Ngày 7/8, sau hai ngày làm việc, TAND Hải Phòng đã trả hồ sơ vụ án buôn lậu, đưa hối lộ, nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và lừa đảo chiếm đoạt tài sản liên quan 14 cựu công chức hải quan.

Theo HĐXX, từ tháng 1/2021 đến 1/2024, Nguyễn Tài Lộc và Ngô Quang Tuyên đã lập 13 công ty và mượn pháp nhân của 3 công ty khác (gọi chung là nhóm Công ty Tài Lộc) để thực hiện hành vi buôn lậu bằng cách khai báo gian dối, lập hồ sơ khống khối lượng, giá trị để xuất khẩu trái phép 13.376 container gỗ ván bóc (những tấm gỗ mỏng được bóc ra từ khúc gỗ tròn). Tổng giá trị hàng buôn lậu được xác định hơn 1.800 tỷ đồng.

Tài liệu điều tra thể hiện Tuyên và Lộc có trao đổi thống nhất trong việc điều hành công việc và chỉ đạo bị cáo Nguyễn Quang Long hối lộ các cán bộ hải quan. HĐXX cho rằng nếu chỉ truy tố Lộc tội Buôn lậu, bỏ qua tội Đưa hối lộ là còn thiếu sót, vì thế phải điều tra bổ sung, làm rõ.

22 bị cáo trong vụ án. Ảnh: Lê Tân

Trong quá trình làm thủ tục hải quan, 92/1.689 tờ khai của nhóm Công ty Tài Lộc được phân luồng đỏ. Qua sự giới thiệu của hải quan, Long đã liên hệ với bị cáo Nguyễn Văn Khang, Giám đốc Công ty Bảo Linh, đề nghị hỗ trợ giám định đúng chủng loại, khối lượng như đã khai báo hải quan. Long cũng cho Khang biết đã "chi ngoài" cho hải quan.

Khang đã chỉ đạo bị cáo Hoàng Tuấn Sơn, phó giám đốc công ty và các giám định viên lấy chủng loại, khối lượng trên tờ khai hải quan để ban hành 25 chứng thư. Trước khi ban hành, Khang có hỏi ý kiến cán bộ, lãnh đội Đội Thủ tục thuộc Chi cục Hải quan cảng 2. Việc giám định của Công ty Bảo Linh bị VKS xác định là không đúng quy định, giúp sức cho buôn lậu.

Về việc này, HĐXX cho rằng cần điều tra lại, làm rõ hành vi, ý thức của Khang, Sơn để xác định tội danh. Đồng thời làm rõ trách nhiệm của các giám định viên Công ty Bảo Linh là Phạm Minh Đức, Lê Hải Bình, Nguyễn Chính Cường.

Điều tra thêm hai đội trưởng hải quan

Qua việc thỏa hiệp, giúp sức cho nhóm Công ty Tài Lộc buôn lậu bằng cách bỏ qua nhiều sai phạm khi kiểm hóa, khai sai số lượng và đơn giá hàng thực tế, nhóm bị cáo hải quan đã nhận hối lộ hơn 8 tỷ đồng.

Số tiền này được các bị cáo thừa nhận chia theo tỷ lệ đã được quy định sẵn trong nội bộ. Cụ thể, những cán bộ giải quyết tờ khai như Trịnh Đăng Tài và Phạm Tùng Dương hưởng 100.000 đồng/tờ khai và 15% tiền thông quan. Tô Thị Thu Hương, Phó đội trưởng Đội Thủ tục, bị cáo buộc hưởng 15% trong số 85% tiền thông quan còn lại (4,4 tỷ đồng). Đặng Hoàng Lân hưởng 20% trong số tiền nhận từ Hương (864 triệu đồng). Lãnh đạo Chi cục Nguyễn Thị Thu Hiền, Vũ Ngân Châu sẽ hưởng mỗi người 30% trong số tiền nhận từ Lân (648 triệu đồng/người).

Tại tòa và trong quá trình điều tra, bị cáo Hương đều khẳng định đã đưa tiền cho các đội trưởng là Khiêm, Tuyến và Lân. Hương cũng khai trước HĐXX về việc yêu cầu Dương hỏi ý kiến đội trưởng Khiêm việc doanh nghiệp xin giảm tiền chi ngoài thông quan từ 800.000 đồng/container xuống 600.000 đồng/container và được Khiêm đồng ý.

Hương cho biết các đội trưởng đều ngồi cùng phòng với mình nên có thể biết và kiểm soát việc các cán bộ hải quan mang tiền lên.

Theo cáo trạng, trong quá trình điều tra, các ông Khiêm và Tuyến phủ nhận việc nhận tiền từ Hương, vì thế không bị truy tố.

Nhưng HĐXX cho rằng cơ quan điều tra chưa làm rõ hành vi của hai ông này, chưa áp dụng thêm các biện pháp nghiệp vụ. HĐXX yêu cầu cần xem xét vai trò đồng phạm nhận hối lộ và xác định "có hay không hành vi vi phạm tội về chức vụ" của các đội trưởng Khiêm và Tuyến.

Với 8 người bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ là bà Nguyễn Thị Thu Hiền (cựu Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cảng 2), Vũ Ngân Châu (cựu Chi cục phó Chi cục Hải quan Cảng 2), cùng các cựu công chức hải quan Nguyễn Anh Đức (39 tuổi), Trần Quốc Hưng (51 tuổi), Bùi Tiến Hậu (37 tuổi), Phạm Văn Định (55 tuổi), Nguyễn Văn Long (56 tuổi), Trương Bình Lộc (39 tuổi), HĐXX đề nghị xem xét làm rõ việc đồng phạm nhận hối lộ vì đều nhận tiền chi ngoài của doanh nghiệp.

HĐXX cũng yêu cầu cơ quan điều tra xem xét của một cựu cán bộ thuế ở Hà Nội khi có hành vi nhận tiền của bị cáo Trân Thị Thủy - người bị truy tố tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản khi nhận tiền của Tuyên để xử lý việc kê khai thuế.

Lê Tân