Viêm đường ruột là tình trạng viêm nhiễm hoặc kích ứng xảy ra ở ruột non hoặc ruột già (đại tràng). Bệnh được chia làm hai loại cấp tính (do nhiễm trùng) và mạn tính (như trong bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng).

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Oanh, khoa Nội tiêu hóa - Gan - Mật - Tụy, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp tạo môi trường sinh hóa trong lòng ruột và thành ruột, cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể, từ đó giảm triệu chứng, thúc đẩy vết thương mau lành.

Tinh bột dễ tiêu hóa

Tinh bột là dưỡng chất quan trọng, cung cấp năng lượng cho quá trình xây dựng và duy trì hoạt động của cơ thể. Người bệnh viêm ruột nên lựa chọn cháo trắng loãng, cơm nát, bánh mì trắng, khoai tây nghiền hoặc mì gạo để cung cấp năng lượng, giảm áp lực tiêu hóa cho dạ dày - ruột. Tránh ăn ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm chứa nhiều chất xơ không hòa tan trong giai đoạn cấp tính vì có thể gây đầy hơi, đau bụng hoặc tiêu chảy nặng hơn.

Đạm ít béo

Chất đạm cung cấp các axit amin thiết yếu, hỗ trợ sửa chữa và phục hồi niêm mạc ruột bị viêm. Bổ sung protein hợp lý góp phần cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng hiệu quả điều trị bệnh viêm đường ruột. Người bệnh nên chọn thịt nạc gà, cá hấp, trứng luộc kỹ, đậu phụ mềm. Hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn hoặc món chiên rán vì giàu chất béo bão hòa, dễ gây kích ứng.

Bác sĩ Oanh khám bụng cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Rau củ nấu chín mềm

Rau củ như cà rốt, bí đỏ, bí xanh, cải bó xôi... cung cấp chất xơ (đặc biệt là chất xơ hòa tan), có lợi cho sức khỏe hệ tiêu hóa. Theo bác sĩ Oanh, trong lòng ruột, chất xơ hòa tan liên kết với nước tạo thành lớp gel mềm, giúp bảo vệ niêm mạc ruột, giảm ma sát khi thức ăn di chuyển qua đường tiêu hóa. Nhóm chất xơ này còn hỗ trợ nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi, từ đó tăng cường miễn dịch và làm dịu các triệu chứng viêm. Người bệnh nên tránh rau sống, rau nhiều xơ hoặc chưa nấu kỹ để tránh kích thích triệu chứng bùng phát.

Trái cây dễ tiêu, ít axit

Trái cây cung cấp vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, hàm lượng chất xơ tự nhiên có lợi cho người bị viêm đường ruột. Các thành phần này giúp tăng cường sức đề kháng, giảm viêm và hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột. Người bệnh nên ăn chuối chín, đu đủ, táo hấp hoặc bơ. Tránh các loại trái cây chua, nhiều chất xơ thô như cam, bưởi, dứa hoặc kiwi vì dễ gây kích ứng, tiêu chảy.

Thực phẩm chứa probiotic tự nhiên

Probiotic (men vi sinh) là các vi sinh vật có lợi, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch. Probiotic còn có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây tiêu chảy (triệu chứng thường gặp ở người bị viêm đường ruột). Bác sĩ Oanh khuyên người bệnh nên sử dụng sữa chua ít đường hoặc kefir (sữa lên men) để khôi phục hệ vi sinh đường ruột sau khi tiêu chảy. Người bệnh không dung nạp lactose có thể thay thế bằng sữa chua không chứa lactose hoặc probiotic dạng viên nén theo chỉ định của bác sĩ.

Thực phẩm giàu chất béo lành mạnh

Chất béo lành mạnh (chất béo không bão hòa đơn và đa) có vai trò duy trì cấu trúc màng tế bào, hấp thu vitamin tan trong dầu và điều hòa phản ứng viêm trong cơ thể. Khi triệu chứng giảm, người bệnh có thể bổ sung một lượng nhỏ dầu ô liu, cá hồi hoặc bơ - những thực phẩm chứa chất béo không bão hòa tốt cho màng tế bào và phục hồi niêm mạc ruột.

Thực phẩm chứa nhiều hoạt chất kháng viêm

Người bệnh viêm đường ruột có thể bổ sung thực phẩm tự nhiên chứa các hoạt chất sinh học có đặc tính kháng viêm mạnh, hỗ trợ kiểm soát phản ứng viêm trong cơ thể, điển hình như tỏi, nghệ, gừng, mật ong nguyên chất... Song song đó, hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê, trà, thực phẩm chế biến sẵn có nhiều phụ gia. Bởi sử dụng các sản phẩm kích ứng khiến triệu chứng bệnh viêm ruột bùng phát, làm chậm hiệu quả hồi phục sức khỏe.

Thảo Nhi