BS.CKII Nguyễn Đỗ Trọng, khoa Ngoại Nhi, giải thích thoát vị hoành trái thể có túi tức là giữa hai mầm cơ hoành có một túi màng mỏng của mô. Thoát vị hoành bẩm sinh thường gặp là thể không túi, các tạng chèn ép trực tiếp và tự do vào phổi, gây tổn thương phổi. Trường hợp thể túi tương đối ít gặp.

Bệnh của bé đã được các bác sĩ phát hiện trong giai đoạn bào thai. Khi đó, ở tuần thai 30, mẹ bé siêu âm tiền sản tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM phát hiện các quai ruột và dạ dày của thai nhi nằm cao hơn ngực trái, các cơ quan trong ổ bụng di chuyển lên lồng ngực. Bác sĩ chẩn đoán thai nhi bị thoát vị hoành bẩm sinh bên trái.

Bác sĩ Trọng cho biết cơ hoành thoát vị lên trên sẽ chèn vào phổi gây thiểu sản phổi (phổi kém phát triển) và tăng áp động mạch phổi. Đây là hai nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ. Bác sĩ lên kế hoạch theo dõi và điều trị cho bé sau sinh, mổ chủ động ở tuần thai 39. Êkíp bác sĩ trực sẵn ở phòng mổ để hỗ trợ thở cho bé ngay sau khi chào đời rồi chuyển về phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) thở oxy, truyền nội khí quản ổn định hô hấp.

Theo bác sĩ Trọng, thời điểm phẫu thuật cho bệnh nhi cần tính toán chính xác, bởi nếu sai lệch có thể gây suy hô hấp và bé bị phụ thuộc máy thở kéo dài. Phẫu thuật muộn, bé có nguy cơ nghẹt tạng thoát vị dẫn đến hoại tử ruột gây hội chứng ruột ngắn, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ suốt đời. Dịch tiêu hóa và phân có thể tràn vào lồng ngực và ổ bụng gây viêm phúc mạc, viêm mủ màng phổi.

Bác sĩ quyết định phẫu thuật cho bé sau 48 giờ chào đời, xác định các tạng bị thoát vị (ruột, dạ dày...) và sắp xếp lại đúng vị trí trong ổ bụng. Hậu phẫu, bé được chăm sóc đặc biệt NICU và hỗ trợ hô hấp, xuất viện sau 7 ngày.

Bác sĩ Trọng (giữa) phẫu thuật cho bệnh nhi. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Cơ hoành có vai trò ngăn cách giữa lồng ngực, ổ bụng, khi bị thoát vị sẽ để lại một lỗ hổng khiến cơ quan trong ổ bụng (dạ dày, ruột, gan) có thể di chuyển lên lồng ngực. Điều này chèn ép khiến phổi không thể phát triển bình thường, gây huyết áp trong động mạch phổi. Hiện nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được xác định, song có thể do yếu tố di truyền và môi trường. Một số trường hợp bệnh đi kèm với các dị tật bẩm sinh khác về tim hoặc các bất thường nhiễm sắc thể.

Hầu hết trẻ bị thoát vị hoành bẩm sinh được phát hiện trong quá trình siêu âm thai định kỳ (thường vào khoảng tuần thứ 18-20 của thai kỳ). Ngay sau khi phẫu thuật thành công, trẻ vẫn có thể đối mặt với một số vấn đề sức khỏe khi lớn lên như hen suyễn, dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, trào ngược dạ dày thực quản, chậm tăng cân, chậm phát triển... Bác sĩ Trọng khuyến cáo phụ nữ mang thai cần đi khám, siêu âm định kỳ để phát hiện sớm thoát vị hoành, các dị tật bẩm sinh khác ở thai.

Đình Lâm

*Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi