Oleh Chausov, binh sĩ Ukraine tham chiến gần thành phố Konstantinovka ở tỉnh Donetsk, cho biết anh từng bị thương nặng ở chân, vai và ngực sau một trận đánh hồi tháng 5. Tuy nhiên, đơn vị của Chausov không thể điều xe sơ tán anh về tuyến sau, do thiết bị bay không người lái (drone) tự sát Nga hoạt động dày đặc trong khu vực.

Thay vào đó, họ triển khai xe bánh xích điều khiển từ xa, do nó ít bị drone Nga nhắm đến hơn xe cơ giới và thiết giáp. Chausov phải tự bò lên xe, kích thước phương tiện nhỏ đến mức anh phải thò chân ra ngoài. Chiếc xe trúng mìn và phát nổ chỉ sau 20 phút di chuyển. Chausov thoát chết, bò ra ngoài và ẩn náu trong một chiến hào gần đó.

Lời kể của Chausov và một số sĩ quan thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 93 Ukraine, đơn vị đang tham chiến tại Konstantinovka, cho thấy tình thế ngặt nghèo mà họ phải đối mặt khi cố thủ tại thành phố.

Thiết giáp Ukraine di chuyển trên tuyến đường ở Konstantinovka, tỉnh Donetsk, ngày 11/6. Ảnh: Reuters

Konstantinovka là thành phố công nghiệp nằm bên bờ sông Kryvyi Torets ở tỉnh Donetsk. Đây từng là trung tâm sản xuất sắt thép, kẽm và thủy tinh quan trọng dưới thời Liên Xô. Trước khi chiến sự bùng phát, dân số thành phố là hơn 67.000 người, nhưng hiện chỉ còn khoảng 15.000 người ở lại.

Do án ngữ trên cửa ngõ vào phòng tuyến lớn cuối cùng của Ukraine tại Donetsk, Konstantinovka trở thành mục tiêu chính của quân đội Nga. Nếu thành trì Konstantinovka sụp đổ, gần như toàn bộ các đô thị xa hơn về phía bắc sẽ nằm trong tầm tập kích của drone Nga và giúp họ tiến gần hơn với mục tiêu kiểm soát toàn bộ Donetsk.

Nga đang nắm giữ khoảng 2/3 lãnh thổ tỉnh Donetsk và cần giành được một số đô thị trọng yếu còn lại để kiểm soát toàn bộ tỉnh.

Konstantinovka án ngữ cửa ngõ vào phòng tuyến lớn cuối cùng của Ukraine tại Donetsk. Nếu thành trì này sụp đổ, gần như toàn bộ các đô thị xa hơn về phía bắc sẽ nằm trong tầm tập kích của drone Nga và giúp Moskva tiến gần hơn với mục tiêu kiểm soát toàn bộ tỉnh.

Pasi Paroinen, chuyên gia thuộc nhóm nghiên cứu chiến sự Black Bird Group có trụ sở tại Phần Lan, nhận định Nga đang áp dụng chiến thuật "bao vây nửa vòng" để cô lập Konstantinovka và cắt đứt tuyến tiếp viện của Ukraine.

Quân đội Nga áp sát thành phố từ phía đông, phía nam và phía tây, để lại một lối thoát cho đối phương ở phía tây bắc thành phố. Các binh sĩ Ukraine chiến đấu tại khu vực cho biết drone Nga ngày đêm nhắm tới các vị trí trong vùng đất có chiều rộng khoảng 16 km.

Điều này khiến lính Ukraine mắc kẹt ở trận địa trong nhiều tuần, không được luân chuyển về tuyến sau để nghỉ ngơi hoặc sơ tán thương binh. "Quá trình cung cấp vật tư, luân chuyển binh sĩ thật sự rất khó", một sĩ quan thuộc Lữ đoàn Đặc nhiệm số 12, cho biết.

