Theo báo cáo của Tổ chức Giao thông và Môi trường (T&E), lượng khí thải từ ngành giao thông châu Âu năm 2024 đạt khoảng 1,05 tỷ tấn CO2, giảm 5% so với mức 1,1 tỷ tấn năm 2019. Sự tăng trưởng của thị trường xe điện, với gần 9 triệu xe, đóng góp quan trọng vào sự giảm thiểu này, giúp tiết kiệm khoảng 20 triệu tấn CO2, tương đương lượng phát thải của bảy nhà máy nhiệt điện than.

Giám đốc Điều hành của T&E, William Todts nhận định các chính sách xanh của EU bắt đầu phát huy tác dụng. Ông nhấn mạnh châu Âu đang dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào dầu mỏ nhưng vẫn cần chi hàng trăm tỷ euro để nhập khẩu nhiên liệu.

Không chỉ xe điện, các chính sách hạn chế phương tiện gây ô nhiễm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí. Điển hình như ở khu vực phát thải cực thấp (ULEZ) - khu vực được thiết lập nhằm hạn chế phương tiện có mức phát thải cao. Sau khi được áp dụng từ năm 2023, chính sách này đã giúp giảm 27% nồng độ NO2 và 31% bụi mịn PM2.5 tại khu vực này.

Một trạm sạc xe điện tại Anh. Ảnh: Motoringelectric

Tại Việt Nam, chính phủ cũng bắt đầu đẩy mạnh các biện pháp cải thiện chất lượng không khí và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Mục tiêu đặt ra là đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050.

Ngành giao thông đề ra các cột mốc quan trọng: đến năm 2030, 50% phương tiện giao thông tại các thành phố lớn sẽ là xe điện; đến năm 2050, tất cả phương tiện giao thông sẽ sử dụng điện hoặc năng lượng xanh. Quá trình chuyển đổi này sẽ giảm 5,3 triệu tấn phát thải CO2 (tương đương 8% chỉ tiêu giảm phát thải của Việt Nam) vào năm 2030 và 226 triệu tấn (tương đương 60% chỉ tiêu) vào năm 2050.

Để thúc đẩy người dân chuyển sang dùng xe điện, Việt Nam đã triển khai chính sách miễn lệ phí trước bạ lần đầu cho xe điện từ ngày 1/3 đến hết ngày 28/2/2027.

Nhờ sự hỗ trợ từ chính sách kèm những lợi ích cho môi trường, thị trường xe điện ghi nhận dấu hiệu tăng trưởng. Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số ô tô tại Việt Nam năm 2024 đạt hơn 340.000 xe, tăng 12,6% so với năm trước. Trong đó, gần 90.000 xe là ô tô điện, với gần 75% thị phần thuộc về VinFast.

Chủ ôtô điện VinFast đang tiếp nhiên liệu. Ảnh: VinFast

Không chỉ xe cá nhân, người dân cũng ngày càng hài lòng với các phương tiện công cộng chạy bằng điện. Theo một nghiên cứu thực hiện cuối năm 2024 của Q&Me - công ty trong lĩnh vực nghiên cứu thị trường tại Việt Nam mức độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ xe điện Xanh SM đạt 83%, vượt qua Grab (80%) và Be (68%).

Không chỉ dừng lại ở khí thải, xe điện còn giúp giảm ô nhiễm tiếng ồn, một vấn đề đang gia tăng ở các đô thị lớn tại Việt Nam. Theo một nghiên cứu của Viện Khoa học và Công nghệ Giao thông Vận tải, mức độ tiếng ồn do giao thông tại Hà Nội và TP HCM thường xuyên vượt ngưỡng cho phép, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Xe điện với động cơ êm ái sẽ giúp giảm đáng kể tình trạng ô nhiễm tiếng ồn này.

Với sự kết hợp giữa chính sách ưu đãi, phát triển công nghệ và đầu tư vào hạ tầng, xe điện được kỳ vọng sẽ trở thành phương tiện phổ biến trong tương lai, giúp giảm đáng kể khí thải và cải thiện môi trường sống.

Thái Anh