Nghị quyết về phát triển trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được Quốc hội thông qua sáng 27/6, với trên 93,5% đại biểu tán thành. Nghị quyết này có hiệu lực từ 1/9.
Việt Nam sẽ phát triển một trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại hai nơi là TP HCM và Đà Nẵng, với định hướng thống nhất quản lý, phát triển sản phẩm riêng biệt cũng như phát huy thế mạnh từng thành phố.
Theo đó, trung tâm tài chính tại TP HCM sẽ phát triển thị trường vốn, ngân hàng, thị trường tiền tệ, cơ chế thử nghiệm (sandbox) về fintech, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính, cũng như thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới cũng được hình thành tại đây.
Với Đà Nẵng, trung tâm tài chính quốc tế tại đây sẽ phát triển tài chính xanh, ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số... Thành phố cũng thử nghiệm có kiểm soát tài sản số, tiền số, thanh toán và thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ.
Hiện hai thành phố đã chuẩn bị nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, hạ tầng và xúc tiến đầu tư với các nhà đầu tư chiến lược, tài chính để xây dựng, vận hành trung tâm tài chính quốc tế.
Nghị quyết đưa ra nhiều chính sách đặc thù phát triển trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam. Các nhóm chính sách này tập trung vào ngoại hối, ngân hàng, ưu đãi thuế, phát triển thị trường vốn, tài chính, đất đai, lao động việc làm... cũng như chính sách thử nghiệm có kiểm soát dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (fintech) và đổi mới sáng tạo, phát triển các loại thị trường, sàn giao dịch hàng hóa.
Chẳng hạn, dự án đầu tư trong trung tâm tài chính quốc tế thuộc lĩnh vực ưu tiên được giao, cho thuê đất tối đa 70 năm; lĩnh vực khác thời hạn sử dụng đất không quá 50 năm. Người nước ngoài làm việc tại trung tâm tài chính quốc tế được miễn thuế thu nhập cá nhân tới hết 2030.
Các sản phẩm được cung cấp trong trung tâm tài chính gồm thành lập sàn, nền tảng giao dịch hàng hóa và phái sinh hàng hóa; tín chỉ carbon; sản phẩm văn hóa, nghệ thuật; kim loại quý hiếm, tài chính xanh...
Dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực ưu tiên được áp dụng thuế suất ưu đãi thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm, miễn thuế này tối đa 4 năm và giảm 50% thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Với dự án không thuộc lĩnh vực ưu tiên, mức thuế thu nhập doanh nghiệp là 15% trong 15 năm, miễn thuế tối đa 2 năm và giảm 50% thuế ở 4 năm tiếp theo.
Ngoài ra, cơ chế giải quyết tranh chấp trong đầu tư kinh doanh cũng là vấn đề mấu chốt khi xây dựng trung tâm tài chính quốc tế. Theo đó, các bên được sử dụng các phương thức giải quyết tranh chấp theo luật Việt Nam. Ngoài ra, họ có thể giải quyết tranh chấp tại trọng tài nước ngoài, quốc tế; trung tâm trọng tài quốc tế thuộc Trung tâm tài chính quốc tế; trọng tài Việt Nam và tòa án nước ngoài, Việt Nam.
Báo cáo giải trình, tiếp thu trước khi Quốc hội bấm nút, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết quá trình xây dựng Nghị quyết, Chính phủ lường trước được các rủi ro về thành lập các sàn, nền tảng giao dịch sẽ tiềm ẩn một số rủi ro như đầu cơ, thổi giá, bong bóng tài sản. Theo đó, khung pháp lý cần xây dựng đồng bộ, với thiết chế giám sát chặt chẽ, minh bạch... để kiểm soát các giao dịch trên sàn.
Ông cho biết Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định liên quan đến cơ chế kiểm soát rủi ro dòng vốn ra-vào, phòng ngừa rửa tiền hay các công cụ quản lý thanh khoản linh hoạt tại nghị định.
Việt Nam đặt mục tiêu thành lập trung tâm tài chính quốc tế trong 2025, đặt tại TP HCM và Đà Nẵng. Đến 2035, trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam thuộc nhóm 75 trung tâm hàng đầu thế giới và top 20 đến 2045.
Anh Minh
