng cân hạng nhẹ và hạng lông.

Topuria và McGregor cũng trở thành nhà vô địch hai hạng cân ở gần như cùng độ tuổi, chỉ chênh lệch 11 ngày. McGregor làm nên lịch sử khi 28 tuổi 4 tháng 10 ngày, còn Topuria tái hiện kỳ tích ở 28 tuổi 4 tháng 21 ngày.

McGregor cũng lên tiếng chúc mừng sau khi Topuria tái hiện thành tích của anh. "Chúc mừng vì đã giành được danh hiệu cũ của tôi, Illia. Ba trận thắng knock-out liên tiếp là điều tốt. Không chê vào đâu được Tôi thích Ilia", McGregor viết trên mạng xã hội X, nhưng xóa không lâu sau đó.

McGregor từng thua Khabib Nurmagomedov - cựu vô địch và hiện là HLV của Islam Makhachev. Chính Makhachev nhiều khả năng sẽ là đối thủ tiếp theo của Topuria, tạo nên một cuộc đối đầu đầy ý nghĩa mang tính kế thừa. Nếu thắng võ sĩ người Nga này, Topuria có thể vượt đàn anh người Ireland về tầm vóc.

Tính đến tháng 7/2025, Topuria đã được UFC xếp hạng số một pound-for-pound, điều mà McGregor chưa từng đạt được trong giai đoạn đỉnh cao. Với nền tảng kỹ thuật vững chắc, tinh thần thi đấu kỷ luật và lối đánh toàn diện, Topuria đang được xem là biểu tượng mới của UFC, và có thể tiến xa hơn nữa nếu tiếp tục duy trì phong độ.

Hồng Duy tổng hợp