Triển lãm chuyên đề Những gốc rễ không ngừng vươn tại bảo tàng Nghệ thuật Quang San (phường An Phú) nhằm kỷ niệm 100 năm thành lập cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nơi đã đào tạo nhiều tài năng hội họa Việt Nam. Sự kiện giới thiệu 24 tranh của các họa sĩ từng theo học hoặc giảng dạy, công tác tại trường trong chín khóa đầu tiên.

Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương thành lập năm 1925 tại Hà Nội, do họa sĩ Pháp Victor Tardieu sáng lập. Đây là cái nôi của mỹ thuật hiện đại Việt Nam, kết hợp kỹ thuật phương Tây với truyền thống dân tộc trong giảng dạy.

Trường đào tạo nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí, Trần Văn Cẩn. Sau những lần đổi tên, hiện nay trường là Đại học Mỹ thuật Việt Nam. Trải qua một thế kỷ hình thành phát triển ngôi trường này vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền mỹ thuật nước nhà.

Triển lãm giới thiệu bức Mona Lisa của danh họa Mai Trung Thứ vẽ năm 1974, chất liệu mực và bột màu trên lụa. Đây là tác phẩm phái sinh, lấy cảm hứng từ tác phẩm cùng tên của danh họa Leonardo da Vinci. Bức tranh thuộc sở hữu của bảo tàng Nghệ thuật Quang San.

Có mặt tại triển lãm, giám tuyển Ace Le (cố vấn chuyên môn của nhà đấu giá Sotheby's tại Việt Nam) cho biết, họa sĩ từng thực hiện ba phiên bản cho tác phẩm này (ảnh sau), vẽ trong năm 1958, 1961 và 1974. Bức thứ ba giữ nguyên tỉ lệ so với tranh Mona Lisa gốc.

Theo Ace Le, bản cuối cùng trong chuỗi này có thể xem là hoàn thiện nhất. Nhân vật khoác áo dài truyền thống, mái tóc che nhẹ bởi khăn voan xanh, ở giữa khung cảnh Vịnh Hạ Long bảng lảng sương khói.

Họa sĩ Mai Trung Thứ (1906-1980) quê Hải Phòng, là sinh viên khóa đầu Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với Tô Ngọc Vân, Lê Phổ, Nguyễn Phan Chánh. Ông nổi bật với tranh lụa, thường khắc họa phụ nữ, trẻ em và đời sống thường nhật Việt Nam. Ông được mệnh danh "Tứ kiệt Đông Dương", "Tứ kiệt trời Âu" của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam giai đoạn đầu, cùng với Lê Phổ, Vũ Cao Đàm và Lê Thị Lựu.

Họa sĩ Thang Trần Phềnh (1895-1972) với tác phẩm Diễu hành tới quảng trường Ba Đình, trên chất liệu màu nước, vẽ năm 1964.

Tác phẩm Cô gái và hoa ly trắng vẽ năm 1975, chất liệu sơn dầu trên toan của họa sĩ Lê Phổ (1907-2001).

Họa sĩ Lê Phổ quê ở Hà Tĩnh, là sinh viên khóa đầu của trường. Ông nổi tiếng với tranh lụa và sơn dầu, thường vẽ phụ nữ, hoa và phong cảnh, mang vẻ đẹp lãng mạn, trữ tình.

Tranh Từ hải, được họa sĩ Vũ Cao Đàm vẽ năm 1960, chất liệu sơn dầu.

Nghệ sĩ Vũ Cao Đàm (1908 - 2000) quê ở Hà Nội, tốt nghiệp khóa 2 của trường. Ông nổi tiếng với tranh vẽ thiếu nữ, mẹ con, người dân quê mang phong cách nhẹ nhàng, tinh tế, pha trộn giữa truyền thống Việt và ấn tượng phương Tây. Là một trong “tứ kiệt” của mỹ thuật Việt tại Pháp, tác phẩm của ông được triển lãm và sưu tầm rộng rãi tại châu Âu và Mỹ.

Bức Thiếu nữ bên suối của Lê Thị Lựu (1911-1988). Tranh chất liệu sơn dầu trên lụa, vẽ năm 1973.

Họa sĩ quê Bắc Ninh, là nữ sinh đầu tiên tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (khóa 1926-1932). Bà nổi tiếng với tranh lụa và sơn dầu, thường vẽ phụ nữ, trẻ em, đời sống nông thôn với phong cách đậm chất Á Đông.

Năm 1939, bà sang Pháp sống và sáng tác tại đây cho đến cuối đời. Lê Thị Lựu là nữ danh họa hiếm hoi thành danh trong nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Tác phẩm của bà hiện có mặt trong nhiều bộ sưu tập lớn tại châu Âu.

Tác phẩm mang tên Dân làng bằng sơn mài vẽ năm 1939 của danh họa Nguyễn Gia Trí.

Danh họa Nguyễn Gia Trí (1908 - 1993) là người tiên phong đưa sơn mài truyền thống lên thành một chất liệu nghệ thuật hiện đại. Ông được xem là bộ tứ trụ của mỹ thuật Việt Nam thời kỳ đầu - Nguyễn Gia Trí, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Tường Lân, Trần Văn Cẩn, với câu xưng tụng "Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn".

Bức tranh Phong cảnh làng chài, vẽ năm 1934 của họa sĩ Nguyễn Tường Lân (1906-1946).

Tranh mang tên Thiếu nữ Hà thành, được danh họa Tô Ngọc Vân vẽ năm 1943, chất liệu mực tàu trên giấy.

Tô Ngọc Vân (1906-1954), còn có bút danhTô Tử, Ái Mỹ, tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1926-1931. Họa sĩ là người thành công, tiêu biểu nhất với hội họa sơn dầu.

Một tác phẩm vẽ chân dung thiếu nữ năm 1941, bằng chất liệu sơn dầu trên canvas của danh họa Trần Văn Cẩn.

Nghệ sĩ Trần Văn Cẩn (1910 - 1994), tốt nghiệp thủ khoa khóa bảy (1931-1936) của Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Ký họa màu nước của ông trở thành ký ức, giai thoại, hay những câu chuyện phản ánh hiện thực cuộc sống.

Tranh lụa Cảnh xử án vẽ năm 1972, của họa sĩ Tôn Thất Đào, học khóa 1932-1937 cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.

Bức tranh phong cảnh bằng sơn mài của Alix Aymé (1894-1989), là giảng viên khóa 1935-1945. Ảnh sau là phong cảnh chùa Thầy (Hà Nội) của tác giả Công Văn Trung, sinh viên khóa đầu của trường.

Ngoài các giảng viên, triển lãm còn giới thiệu bức tranh sơn dầu Nhà sư và chú tiểu, vẽ 1934 của Évariste Jonchère. Ông là hiệu trưởng khóa 1938-1945 cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương.

Triển lãm diễn ra từ ngày 1/8 cho đến khi có thông báo mới. Bảo tàng mở cửa từ 9 đến 16h mỗi ngày, trừ thứ hai. Giá vé 200.000 đồng với người lớn và 100.000 đồng cho trẻ em, học sinh, sinh viên, nhà nghiên cứu nghệ thuật. Người khuyết tật và trẻ nhỏ dưới sáu tuổi được miễn phí vé.

Quang San Art Museum là bảo tàng nghệ thuật tư nhân đầu tiên của TP HCM. Hơn 1.000 tác phẩm nghệ thuật tại bảo tàng đều nằm trong bộ sưu tập tư nhân của ông Nguyễn Thiều Quang (sinh năm 1959) cùng vợ, bà Phùng Minh Nguyệt (1963).

Quỳnh Trần