Vị trí một số đô thị tại tỉnh Donetsk. Đồ họa: RYV

Các đơn vị Ukraine đang chuẩn bị cho khả năng Nga phát động cuộc tấn công quy mô lớn nhằm dứt điểm Konstantinovka. Tuy nhiên, chưa rõ Nga sẽ tấn công trực diện như trận Bakhmut năm 2023, hay cố gắng khép gọng kìm để buộc đối phương rút lui như khi công phá thành trì Avdeevka đầu năm ngoái.

Binh sĩ Ukraine thừa nhận năng lực tập kích của drone Nga đang mang lại lợi thế chưa từng có trong những chiến dịch trước đó. "Trước đây, Nga chỉ có thể tấn công mục tiêu trong phạm vi 2-3 km. Giờ họ đủ sức tấn công và phá hủy mọi thứ trong phạm vi 15 km", Oleksandr, chỉ huy đơn vị drone thuộc Lữ đoàn 93, cho biết.

Khi được hỏi về bước ngoặt trong hoạt động tác chiến drone của Nga, Oleksandr cùng nhiều binh sĩ Ukraine đều nhắc đến Trung tâm Rubikon, đơn vị tinh nhuệ thuộc Bộ Quốc phòng Nga.

Rubikon từng tham chiến tại tỉnh Kursk hồi đầu năm, cắt đứt tuyến tiếp tế của Ukraine và giúp Nga đánh bật lực lượng đối phương về phía bên kia biên giới. Đơn vị Rubikon sau đó nhận lệnh đến mặt trận Konstantinovka, áp dụng chiến thuật tấn công tuyến hậu cần và hỗ trợ kỹ thuật, tương tự những gì họ làm ở tỉnh Kursk.

"Cục diện chiến trường đã thay đổi khi Trung tâm Rubikon đến đây", một lính tình nguyện Mỹ, người chỉ huy đơn vị y tế trong tiểu đoàn thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 53 Ukraine, thừa nhận.

Tình nguyện viên này đang tham chiến ở Kramatorsk, thành phố cách Konstantinovka khoảng 24 km về phía bắc, chuẩn bị những gói kháng sinh nhỏ để drone thả xuống cho binh sĩ Ukraine kẹt trên tiền tuyến. Đây gần như là cách duy nhất để điều trị thương binh Ukraine khi đồng đội không thể sơ tán họ.

Lưới chống drone được lính Ukraine triển khai gần Konstantinovka trong ảnh chụp ngày 16/6. Ảnh: Libkos

"Tôi chuẩn bị số hàng nhiều hơn cần thiết, vì một số drone sẽ bị bắn hạ hoặc rơi do bị đối phương gây nhiễu. Có những lúc tôi phải chuyển hết gói thuốc này đến gói thuốc khác vì drone rơi trên đường bay đến điểm nhận", tình nguyện viên Mỹ cho hay.

Các trận tập kích của Nga xung quanh Konstantinovka diễn ra thường xuyên đến mức binh sĩ Ukraine gần như không bao giờ rời khỏi hầm ngầm. "Chúng tôi đùa rằng việc đi vệ sinh ở đây giờ là hành động anh hùng", Mykola, binh sĩ chiến đấu ở phía đông nam thành phố, cho biết.

Vadym Filashkin, tỉnh trưởng Donetsk do Ukraine bổ nhiệm, tháng trước kêu gọi người dân sơ tán khỏi Konstantinovka và gọi đây là vấn đề sống còn. Những con đường dẫn tới Konstantinovka giờ rải rác xe cơ giới cháy rụi, lính Ukraine phải chăng lưới trên nhiều tuyến đường để ngăn drone Nga tập kích phương tiện.

Chausov, người đang điều trị ở miền tây Ukraine, không chắc mình thoát khỏi Konstantinovka bằng cách nào. "Có quá nhiều drone tại đó. Đó là cơn ác mộng", anh nói.

Nguyễn Tiến (Theo Yahoo News, AFP, AP)