Các thành viên Ban Hiệu suất Chính phủ (DOGE) đang xây dựng một hệ thống để Mỹ có thể bán thị thực nhập cư đặc biệt, được Tổng thống Donald Trump gọi là thẻ vàng, với giá 5 triệu USD mỗi suất.

Dự án bán thẻ vàng nhập cư được hai thành viên cốt cán của DOGE là Marko Elez và Edward Coristine khởi xướng từ tháng trước, các nguồn tin cho hay. Các kỹ sư cùng nhóm của tỷ phú Elon Musk đã gặp gỡ quan chức từ Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh Nội địa cùng Sở Di trú và Nhập tịch Mỹ để tìm hiểu những quy trình liên quan nhằm xây dựng trang web và thiết lập chi tiết quy trình mua thẻ vàng.

Tỷ phú Elon Musk tại Green Bay, Wisconsin, ngày 30/3. Ảnh: AP

Tổng thống Trump hồi cuối tháng hai công bố ý tưởng về việc phát hành thẻ vàng nhập cư để mang đến cho "những người có địa vị cao" một "con đường trở thành công dân Mỹ".

Tổng thống và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick lúc bấy giờ cung cấp rất ít thông tin về việc ai đủ điều kiện tham gia chương trình, nhưng lưu ý rằng nó sẽ thay thế thị thực EB-5 vốn cấp quyền thường trú cho công dân nước ngoài muốn đầu tư vào các doanh nghiệp Mỹ. Chương trình này đã huy động được khoảng 4 tỷ USD cho chính phủ liên bang vào năm ngoái.

Ông Lutnick tháng trước nói rằng 1.000 thẻ vàng đã được bán ra. Nhưng một người am hiểu dự án cho hay vẫn chưa có khoản tiền nào được trao. Bộ trưởng Thương mại Mỹ đồng thời cho biết tỷ phú Musk đang phát triển phần mềm và chương trình sẽ được công bố trong hai tuần nữa.

Hồi đầu tháng, Tổng thống Trump đã cho các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một xem một tấm thẻ vàng có in hình ông, tượng Nữ thần Tự do và hình ảnh đại bàng đầu trắng, nói rằng nó sẽ được phát hành "trong vòng chưa đầy hai tuần nữa".

Bộ trưởng Lutnick hôm 10/4 tiếp tục cập nhật thông tin, cho biết thẻ vàng sẽ sẵn sàng "trong một tuần rưỡi nữa".

Theo giới chuyên gia, việc chính quyền Tổng thống Trump giao cho nhóm DOGE của Musk nhiệm vụ xây dựng quy trình cấp thẻ vàng cho thấy ông hoàn toàn đặt niềm tin vào cơ quan này. Đồng thời, nó cũng là bằng chứng về việc quyền lực và chức năng của DOGE đang được mở rộng đáng kể ngoài nhiệm vụ tinh giản chính phủ ban đầu. DOGE giờ đây không chỉ cắt giảm mà còn tạo ra doanh thu.

Trump Card, thẻ vàng nhập cư của chính quyền Trump để thay thế chương trình visa đầu tư EB-5. Ảnh: Reuters

Đây cũng là ví dụ về cách mà các nhân viên DOGE có thể tác động tới xã hội Mỹ thông qua việc xây dựng những cấu trúc và hệ thống có thể tồn tại lâu dài.

Musk cùng nhiều nhân viên của DOGE hiện là các "nhân viên chính phủ đặc biệt", những người được phép thực hiện công việc "quan trọng nhưng có giới hạn" cho chính phủ trong 130 ngày mỗi năm.

Khi chính quyền Tổng thống Trump sắp chạm mốc 100 ngày làm việc đầu tiên, thời gian dành cho những nhân viên chính phủ đặc biệt này cũng trôi qua. Tổng thống Trump và Musk đều từng ngụ ý việc tỷ phú công nghệ có thể sớm ngừng làm việc trong chính phủ, dù họ không có ý định cắt đứt quan hệ.

Musk và DOGE đến nay đã thực hiện khá nhiều thay đổi. Ngoài dự án thẻ vàng, DOGE cũng đang xây dựng nhiều hệ thống khác. Họ đang dẫn dắt nỗ lực hợp nhất dữ liệu chính phủ rộng hơn, bất chấp phản đối từ các chuyên gia an ninh và những công chức lâu năm.

DOGE đã thúc đẩy việc tinh giản bộ máy chính phủ và chấm dứt hoạt động của các cơ quan như Cục Bảo vệ Tài chính Người Tiêu dùng hay Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID).

Những gì diễn ra ở Bộ Ngoại giao, nơi đang tiếp quản USAID, là bằng chứng khác về ảnh hưởng ngày càng tăng của DOGE.

Jeremy Lewin, 28 tuổi, nhân viên DOGE, hiện nắm giữ vai trò cấp cao trong bộ phận hỗ trợ nước ngoài tại Bộ Ngoại giao. Điều này sẽ cho phép Lewin quyền giám sát những gì còn lại ở USAID.

Hãng thông tấn AP hôm 15/4 đưa tin công việc của Lewin tương đương một trong những vị trí chính phủ cấp cao nhất dành cho thành viên nhóm Musk.

Vũ Hoàng (Theo AP, AFP, Reuters)