Ngày 8/5, Cục Cảnh sát hình sự (C02 Bộ Công an) cho biết gần đây, tội phạm tội trên không gian mạng hướng vào học sinh, sinh viên để đe dọa. Nữ sinh 20 tuổi, trú quận Cầu Giấy, sinh viên đại học trên địa bàn Hà Nội, là một trong những nạn nhân.

Đầu tiên, cô nhận được điện thoại của người đàn ông từ số lạ, tự xưng là trung úy Nguyễn Văn Nam, Phòng công an kinh tế Công an Hà Nội. Người này thông báo, cô đang là nghi can trong vụ việc hình sự, yêu cầu vào TP HCM 5-10 ngày để trình báo và phối hợp điều tra.

Khi nữ sinh nói vướng lịch học, anh ta yêu cầu tải phần mềm Zoom để tham gia một cuộc họp. Trong cuộc họp online, Nam và cộng sự thông báo "nhóm tội phạm trong một đường dây lừa đảo đã lấy tên của cô và nhiều người nữa để lừa đảo và chiếm đoạt tài sản lên tới 31 tỷ đồng". Nhằm để nạn nhân tin tưởng hơn, nhóm Nam còn gửi thêm công văn, tang vật.

Lúc nữ sinh phân vân, nhóm lừa đảo liền bật camera cho cô nhìn thấy hình ảnh một công an mặc quân phục có bảng tên là Trần Hiếu Nghĩa, cùng với súng, còng tay. Chúng yêu cầu cô phải giữ bí mật với người thân trong 72 tiếng, nếu không sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự.

Theo nhóm lừa đảo, những kẻ tội phạm đã khai "cô bán thông tin của bản thân lấy 600 triệu đồng" nên yêu cầu chụp ảnh thẻ sinh viên 2 mặt để đối chiếu. Cùng lúc, cô phải chia sẻ màn hình điện thoại và máy tính trong suốt thời gian trao đổi để phối hợp điều tra.

Bị yêu cầu nộp tiền vào tài khoản chỉ định để chứng minh mình vô tội, nữ sinh nói không có tiền. Bởi vậy, chúng hướng dẫn cách cô nói dối gia đình để nạp tiền. Kịch bản chúng đưa ra là cô đạt được danh sách top 15 sinh viên nhận học bổng toàn phần tại Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia.

Làm theo hướng dẫn, nữ sinh nói chuyện với mẹ về vấn đề chứng minh tài sản để đi du học.

Công an cho biết, sau một thời gian thao túng tâm lý, nhóm "công an mạng" đã chiếm đoạt của nữ sinh hơn 3 tỷ đồng.

Bắt đầu của các vụ lừa đảo sẽ là cuộc gọi từ số lạ. Ảnh: Ngọc Thành

Theo C02, thủ đoạn phổ biến gần đây là nhóm lừa đảo mạo danh cơ quan công an, VKS hoặc Tòa án gọi điện, gọi video nhằm tạo dựng lòng tin với các bị hại. Sau đó, chúng lợi dụng tâm lý sợ hãi của các học sinh, sinh viên để đe dọa, thao túng và gây áp lực.

Kịch bản bọn chúng tạo ra thường là thông báo các em có liên quan đến vụ án đang điều tra, đề nghị giữ bí mật, nếu không làm theo yêu cầu sẽ bị bắt giữ. Sau đó, chúng yêu cầu nạn nhân tìm các địa điểm kín như nhà nghỉ, khách sạn và làm theo hướng dẫn do bọn chúng soạn sẵn. Có nhiều vụ án, nhóm lừa đảo đe doạ nếu không chuyển tiền sẽ bị đưa sang Campuchia làm việc hoặc hứa hẹn đi du học.

Tại một vụ việc khác ở tỉnh Bắc Ninh, khoảng 12h36 ngày 27/4, cô gái 23 tuổi nhận được cuộc gọi từ số máy lạ, tự xưng là cán bộ Công an tỉnh Bắc Ninh thông báo đang liên quan đến vụ án rửa tiền ở TP HCM. Người này yêu cầu cô cài ứng dụng Zoom trên điện thoại để tham gia vào cuộc họp cùng 4 người khác, hai người mặc quân phục cảnh sát, 2 người tự xưng là cán bộ Viện Kiểm sát, Ngân hàng Nhà nước.

Chúng đe dọa, cô phải giữ bí mật tuyệt đối, nếu không sẽ phạt tù từ 10 đến 15 năm. Theo hướng dẫn của nhóm giả danh, cô tự đi ra ngoài thuê nhà nghỉ ở một mình, cung cấp tài khoản, mật khẩu, mã OTP tài khoản ngân hàng, mạng xã hội sau đó tắt máy đợi liên lạc.

Chiếm đoạt quyền sử dụng điện thoại xong, khoảng 20h cùng ngày, chúng lấy zalo, số điện thoại của nạn nhân để nhắn tin đe dọa gia đình. Chúng nói với bố nạn nhân rằng đang "bắt cóc con gái anh, yêu cầu chuyển 100 triệu đồng để chuộc nếu không sẽ bán sang Campuchia".

Sau khi gia đình nạn nhân chuyển 100 triệu thì không chuyển nữa và trình báo Công an tỉnh Bắc Ninh. Vào cuộc xác minh, 12h45 ngày 28/4, tổ trinh sát đã tìm thấy nạn nhân tại một nhà nghỉ ở xã Đại Đồng, huyện Tiên Du. Công an xác định, nhóm thực hiện hành vi lừa đảo qua mạng có vị trí tại Campuchia.

Theo C02, người dân phải nâng cao cảnh giác, phòng ngừa tội phạm và tuyên truyền cho mọi người xung quanh biết về các thủ đoạn của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng. Mọi người tuyệt đối không cung cấp mã OTP, thông tin tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân, không chuyển tiền cho bất kỳ ai khi chưa biết rõ về lai lịch của họ.

Các cơ quan nhà nước khi cần làm việc với người dân sẽ mời đến bằng văn bản, làm việc trực tiếp tại trụ sở. "Không có đơn vị nào làm việc qua điện thoại", nhà chức trách nhấn mạnh.