"Chúng tôi biết rõ điều gì đã xảy ra và chúng tôi có bằng chứng để chứng minh. Hơn thế nữa, các quan chức Nga chắc chắn biết rõ điều gì đã xảy ra. Đáng tiếc, chúng tôi không thể hiểu được vì sao Nga chọn im lặng suốt 7 tháng qua", Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev phát biểu ngày 19/7, đề cập vụ rơi máy bay của hãng hàng không quốc gia Azerbaijan Airlines (AZAL) hồi tháng 12/2024.

Giới chức Azerbaijan cho rằng phòng không Nga đã vô tình bắn trúng máy bay chở 67 người khi nó tiến vào không phận vùng Chechnya, đúng lúc Ukraine đang mở đợt tập kích bằng máy bay không người lái (UAV).

Phi cơ sau đó chuyển hướng và rơi ở khu vực Aktau thuộc Kazakhstan, khiến 38 người chết. 29 người còn lại sống sót nhờ những nỗ lực đến phút chót của hai phi công.

Tổng thống Nga Vladimir Putin sau đó gửi lời xin lỗi và chia buồn đến Tổng thống Aliyev, nhưng chỉ gọi vụ rơi máy bay là "sự cố bi thảm" và không đề cập thông tin máy bay bị phòng không Nga bắn nhầm.

Hiện trường máy bay AZAL rơi gần thành phố Aktau ở Kazakhstan ngày 25/12/2024. Ảnh: AFP

Tổng thống Aliyev cho rằng Moskva cần nhận trách nhiệm về sự việc, truy tố những người có trách nhiệm, bồi thường cho gia đình các nạn nhân và hãng hàng không AZAL.

"Đây là những yêu cầu tiêu chuẩn, hoàn toàn nằm trong khuôn khổ luật pháp quốc tế và quan hệ láng giềng hữu nghị. Câu hỏi đặt ra là tại sao họ không hành xử đúng với một nước láng giềng có trách nhiệm?", ông nói.

Lãnh đạo Azerbaijan khẳng định nếu tình huống ngược lại xảy ra, Baku sẽ lập tức hành động có trách nhiệm. Ông cho rằng "sự im lặng và thờ ơ trong sự việc là sai trái", thậm chí là có thể bị xem là thái độ đe dọa láng giềng.

Ông Aliyev nhấn mạnh Azerbaijan sẵn sàng "sử dụng mọi cơ chế pháp lý quốc tế" để giải quyết sự việc nếu Nga không nhận trách nhiệm và bồi thường. Ông cũng tuyên bố Baku "sẽ kiên nhẫn chờ đợi công lý được thực thi dù mất bao lâu đi nữa".

Giới chức Nga chưa bình luận về thông tin.

Bộ Giao thông Kazakhstan hồi tháng 2 công bố báo cáo sơ bộ về vụ rơi máy bay AZAL, ghi nhận phi cơ đã chịu tác động từ bên ngoài và bị hư hại nghiêm trọng, trong đó có cánh đuôi đứng, hệ thống thủy lực và cánh đuôi ngang, song không nêu nguyên nhân.

Báo cáo đăng kèm các bức ảnh cho thấy phần đuôi bên trái phi cơ bị thủng nhiều lỗ, cùng các mảnh vỡ được mô tả là "vật thể kim loại lạ" thu được từ cánh đuôi trái và hệ thống thủy lực. Giới chức Azerbaijan khẳng định các điều tra viên đã thu được một mảnh tên lửa của hệ thống phòng không Pantsir-S trong xác máy bay và đã gửi chuyên gia quốc tế giám định.

Thanh Danh (Theo Reuters, AZ News, Zamin)