Thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 17/7 tuyên bố Israel sẽ tiếp tục sử dụng biện pháp quân sự để thực thi hai "lằn ranh đỏ" tại Syria, gồm phi quân sự hóa khu vực phía nam thủ đô Damascus và bảo vệ cộng đồng người Druze thiểu số sinh sống tại đây.

"Chúng tôi sẽ không cho phép lực lượng quân sự hiện diện ở khu vực phía nam Damascus. Chúng tôi cũng sẽ không để người Druze bị hãm hại trong khu vực Jebel Druze", ông Netanyahu nói, đề cập khu vực cao nguyên núi lửa ở miền nam Syria.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại cuộc họp báo ở Jerusalem ngày 21/5. Ảnh: AFP

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa hồi đầu tuần lệnh cho quân đội triển khai lực lượng đến khu vực phía nam Damascus, để thực thi thỏa thuận ngừng bắn giữa các tay súng Bedouin và những nhóm dân quân Druze.

Thủ tướng Israel mô tả động thái này là "không thể chấp nhận được dưới bất kỳ hình thức nào", khẳng định Tel Aviv sẽ tiếp tục hành động quyết liệt để bảo vệ cộng đồng Druze. Ông nhấn mạnh thỏa thuận ngừng bắn mới đạt được ở tỉnh Sweida, trong đó có điều khoản yêu cầu quân chính phủ Syria rút lui, là "hệ quả từ phương án vũ lực chứ không nhờ cầu xin mà có được".

Làn sóng bạo lực nổ ra từ đầu tháng này giữa người Bedouin gốc Arab và người Druze ở miền nam Syria, vốn có thâm thù lịch sử, rồi leo thang với các vụ bắt cóc và hành quyết trả đũa.

Quân đội chính phủ Syria ngày 15/7 được triển khai đến khu vực theo đề nghị từ một số lãnh đạo trong cộng đồng Druze, nhưng một số phe phái đòi tự trị không chấp thuận.

Cộng đồng Druze tại Israel sau đó kêu gọi chính phủ can thiệp vào xung đột sắc tộc ở nước láng giềng. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã không kích các cơ sở quân sự Syria, trong đó có trụ sở Bộ Quốc phòng, và khu vực gần Dinh Tổng thống ở thủ đô Damascus.

Kể từ khi chính quyền Bashar al-Assad bị lật đổ tại Syria vào tháng 12/2024, IDF tuyên bố sẽ không cho phép quân đội Syria hiện diện ở khu vực phía nam, đồng thời giành quyền kiểm soát vùng phi quân sự do Liên Hợp Quốc giám sát trên Cao nguyên Golan và tiến hành hàng trăm đợt không kích vào các mục tiêu ở nước láng giềng.

Vị trí tỉnh Sweida, Syria và Israel. Đồ họa: WP

Dù đã có tuyên bố về thỏa thuận ngừng bắn mới, do Mỹ và các nước Arab làm trung gian, giao tranh vẫn tiếp diễn ở phía nam Syria.

Truyền thông nhà nước Syria cáo buộc các nhóm dân quân Druze vẫn tiếp tục sát hại dân thường thuộc cộng đồng Bedouin, đặc biệt là khu vực Al-Maqwas. Các tay súng Bedouin vẫn muốn mở đợt tấn công mới để giải cứu con tin, cho rằng thỏa thuận ngừng bắn chỉ áp dụng với quân chính phủ.

Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố không ủng hộ Israel tập kích lãnh thổ Syria. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce kêu gọi Israel và Syria phối hợp giải quyết khủng hoảng, hướng đến thỏa thuận lâu dài giữa hai nước.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cáo buộc Israel lợi dụng người Druze để "mở rộng cướp bóc" lãnh thổ Syria. "Mối đe dọa lớn nhất hiện nay trong khu vực chính là sự hung hăng của Israel. Nếu không bị ngăn chặn ngay lập tức, họ sẽ không ngần ngại đẩy cả khu vực và thế giới vào biển lửa", ông tuyên bố.

Thanh Danh (Theo Reuters, Times of Israel)