Quyết định của Li trong bối cảnh nhiều đại học Mỹ bị cắt giảm tiền tài trợ nghiên cứu từ chính quyền.

Dù vậy, làn sóng trở về của các nhà khoa học Trung Quốc đã có từ hàng chục năm nay, Li là người mới nhất. Tờ South China Morning Post (SCMP) nhận định lý do là tiềm lực nghiên cứu khoa học của nước này ngày càng mạnh mẽ, cùng cơ hội thăng tiến rộng mở.

Giáo sư Li cho biết mong muốn được đóng góp vào sự phát triển của nền khoa học Trung Quốc và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ theo đuổi đam mê nghiên cứu.

"Với tôi, Toán học không chỉ là những con số mà còn là hành trình khám phá các cấu trúc tinh tế của thế giới quanh ta", ông nói.

Li Hanfeng trong một bài giảng, được đăng trên Youtube của Fields Institute. Ảnh chụp màn hình

Li Hanfeng tốt nghiệp cử nhân Toán học tại Đại học Bắc Kinh năm 1997. Năm 2002, ông lấy bằng tiến sĩ tại Đại học California, Berkeley, Mỹ, rồi làm nghiên cứu sau tiến sĩ ở Đại học Toronto, Canada. Li sau đó giảng dạy tại Đại học Buffalo, thuộc hệ thống Đại học bang New York (SUNY).

Theo website Đại học Buffalo, nghiên cứu của Li tập trung vào hình học phi giao hoán (lĩnh vực nghiên cứu các không gian mà thứ tự các phép tính đóng vai trò quan trọng) và hệ động lực (mô hình toán học dùng để mô tả cách một trạng thái hoặc vị trí thay đổi theo thời gian), với trọng tâm là mối quan hệ giữa đại số toán tử và các hệ động lực phức tạp.

Ông đặc biệt nổi tiếng với công trình về entropy sofic – một khái niệm toán học cao cấp dùng để đo lường mức độ phức tạp và tính bất định trong các hệ thống toán học động học.

Từ năm 2005 đến 2019, Li Hanfeng đã công bố 10 bài nghiên cứu trên bốn tạp chí toán học, gồm: Annals of Mathematics, Inventiones Mathematicae, Journal of the American Mathematical Society và Acta Mathematica. Đây là những tạp chí hàng đầu, chỉ xuất bản khoảng 100 bài mỗi năm, và việc được công bố trên cả bốn là hiếm gặp.

Năm 2021, ông được Hội Toán học Mỹ (AMS) vinh danh vì những đóng góp trong lĩnh vực động học đại số và đại số toán tử. Năm ngoái, ông là một trong ba người được Đại học Buffalo trao giải thưởng giáo sư xuất sắc vì đóng góp xuất sắc về học thuật.

Trước Li, nhiều nhà toán học hàng đầu gốc Hoa đã trở về quê hương. Như Sun Song của Đại học California ở Berkeley, Ruan Yongbin của Đại học Michigan và chuyên gia lý thuyết số Liu Yifei của Đại học Harvard về làm việc ở Đại học Chiết Giang. Shing-Tung Yau, giáo sư Toán ở Đại học Harvard, người Trung Quốc đầu tiên giành Huy chương Fields, giảng dạy ở Đại học Thanh Hoa. Còn Wang Xujia, nhà toán học Australia nổi tiếng về phương trình vi phân, trở lại quê nhà Hàng Châu để làm việc tại Đại học Tây Hồ...

Theo một nghiên cứu trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, phân tích dữ liệu của 200 triệu nhà khoa học từ 25.000 tổ chức, trong giai đoạn 2010-2021, có gần 20.000 nhà khoa học gốc Hoa đã rời Mỹ.

Đây là một phần động lực đưa Trung Quốc dẫn đầu thế giới về công bố quốc tế ở 57/64 lĩnh vực công nghệ, xét về số lượng trích dẫn từ năm 2019 đến 2023, theo Viện chính sách chiến lược Australia (ASPI).

Huyền Trang (Tổng hợp)