Nghiên cứu nhấn mạnh cần thận trọng trong việc lựa chọn phác đồ hóa trị và đề xuất thêm các chiến lược phối hợp để tăng tính an toàn và hiệu quả.

Theo báo cáo công bố trên tạp chí khoa học Cancer Cell ngày 3/7, các nhà nghiên cứu Trung Quốc thí nghiệm trên chuột, ghi nhận việc dùng một số thuốc hóa trị như doxorubicin và cisplatin có thể kích hoạt các tế bào ung thư vú tiềm ẩn, khiến chúng tái hoạt và di căn tới phổi.

Các tế bào ung thư lan tỏa (DTC) có thể tồn tại trong cơ thể từ giai đoạn sớm của ung thư nhưng ở trạng thái "ngủ đông" trong nhiều năm và không bị hóa trị tiêu diệt. Theo nhóm nghiên cứu, hóa trị trong một số trường hợp khiến các tế bào đệm, gọi là nguyên bào sợi, rơi vào trạng thái lão hóa. Khi đó, chúng gây ra phản ứng viêm và làm thay đổi môi trường mô xung quanh, tạo điều kiện cho các tế bào ung thư tiềm ẩn tái hoạt động và phát triển trở lại.

Trước đó, các nghiên cứu tại Mỹ từng chỉ ra rằng xạ trị liều cao cũng có thể gây tác dụng nghịch lý làm tăng nguy cơ di căn.

Minh họa một bệnh nhân điều trị ung thư. Ảnh: Cancer Center

Để đánh giá chi tiết hơn, giáo sư Hu Guohong từ Viện Dinh dưỡng và Sức khỏe Thượng Hải (trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc - CAS), phối hợp với đồng nghiệp từ Đại học Fudan và Bệnh viện Qilu thuộc ĐH Sơn Đông, đã phát triển mô hình theo dõi trạng thái ngủ của DTC.

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh, các chiến lược kết hợp thuốc hóa trị với thuốc chống lão hóa như dasatinib và quercetin cho thấy tác dụng làm giảm nguyên bào sợi lão hóa và hạn chế môi trường tiền di căn trong phổi chuột.

Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II đang được triển khai để đánh giá tính an toàn của phác đồ kết hợp trên ở nhóm bệnh nhân ung thư vú ba âm tính, một loại ung thư xâm lấn và khó điều trị.

Các tác giả kết luận: "Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ từ bên ngoài kích hoạt DTC có thể giúp kiểm soát tình trạng ở những người sống sót sau ung thư, giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát di căn sau điều trị ban đầu".

Thục Linh (Theo Cancer Cell)