Tổng thống đầu tiên giành hai huy chương vàng Toán quốc tế

Nhà Toán học Nicusor Dan, người vừa trở thành Tổng thống Romania, từng hai lần giành huy chương vàng Olympic Toán quốc tế (IMO) với điểm tuyệt đối.

Ông Dan, sinh năm 1969, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Romania, kết thúc hôm chủ nhật, với gần 54% phiếu bầu.

Trước khi bước vào chính trường, ông được coi là nhân tài toán học. Nicusor Dan đã giành điểm tuyệt đối 42/42, tại kỳ IMO năm 1987 và 1988. Trong lịch sử 66 năm của kỳ thi này, chỉ 25 thí sinh đạt thành tích tương tự.

Vì thế, ông được giới Toán học coi là hiện tượng.

"Nicușor Dan là siêu thiên tài giải toán, dễ gần và thân thiện, và mong muốn sử dụng tài năng để giải quyết các vấn đề cho xã hội", Giáo sư Poh Shen Loh, cựu huấn luyện đội tuyển IMO Mỹ, viết trên LinkedIn. Ông Poh từng gặp tân tổng thống tại Romania vài năm trước.

Nicusor Dan (hàng dưới, ngoài cùng bên phải) cùng đội tuyển tham gia IMO năm 1988 tại Australia. Ảnh: Nicusordan.ro

Sau IMO, ông Dan theo đuổi ngành Toán tại Đại học Bucharest. Tốt nghiệp năm 1992, ông sang Pháp, lấy bằng thạc sĩ từ trường École Normale Supérieure và bằng tiến sĩ toán tại Đại học Sorbonne Paris Nord (Paris 13) năm 1998.

Luận án tiến sĩ của ông xoay quanh lý thuyết Arakelov, một lĩnh vực phức tạp kết nối số học và hình học. Công trình được xuất bản năm 2002 trên tạp chí Mathematische Annalen, thuộc nhóm Q1, uy tín trong toán học.

Cuối những năm 1990, ông trở về Romania tổ chức các buổi thảo luận với du học sinh để tìm hướng phát triển cho Romania. Sau đó, ông làm nhà nghiên cứu tại Viện Hàn lâm Romania và thành lập Școala Normală Superioară București, một tổ chức giáo dục, chiêu mộ nhân tài nghiên cứu khoa học.

Ông Dan cũng tham gia sâu vào hoạt động xã hội, vận động chống lại tình trạng phát triển bất động sản cao tầng bất hợp pháp và tham nhũng ở trung tâm thành phố Bucharest, bảo tồn các tòa nhà lịch sử và không gian xanh của thủ đô.

Năm 2016, ông thành lập USR, một phong trào chính trị của những người trẻ tuổi nhằm thay đổi Romania, với mong muốn đưa đất nước đi đúng hướng. Ông trở thành thị trưởng của thủ đô Bucharest từ năm 2020.

Trên website, tân tổng thống cho biết sinh ra trong một gia đình điển hình của Romania thời điểm đó, với mẹ là kế toán, bố làm công nhân. Ông phát hiện niềm đam mê với toán từ thời trung học, và tập trung vào nó với sự hỗ trợ của các giáo viên.