Tinh trùng và tinh dịch hay bị nhầm lẫn nhưng thực tế khác nhau. Tinh trùng là các tế bào sinh dục cực nhỏ mang vật liệu di truyền. Có khoảng 20 triệu đến 600 triệu tinh trùng được giải phóng với mỗi lần nam giới xuất tinh.

Tinh dịch là chất lỏng cơ thể được giải phóng trong quá trình xuất tinh. Trung bình nam giới mỗi lần xuất khoảng 2-5 ml tinh dịch. Chỉ khoảng 1-5% trong chất lỏng này được tạo thành từ các tế bào tinh trùng. Các thành phần còn lại là nước, muối, chất dinh dưỡng, sản phẩm thải của quá trình trao đổi chất và mảnh vụn tế bào.

Hình dạng và kết cấu

Mỗi tinh binh chỉ khoảng 0,05 mm, có đầu dẹt, hình bầu dục, còn phần thân giữa ngắn, đuôi là một bó sợi dài khoảng 50 micromet (mcm).

Tinh dịch có thể có nhiều dạng kết cấu, màu sắc, mùi và vị khác nhau, nhưng nhìn chung là chất lỏng đặc và đục có màu trắng hoặc xám. Sau khi giải phóng khỏi cơ thể, tinh dịch tạo thành gel, bảo vệ tinh trùng khỏi môi trường axit của âm đạo. Trong vòng 20-30 phút, các enzyme tuyến tiền liệt trong tinh dịch sẽ hóa lỏng nó để giải phóng tinh trùng và vận chuyển chúng. Huyết tương tinh dịch vẫn còn trong âm đạo khi tinh trùng di chuyển qua cổ tử cung, hướng tới trứng.

Chức năng

Tinh trùng kết hợp với một trứng và tạo thành hợp tử. Hợp tử trưởng thành phôi, phôi phát triển thành thai nhi. Trong khi các tế bào cơ thể người có 46 nhiễm sắc thể thì các tế bào tinh trùng có 23 nhiễm sắc thể. Khi các tế bào này kết hợp với trứng (cũng chứa 23 nhiễm sắc thể), tổng số đạt 46 nhiễm sắc thể. Trứng mang nhiễm sắc thể X, trong khi các tế bào tinh trùng có thể mang nhiễm sắc thể X hoặc Y. Nếu tế bào mang nhiễm sắc thể X thụ tinh với trứng, thai nhi sẽ là nữ. Nếu tế bào mang nhiễm sắc thể Y thụ tinh với trứng, thai nhi sẽ là nam.

Tinh dịch giúp vận chuyển và bảo vệ tinh trùng qua đường sinh sản của nam và sau đó là nữ trong hành trình gặp trứng.

Thành phần và số lượng

Thể tích tinh dịch và số lượng tinh trùng khác nhau giữa các nam giới và cũng không giống nhau ở mỗi lần xuất tinh. Nam giới được coi là có sức khỏe sinh lý bình thường nếu xuất 1,5-5 ml tinh dịch/lần, chứa 20-150 triệu tinh trùng/ml trong đó. Ít nhất 60% tinh binh có hình dạng và khả năng di chuyển bình thường (chuyển động về phía trước).

Tinh trùng là những tế bào rất nhỏ nên chỉ có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi. Đầu của chúng chủ yếu là nhân tế bào, chứa nhiễm sắc thể (chất di truyền chịu trách nhiệm truyền các đặc điểm cụ thể của một cá thể). Đầu tinh trùng được bao phủ bởi một nắp gọi là acrosome, chứa các enzyme giúp tinh trùng xâm nhập vào trứng. Ty thể tạo ra năng lượng cho tế bào, nằm ở một phần nhỏ ở giữa của tinh trùng. Đuôi của tinh trùng giống như sợi tóc giúp chúng di chuyển để tiếp cận và thụ tinh với trứng.

Tinh dịch gồm nhiều thành phần như axit phosphatase, axit amin, canxi, axit xitric, các tế bào thoái hóa bong ra khỏi các ống dẫn mà tinh dịch đi qua, magie, chất nhầy (protein đặc, trong, bôi trơn), oxy, phốt pho, kali, các hormone, enzym phân tách protein, natri, hóa chất sunfat, kẽm... Chất dịch này được bổ sung thêm tinh trùng khi di chuyển qua đường sinh sản.

Trước tuổi dậy thì, các ống sinh tinh sản xuất ra tinh trùng chứa các tế bào tròn, đơn giản. Khi dậy thì, các hormone như testosterone mới biến đổi các tế bào này thành các tế bào tinh trùng. Do đó, nam giới không có khả năng sinh sản trước khi đạt đến độ trưởng thành về mặt sinh dục khi dậy thì.

Anh Ngọc (Theo Verywell Health)