Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 31/7, Tổng thống Donald Trump gọi Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev là "cựu tổng thống thất bại" và mô tả Ấn Độ, Nga là "những nền kinh tế đang sụp đổ".

"Nhắn với ông Medvedev rằng hãy cẩn thận ngôn từ. Ông ấy đang tiến vào vùng cực kỳ nguy hiểm!", ông Trump kết thúc bài viết.

Cảnh báo được đưa ra nhằm đáp lại việc ông Medvedev bác bỏ tối hậu thư mới nhất mà Tổng thống Trump đưa ra hôm 29/7, cho Nga 10 ngày để giải quyết xung đột với Ukraine, nếu không sẽ đối mặt các biện pháp trừng phạt và thuế quan.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev. Ảnh: AP

Chưa đầy ba giờ sau, ông Medvedev, người từng giữ chức tổng thống Nga từ năm 2008 đến 2012, đáp trả bằng bài đăng trên Telegram. Ông nói rằng Tổng thống Trump nên mường tượng về loạt phim truyền hình hậu tận thế The Walking Dead (Xác sống), đồng thời đề cập tới hệ thống tự động tấn công hạt nhân "Bàn tay Tử thần" có từ thời Liên Xô.

"Bàn tay Tử thần" là cách phương Tây gọi hệ thống răn đe hạt nhân Perimeter của Liên Xô thời Chiến tranh Lạnh. Đây là hệ thống chỉ huy bán tự động, được thiết kế để đảm bảo vũ khí hạt nhân của Liên Xô có khả năng tự động khai hỏa đáp trả trong trường hợp toàn bộ ban lãnh đạo thiệt mạng trong đòn tập kích phủ đầu của đối phương.

"Nếu chỉ vài lời của một cựu tổng thống Nga có thể khiến Tổng thống Mỹ phản ứng căng thẳng như vậy thì nghĩa là Moskva đang đi đúng hướng và sẽ tiếp tục con đường này", ông Medvedev nhấn mạnh.

Đây là lần thứ hai trong mùa hè này ông Trump và ông Medvedev công kích nhau trên mạng xã hội. Các cuộc khẩu chiến gây chú ý bởi tính chất căng thẳng, gay gắt trong lời nói giữa đại diện của hai cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới.

Theo giới quan sát, màn đấu khẩu "ăn miếng trả miếng" mới nhất cho thấy tính chất khó lường trong mối quan hệ địa chính trị Nga - Mỹ liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine. Trong các cuộc tranh cãi công khai đó, ông Medvedev thường xuyên đề cập đến mối đe dọa hạt nhân, còn Tổng thống Trump không ngừng công kích cá nhân đối thủ.

Michael Kimmage, giáo sư tại Đại học Công giáo ở Washington, chuyên gia về quan hệ Nga - Mỹ, cho rằng điều này hoàn toàn trái ngược với con đường ngoại giao truyền thống, nơi các thông điệp thường được gửi đi một cách cẩn trọng, kỹ lưỡng, bởi bất cứ sai lầm nào cũng có thể để lại hậu quả rất lớn.

Ngay từ khi chiến sự Ukraine nổ ra, ông Medvedev đã thường xuyên đề cập đến các cảnh báo hạt nhân. Ông từng cảnh báo Nga có thể buộc phải dùng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, thậm chí đe dọa NATO rằng "thất bại của một cường quốc hạt nhân trong chiến tranh thông thường có thể dẫn đến chiến tranh nguyên tử".

Tổng thống Nga Vladimir Putin thời kỳ này cũng một số lần nhắc đến vũ khí hạt nhân, khi Điện Kremlin tìm cách ngăn chính quyền Joe Biden hỗ trợ Kiev. Nhưng khi Tổng thống Trump lên nắm quyền và tỏ ra ngày càng thất vọng vì Nga không chịu nhượng bộ về vấn đề Ukraine, cách phản ứng của ông Putin đã thay đổi.

Tổng thống Putin gần đây không đề cập tới những tối hậu thư từ ông Trump và người phát ngôn Điện Kremlin chỉ nói ngắn gọn rằng họ đang theo dõi tình hình. Trong khi đó, ông Medvedev lại thể hiện lập trường cứng rắn và nhất quán hơn.

