Phát biểu tại phiên khai mạc chuyên đề "Data, Finance & Enterprise" trong khuôn khổ sự kiện Super Vietnam 2025, Tiến sĩ Phạm Tiến Dũng – Đồng sáng lập kiêm Trưởng phòng AI và Khoa học dữ liệu, Công ty Var Meta Technology – nhận định, đây là "cửa sổ cơ hội" để Việt Nam đón đầu hai công nghệ chủ đạo của tương lai.

Ông cho rằng sự kết hợp giữa AI và Blockchain đang mang đến đột phá trong vận hành doanh nghiệp. Trong đó, AI giúp tự động hóa quy trình, ra quyết định nhanh trên nền dữ liệu lớn, còn Blockchain đảm bảo tính minh bạch, khả năng truy vết và chống giả mạo. "Đây là hai công nghệ bổ sung cho nhau, tạo ra cú hích quan trọng trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu", ông nói.

Theo ông Dũng, Việt Nam đang thể hiện năng lực bắt nhịp rõ rệt. Năm 2024, nước ta xếp thứ 5 toàn cầu về mức độ chấp nhận tiền mã hóa và đứng thứ 39/193 về chỉ số sẵn sàng AI do Oxford Insights đánh giá. Ông nhấn mạnh, dư địa để cải thiện vẫn lớn và đây là thời điểm cần tăng tốc.

Phạm Tiến Dũng, Đồng sáng lập kiêm Trưởng phòng AI và Khoa học dữ liệu, Công ty Var Meta Technology. Ảnh: Giang Huy

Việt Nam hiện có nhiều yếu tố thuận lợi: lực lượng lao động trẻ, chi phí triển khai thấp, văn hóa khởi nghiệp năng động, ít rào cản hệ thống. Những điều kiện này giúp quốc gia trở thành môi trường thử nghiệm lý tưởng cho các mô hình công nghệ mới, đặc biệt là mô hình nhỏ, dễ nhân rộng theo cách bài bản.

Trong lĩnh vực tài chính, ông dẫn ví dụ dự án MyRCVR – hệ thống quản lý tranh chấp bằng AI, tích hợp Blockchain để lưu trữ giao dịch – đã rút ngắn thời gian xử lý từ vài tuần xuống vài giờ. Tại Việt Nam, nơi các tổ chức tài chính vẫn dùng quy trình thủ công, mô hình này hoàn toàn khả thi.

Ở giáo dục, Bitkub Academy triển khai cấp bằng dưới dạng NFT và dùng AI gợi ý việc làm theo kỹ năng. Hàng nghìn sinh viên Đông Nam Á đã được kết nối với doanh nghiệp, mô hình này có thể nhanh chóng nhân bản tại các trường đại học Việt Nam.

Tiến sĩ Phạm Tiến Dũng trong bài phát biển sáng 4/6. Ảnh: Giang Huy

Ở giáo dục, Bitkub Academy triển khai cấp bằng dưới dạng NFT và dùng AI gợi ý việc làm theo kỹ năng. Hàng nghìn sinh viên Đông Nam Á đã được kết nối với doanh nghiệp, mô hình này có thể nhanh chóng nhân bản tại các trường đại học Việt Nam.

Để chuyển mình, theo ông Dũng, doanh nghiệp cần xuất phát từ "điểm đau" trong vận hành – những phần gây lãng phí thời gian, chi phí. Với lợi thế linh hoạt và phản ứng nhanh với thử nghiệm, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có thể đi đầu. Việc hình thành các liên minh chia sẻ chi phí, cùng học hỏi sẽ giúp nâng cao hiệu quả, hướng đến sự đồng bộ.

Về chính sách, ông cho rằng Việt Nam cần sớm ban hành khung pháp lý rõ ràng cho Blockchain và thúc đẩy đào tạo, hợp tác doanh nghiệp – nhà trường, đầu tư hạ tầng AI để thu hẹp khoảng cách giữa sẵn sàng và năng lực ứng dụng.

Sân khấu Super Vietnam. Ảnh: Giang Huy

Các startup như Var Meta Technology cũng đóng vai trò then chốt: không chỉ phát triển sản phẩm riêng mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp khác xây dựng năng lực nội tại – tạo hệ sinh thái có chiều sâu thay vì phát triển đơn lẻ.

Nếu định hướng được duy trì xuyên suốt, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được tầm nhìn công nghệ ba giai đoạn: từ 2025–2026, hình thành trung tâm ứng dụng AI – Blockchain thực tiễn trong ASEAN; 2027–2028, chuyển hóa SMEs Việt thành nhà cung cấp giải pháp công nghệ; và đến 2029, thương hiệu "Made in Vietnam" sẽ gắn với hiệu quả vận hành bằng công nghệ.

"Đã đến lúc Việt Nam chuyển từ vai trò người dùng công nghệ sang người kiến tạo giải pháp. Và chính sự kết hợp giữa AI và Blockchain nếu khai thác đúng cách sẽ là cú hích giúp doanh nghiệp trong nước bứt phá trên bản đồ số toàn cầu", ông Dũng nói.

Thái Anh