Tòa án tối cao Mỹ lật ngược phán quyết của tòa cấp dưới quanh vụ việc Valero Energy, một doanh nghiệp xăng dầu, kiện bang California về tiêu chuẩn khí thải ngày 20/6. "Chính phủ thường không được nhắm mục tiêu vào một doanh nghiệp hoặc ngành công nghiệp, thông qua các quy định nghiêm ngặt và bị cáo buộc là bất hợp pháp", Brett Kavanaugh, thẩm phán Đảng Cộng hòa, viết.

Ôtô trên đường trong giờ cao điểm ở San Francisco, California, Mỹ, ngày 24/8/2022. Ảnh: Reuters

Chet Thompson, Chủ tịch Hiệp hội thương mại các nhà sản xuất nhiên liệu và hóa dầu Mỹ, hoan nghênh phán quyết trên. "Quốc hội không trao cho California thẩm quyền đặc biệt để quản lý khí nhà kính, quy định bắt buộc với xe điện hay cấm bán xe xăng. Chính quyền bang đã cố tình thực thi hành động trên bằng việc hiểu sai luật", Thompson nói.

Sau phán quyết, thủ tục tiếp theo của vụ kiện sẽ được tiến hành bởi tòa cấp dưới. "Mặc dù thất vọng về quyết định của tòa tối cao, chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ thẩm quyền của California theo Đạo luật Không khí Sạch", Rob Bonta, Tổng chưởng lý California, nói. Ông cũng thêm rằng "cuộc chiến vì không khí sạch còn lâu mới kết thúc".

Trước đó, thẩm phán tại phiên tòa phúc thẩm Quận Columbia kết luận Valero Energy không có tư cách pháp lý cần thiết để khiếu kiện quyết định năm 2022 của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA).

Theo đó, EPA dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cấp cho California quyền miễn trừ về các tiêu chuẩn khí thải ôtô quốc gia theo Đạo luật Không khí Sạch. Với quyền miễn trừ này, California được đặt trần khí thải và các quy định về xe không phát thải nghiêm ngặt hơn quy định liên bang.

Thực tế, quyền miễn trừ của bang bị chính quyền Tổng thống Donald Trump đảo ngược năm 2019, khi ông Trump làm Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ đầu tiên. Sau khi được miễn trừ lần hai, các quy định về khí thải của bang sẽ chấm dứt trong vài tháng tới.

Thu hồi quyền miễn trừ của California là một trong ba Nghị quyết được Tổng thống Donald Trump ký và được Quốc hội thông qua tuần trước. Hai Nghị quyết còn lại gồm hủy bỏ kế hoạch cấm bán xe chỉ chạy bằng xăng từ năm 2035, và bãi bỏ quy định giảm khí nitrogen oxide với xe tải hạng nặng của bang này.

California cùng 10 bang khác đã kiện ông Trump vì hành động trên. Gavin Newsom, Thống đốc California, cho rằng các nghị quyết trên có thể khiến người dân của bang tốn thêm 45 tỷ USD chi phí y tế do ô nhiễm không khí gia tăng.

Bảo Bảo (theo Reuters)