"Mỗi tối hậu thư mới là một mối đe dọa và một bước tiến tới xung đột", ông Medvedev đăng trên X hồi đầu tuần, sau khi ông Trump cảnh báo có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt mới với Nga.

Nhắc lại chiến dịch tranh cử tổng thống tại Mỹ hồi năm ngoái, trong đó ông Trump chỉ trích tổng thống Biden vì mạo hiểm gây ra Thế chiến III khi hỗ trợ Ukraine, ông Medvedev cảnh báo chính quyền Mỹ "đừng nên đi vào vết xe đổ".

Giới chuyên gia nhận định việc ông Medvedev đề cập tới chính quyền Biden trong lời cảnh báo dường như là một ván cược của Điện Kremlin. Họ có lẽ tin rằng những người ủng hộ Tổng thống Trump sẽ vì thế mà gây áp lực buộc ông xuống thang căng thẳng với Nga.

Grigorii Golosov, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học châu Âu ở St. Petersburg, Nga, cho rằng dù có vẻ gay gắt, cuộc khẩu chiến trên mạng xã hội giữa ông Trump và ông Medvedev đều mang lại lợi ích chính trị nhất định cho hai bên.

Ông Medvedev là người hoạt động rất tích cực trên mạng xã hội, điều hiếm gặp ở hầu hết các quan chức cấp cao của Nga. Ông lập tài khoản Twitter, nay là mạng xã hội X, từ năm 2010 trong chuyến thăm Thung lũng Silicon.

Sau khi Nga phát động chiến dịch ở Ukraine năm 2022, ông Medvedev trở thành gương mặt đại diện cho sự cứng rắn của Nga, với những phát biểu thẳng thừng, trực diện hơn cả Tổng thống Putin hay phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitri Peskov.

Các nhà phân tích chính trị Nga cho rằng thái độ đối địch trên mạng xã hội của ông Medvedev gần như chắc chắn được Điện Kremlin bật đèn xanh, vì nó khuếch đại mối đe dọa từ kho vũ khí hạt nhân Nga, đồng thời giúp định hình Tổng thống Putin là một lãnh đạo ôn hòa hơn.

Trong khi đó, việc công kích ông Medvedev cũng có thể hữu ích cho Tổng thống Trump, giúp ông thể hiện lập trường cứng rắn trước Nga mà không cần đối đầu trực tiếp với Tổng thống Putin, theo Golosov.

Tổng thống Trump có thể tận dụng việc ông Medvedev thường xuyên đề cập đến vấn đề hạt nhân để truyền đi thông điệp rằng ông không dung thứ cho những lời lẽ khiêu khích từ Nga, đặc biệt là các mối đe dọa liên quan đến vũ khí nguyên tử.

Mặt khác, theo giới phân tích, việc Tổng thống Trump đối đầu công khai với một quan chức cấp cao Nga cũng được xem là cách để ông củng cố hình ảnh lãnh đạo mạnh mẽ, không khoan nhượng. Điều này có thể giúp ông xoa dịu mối lo ngại của không ít cử tri Mỹ về lập trường thân thiện với Nga trước đây.

Tổng thống Trump đã công khai thể hiện nỗi thất vọng và cả giận dữ trước việc người đồng cấp Nga không có dấu hiệu muốn thỏa hiệp về vấn đề Ukraine. Cuộc khẩu chiến với ông Medvedev, đồng minh thân cận với Tổng thống Putin, còn có thể là cách để ông chủ Nhà Trắng làm rõ hơn lập trường cứng rắn của mình, qua đó thúc đẩy Điện Kremlin nghiêm túc hơn trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột.

"Ông Trump muốn chỉ trích ai đó ở Nga, nhưng vẫn hy vọng đạt được thỏa thuận với ông Putin về Ukraine", Golosov nói. "Vì thế, ông Medvedev trở thành mục tiêu hoàn hảo nhất".

Vũ Hoàng (Theo AFP, Reuters, AP)