Bí tiểu là một trong những vấn đề phổ biến của hệ tiết niệu, khi bàng quang không thể thải hết nước tiểu ra ngoài (bí tiểu mạn tính) hoặc đột ngột không thể đi tiểu (bí tiểu cấp tính). Các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng này bao gồm phì đại hoặc viêm tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, sỏi thận, cơ bàng quang yếu hay táo bón. ThS.BS Lê Minh Hùng, khoa Tiết niệu - Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, khuyên mỗi người nên chủ động bảo vệ hệ tiết niệu và phòng ngừa bí tiểu, nhất là người cao tuổi, bằng cách uống nước đầy đủ.

Uống đủ nước

Người trưởng thành khỏe mạnh nên duy trì thói quen uống nước khoa học. Lượng nước cần nạp mỗi ngày được tính bằng công thức: cân nặng (kg) x 40 ml, bổ sung thêm khi thời tiết nắng nóng hoặc có hoạt động thể lực. Người cao tuổi thường giảm cảm giác khát cần chủ động uống nước ngay cả khi chưa thấy khát.

Chia nhỏ lượng nước uống trong ngày

Thay vì uống lượng lớn nước cùng lúc, hãy chia nhỏ và uống đều đặn suốt cả ngày giúp thận có đủ thời gian xử lý nước, tránh gây quá tải bàng quang đột ngột. Uống một ly nước ấm sau khi thức dậy để khởi động hệ tiêu hóa và bài tiết. Một cốc nước nhỏ trước bữa ăn khoảng 30 phút hỗ trợ tiêu hóa. Uống một ly nước sau mỗi giờ làm việc hoặc sinh hoạt. Bổ sung nước trước khi tập thể dục hoặc đi tắm để tránh mất nước. Tránh uống quá nhiều nước trước khi đi ngủ góp phần hạn chế tiểu đêm.

Bác sĩ Hùng tư vấn cho người bệnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Quan sát màu sắc nước tiểu

Màu nước tiểu là dấu hiệu đơn giản nhất cho thấy bạn đã uống đủ nước hay chưa. Nước tiểu có màu vàng nhạt hoặc trong suốt thường là dấu hiệu cho thấy đủ nước, nếu có màu vàng sẫm, bạn cần uống thêm nước. Theo bác sĩ Hùng, nước lọc là ưu tiên hàng đầu, có thể bổ sung thêm nước ép trái cây tươi (không đường), nước dừa hoặc các loại trà thảo mộc không caffeine.

Tránh đồ uống lợi tiểu

Rượu là chất lợi tiểu mạnh, không chỉ làm tăng tần suất mà còn có thể kích ứng bàng quang, dẫn đến tiểu són hoặc tiểu đêm. Caffeine trong cà phê, trà, đồ uống tăng lực và chocolate cũng có tác động tương tự.

Các loại đồ uống có gas có thể gây kích ứng niêm mạc bàng quang, dẫn đến cảm giác khó chịu. Các thực phẩm có tính axit như trái cây họ cam quýt (cam, chanh, quýt, bưởi), cà chua và các sản phẩm từ cà chua (như nước sốt), thực phẩm cay hoặc chứa hàm lượng vitamin C quá cao cũng tương tự.

Bác sĩ Hùng khuyên mọi người nếu có dấu hiệu bí tiểu cần khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trường hợp cấp tính, bác sĩ cần can thiệp ngay lập tức để dẫn lưu nước tiểu ra ngoài, giúp giảm áp lực bên trong bàng quang và ngăn ngừa tổn thương các cơ quan trong hệ tiết niệu như thận. Trường mạn tính thường tiến triển âm thầm, đòi hỏi quá trình chẩn đoán kỹ lưỡng để xác định nguyên nhân. Điều trị cần kết hợp nhiều phương pháp như sử dụng thuốc, điều chỉnh lối sống, thậm chí là can thiệp thủ thuật hoặc phẫu thuật.

Anh Kiệt