Tony Lee, Giám đốc công nghệ của Hyperscience - một công ty tư nhân chuyên về AI doanh nghiệp và tự động hóa siêu quy mô, cho biết trong nhiều năm qua, ngành logistics và phân phối chứng kiến nhiều thay đổi công nghệ đáng kể. Tuy nhiên, không xu hướng nào mang tính cách mạng như sự trỗi dậy của các sàn thương mại B2B - nền tảng kỹ thuật số đang thay đổi căn bản cách sản phẩm được đưa ra thị trường, tạo ra hiệu quả vượt trội và mở ra nhiều cơ hội mới trong hệ sinh thái phân phối.
Cách mạng "kho hàng ảo"
Trọng tâm của sự chuyển đổi này là khái niệm "kho hàng ảo". Nếu như mô hình phân phối truyền thống phụ thuộc hoàn toàn vào kho bãi vật lý - ngày càng gặp nhiều khó khăn trước áp lực mở rộng danh mục sản phẩm và giới hạn về không gian, thì sàn thương mại B2B lại vận hành như một "trung tâm phân phối trên mây".
Mỗi nhà phân phối sở hữu một "kho hàng ảo" riêng, được thiết kế theo nhận diện thương hiệu, nơi họ có thể trưng bày vô số sản phẩm từ hàng nghìn nhà cung cấp mà không cần nhập kho hay vận hành khâu logistics. Khi nhà bán lẻ đặt hàng, hệ thống của sàn thương mại sẽ tự động chuyển đơn đến nhà cung cấp, xác nhận, quản lý giao hàng, xuất hóa đơn và xử lý thanh toán - mọi quy trình đều được tự động hóa, nhanh gọn và không phát sinh rủi ro cho nhà phân phối.
Mô hình này không chỉ giải quyết nút thắt về sức chứa kho bãi - một trong những rào cản tăng trưởng lớn nhất hiện nay, mà còn mở ra cách tiếp cận hoàn toàn mới trong phân phối thời đại số.
 |
Kho hàng ảo giúp doanh nghiệp trưng bày vô số sản phẩm từ hàng nghìn nhà cung cấp. Ảnh: TliMagazine |
Tái cấu trúc toàn bộ hệ sinh thái phân phối
Với nhà phân phối, mô hình marketplace (mô hình chợ trực tuyến) cho phép mở rộng danh mục sản phẩm mà không cần đầu tư thêm vào hàng tồn hay hạ tầng kho bãi. Nhờ đó, họ có thể tăng doanh thu từ khách hàng hiện hữu bằng việc cung cấp thêm nhiều lựa chọn phù hợp.
Bên cạnh đó, mô hình này giúp nhà phân phối tiếp cận các dòng sản phẩm đặc thù, theo mùa hay sản phẩm mới nổi - những nhóm hàng thường bị bỏ qua trong chuỗi phân phối truyền thống. Trong khi đó, các nhà bán lẻ, đặc biệt là ngành thực phẩm và tiêu dùng nhanh, đang có nhu cầu ngày càng cao với danh mục hàng hóa phong phú, lên tới hàng chục nghìn mặt hàng để phục vụ thị hiếu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng.
Đối với các nhà sản xuất, đặc biệt là thương hiệu mới, marketplace mở ra con đường ngắn nhất để tiếp cận thị trường. Nếu như trước đây, họ phải đi từng khu vực, tốn nhiều năm và nguồn lực để mở rộng mạng lưới phân phối, thì nay, chỉ trong vài tuần sau khi tham gia sàn, họ đã có thể tiếp cận các nhà bán lẻ trên toàn quốc. Mô hình này giúp phá vỡ vòng luẩn quẩn "chưa có phân phối thì không ai biết - chưa ai biết thì chưa có phân phối", đồng thời mở ra kênh tiếp cận trực tiếp với nhà bán lẻ mà trước đây gần như không thể.
Nhà bán lẻ cũng hưởng lợi đáng kể, bởi họ có thể mở rộng danh mục hàng hóa mà không bị giới hạn bởi năng lực kho bãi truyền thống. Nhờ đó, các cửa hàng có thể cá nhân hóa sản phẩm theo nhu cầu khu vực, nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng tính cạnh tranh.
Hạ tầng công nghệ là then chốt
Phía sau sự vận hành trơn tru này là một hệ thống công nghệ tinh vi, xử lý từ quy trình đặt hàng, tối ưu vận chuyển, thanh toán đến chăm sóc khách hàng. Công nghệ marketplace giúp đưa hàng từ nhà sản xuất đến nhà bán lẻ một cách mượt mà, không phát sinh phức tạp vận hành.
Ba yếu tố đóng vai trò quyết định thành công của mô hình này gồm:
Tích hợp công nghệ: Kết nối nền tảng marketplace với hệ thống quản lý sẵn có của nhà phân phối giúp quá trình chuyển đổi diễn ra mượt mà, tăng tỷ lệ chấp nhận và triển khai thực tế.
Kết nối nhà cung cấp hiệu quả: Sự đa dạng sản phẩm là yếu tố sống còn với marketplace, do đó, việc thu hút, hỗ trợ các nhà cung cấp tham gia nền tảng là bước đi chiến lược.
Đào tạo nhà bán lẻ: Mô hình mới dù đơn giản về nguyên lý nhưng cần hướng dẫn cụ thể để nhà bán lẻ tận dụng tối đa. Nhà phân phối đầu tư vào đào tạo thường đạt tỷ lệ áp dụng cao và khai thác hiệu quả hơn.
Marketplace định hình phân phối mới
Khoảng cách giữa phân phối truyền thống và mô hình marketplace đang ngày càng thu hẹp. Thực tế, các nhà phân phối hiệu quả nhất hiện nay đều áp dụng song song cả hai - giữa "kho vật lý" cho các sản phẩm phổ thông, luân chuyển nhanh và "kho ảo" cho các mặt hàng đặc thù, theo mùa hoặc mới nổi.
Theo xu hướng hiện tại, mô hình lai đang dần trở thành chuẩn mực mới trong ngành hàng tiêu dùng. Marketplace không chỉ chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng khối lượng phân phối mà còn yêu cầu ít nguồn lực vận hành hơn nhiều so với phân phối truyền thống.
Sự kết hợp này giúp tối ưu cả về hiệu quả vận hành lẫn độ phong phú sản phẩm - điều mà trước đây luôn là mâu thuẫn trong hệ thống phân phối. Nhờ marketplace, ngành hàng thực phẩm và tiêu dùng nhanh đang có cơ hội vượt qua rào cản hạ tầng để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người tiêu dùng.
Đây không chỉ là một bước tiến về công nghệ mà còn là cuộc tái thiết toàn diện mô hình phân phối vốn đã tồn tại hàng chục năm. Những doanh nghiệp sớm thích nghi và đầu tư vào xu hướng này sẽ là những cái tên dẫn đầu trong bức tranh bán lẻ ngày càng phức tạp. "Kho hàng vật lý" sẽ vẫn là trụ cột của phân phối thực phẩm nhưng "kho hàng ảo" đang nhanh chóng trở thành mảnh ghép không thể thiếu trong chuỗi cung ứng hiện đại.
Như Ý (Theo Food Logistics)
