Có nhiều yếu tố góp phần vào sự tự do tài chính của bạn, từ việc kiếm đủ tiền đáp ứng nhu cầu sống hay tiết kiệm hưu trí cho đến đầu tư và tìm kiếm thu nhập thụ động... Tuy nhiên lời khuyên chung của nhiều chuyên gia vẫn là nên có bước đệm trước khi bắt đầu thực hiện mọi kế hoạch. Bước đệm đó chính là quỹ dự phòng, hiểu đơn giản là tiền phòng thân để ứng phó với các rủi ro như ốm đau bệnh tật, tai nạn và những biến cố bất ngờ khác.

Khi bắt đầu một kế hoạch tài chính, các chuyên gia đều khuyên mỗi người cần lập quỹ dự phòng trước tiên. Tuy nhiên, nhiều người lại nghĩ: Bản thân có quá nhiều thứ phải lo, cần chắt chiu từng đồng để sớm hoàn thành các mục tiêu đó, vậy tại sao phải bỏ ra một khoản tiền và không dùng tới?

Như tên gọi của nó, quỹ khẩn cấp là khoản tiền được cất giữ nhằm sử dụng trong những lúc gặp khó khăn về mặt tài chính. Tình trạng khó khăn có thể phát sinh bất ngờ mà bạn khó có thể lường trước như các cú sốc thu nhập (mất việc làm, kinh doanh không thuận lợi) hoặc từ các cú sốc chi tiêu (sửa chữa xe hoặc khám chữa bệnh). Ngoài tính bất ngờ, các trường hợp kể trên còn đòi hỏi tiêu tốn chi phí lớn. Nếu không có quỹ khẩn cấp, bạn sẽ phải cắt xén tiền từ các khoản mục khác như tiền gửi ngân hàng, bán tháo tài sản hoặc các khoản đầu tư với giá rẻ...

Nhân viên một ngân hàng tại Hà Nội đang đếm tiền. Ảnh: Giang Huy

Các chuyên gia tài chính từ lâu đã khuyên mỗi người nên đặt mục tiêu dành ra 3-6 tháng chi tiêu cho quỹ khẩn cấp. Với những ai đang vay vốn, số tiền trên phải bao gồm cả lãi vay.

Tuy nhiên, đó có thể là một mục tiêu khó đạt được, đặc biệt là đối với những người chỉ làm công ăn lương. Do vậy, nhiều chuyên gia cũng khuyên rằng cần xem xét hoàn cảnh cá nhân của mình khi quyết định bỏ bao nhiêu cho quỹ khẩn cấp. Quan trọng nhất là bạn phải đảm bảo bản thân luôn có quỹ khẩn cấp, dù con số là bao nhiêu vẫn tốt hơn bằng 0.

Tại Mỹ, thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt gần 6.043 USD mỗi tháng (hơn 155 triệu đồng), theo số liệu của Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA). Nghiên cứu gần đây từ công ty quản lý đầu tư Vanguard cho thấy, có ít nhất 2.000 USD (gần 52 triệu đồng) tiết kiệm cho các trường hợp khẩn cấp giúp mỗi người có thể cảm thấy hạnh phúc và bớt căng thẳng hơn về tiền bạc. Con số trên còn chưa bằng một tháng thu nhập bình quân của người Mỹ.

Những người có ít nhất 2.000 USD quỹ khẩn cấp cho biết họ cảm nhận mức độ an toàn tài chính (financial well-being) cao hơn 21% so với những người không có bất kỳ khoản tiết kiệm khẩn cấp nào. An toàn tài chính là trạng thái mà một cá nhân cảm thấy an toàn, kiểm soát được tài chính hiện tại và tương lai của mình

"Những người có tiết kiệm khẩn cấp có mức độ an toàn tài chính cao hơn, dành ít thời gian hơn để suy nghĩ và xử lý các vấn đề tài chính của họ, đồng thời ít bị phân tâm hơn trong công việc", Paulo Costa, nhà kinh tế học hành vi cấp cao tại Vanguard và đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.

Cũng theo nghiên cứu của Vanguard, người Mỹ dành trung bình 4,3 giờ mỗi tuần để suy nghĩ và xử lý các vấn đề tài chính của họ. Tuy nhiên những ai không có bất kỳ khoản tiết kiệm khẩn cấp nào dành nhiều thời gian hơn, trung bình 7,3 giờ một tuần. Con số đó giảm xuống chỉ còn 3,7 giờ một tuần cho những ai có ít nhất 2.000 USD trong quỹ khẩn cấp.

Tóm lại, việc dành bao nhiêu tiền cho quỹ khẩn cấp sẽ tùy thuộc vào nhu cầu và hoàn cảnh mỗi người. Các chuyên gia thường khuyên con số lý tưởng nhất bằng 3-6 tháng chi tiêu. Tuy nhiên nếu điều kiện không cho phép, bạn vẫn có thể hạ khoản này xuống thấp hơn, nhưng phải lớn hơn 0. Nguyên tắc cốt lõi là phải có tiền phòng thân cho các rủi ro trước khi bắt tay vào thực hiện bất kỳ kế hoạch tài chính nào.

Tiểu Gu