"Chúng tôi đang có các cuộc đàm phán trực tiếp với Iran. Mọi chuyện đã bắt đầu. Sẽ có một cuộc họp lớn vào ngày 12/4. Hãy chờ xem mọi chuyện diễn ra thế nào", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói trong buổi tiếp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng hôm 7/4.
Ông Trump cho biết nỗ lực đàm phán nhằm "tránh điều hiển nhiên xảy ra", ám chỉ khả năng Mỹ hoặc Israel có hành động quân sự nhắm vào những cơ sở hạt nhân của Iran.
"Tôi nghĩ ai cũng đồng ý rằng Mỹ - Iran đạt được thỏa thuận sẽ tốt hơn nhiều so với điều hiển nhiên mà tôi vốn không muốn. Thẳng thắn mà nói, Israel cũng không muốn điều đó xảy ra nếu có phương án khác. Chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng, nhưng tình hình đang trở nên rất nguy hiểm. Hy vọng các cuộc đàm phán sẽ thành công, vì đó cũng là kịch bản tốt nhất cho Iran", ông nói.
Tổng thống Mỹ không tiết lộ chi tiết về địa điểm đàm phán hoặc những quan chức nào sẽ tham gia. Ông cảnh báo rằng Iran sẽ đối mặt với nguy hiểm nếu đàm phán thất bại, vì "không thể chấp nhận Tehran sở hữu vũ khí hạt nhân".
 |
Tổng thống Trump trả lời báo chí tại Nhà Trắng hôm 7/4. Ảnh: AFP |
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi sau đó xác nhận rằng Tehran và Washington sẽ tổ chức đàm phán cấp cao tại Oman ngày 12/4, nhưng khẳng định đó chỉ là đối thoại gián tiếp. "Đây là một cơ hội, đồng thời cũng là một phép thử. Quả bóng đang ở phần sân của Mỹ", ông nói.
CNN dẫn nguồn thạo tin cho biết các quan chức Mỹ dự kiến đối thoại trực tiếp với giới chức Iran trong cuộc họp do Oman bảo trợ. Nguồn tin không tiết lộ danh tính những người tham gia sự kiện, nhưng cho biết Steve Witkoff, đặc phái viên Trung Đông của Tổng thống Trump, là người chịu trách nhiệm chính về vấn đề Iran.
Giới lãnh đạo Iran nhiều lần bác bỏ phương án đàm phán trực tiếp với Mỹ, song vẫn chấp nhận đối thoại qua trung gian. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian hôm 5/4 cho biết Tehran sẵn sàng tham gia đối thoại với Mỹ trên cơ sở bình đẳng. Tuy nhiên, ông nghi ngờ sự chân thành của Mỹ khi kêu gọi đàm phán vì Tổng thống Trump nhiều lần đe dọa sử dụng vũ lực.
Tổng thống Mỹ tháng trước viết thư gửi lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei thông qua Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) để kêu gọi đàm phán về chương trình hạt nhân của Tehran, đồng thời cảnh báo khả năng có hành động quân sự trong trường hợp quốc gia Trung Đông từ chối. Các nguồn giấu tên cho biết ông Trump đã cho Iran thời hạn hai tháng để đạt thỏa thuận.
Ông Khamenei gửi phản hồi thông qua Oman, khẳng định lời đe dọa sẽ không có tác dụng và Tehran sẽ có biện pháp trả đũa trong trường hợp Washington "làm bất kỳ điều gì gây hại".
Tổng thống Trump sau đó tuyên bố sẽ "ném bom với mức độ chưa từng thấy" và áp thuế thứ cấp với Iran nếu nước này không đạt thỏa thuận với Mỹ.
Iran và các cường quốc hồi năm 2015 ký thỏa thuận mang tên Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), trong đó Tehran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân để được nới lỏng các lệnh trừng phạt.
Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này trong nhiệm kỳ đầu tiên và tái áp đặt các biện pháp cấm vận lên Iran. Sau khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, ông tiếp tục nối lại chính sách "áp lực tối đa" với Iran nhằm buộc nước này từ bỏ chương trình hạt nhân.
Thanh Danh (Theo CBS, Guardian, CNN)
