Hạnh phúc Tuổi trẻ tập hợp các bài viết ngắn của triết gia Ấn Độ Jiddu Krishnamurti dành cho giới trẻ - thế hệ bỏ quên chính mình trong cuộc đua giành thành công. Tác giả nhận định sự công nhận và lời khen không mang lại lợi ích, ngoài nuôi dưỡng thói phù phiếm và túi tiền của con người. Khát khao này cũng không mang đến hạnh phúc, chỉ có cảm giác thỏa mãn khi đạt mục tiêu và nỗi khốn khổ lúc gặp thất bại.

"Hạnh phúc Tuổi trẻ" do dịch giả Bùi Trần Ca Dao thực hiện, nhà xuất bản Dân Trí liên kết First News phát hành vào tháng 5. Ảnh: First News

Sách có hai phần, mở đầu là những lá thư ông viết cho một bạn trẻ từ tháng 6/1948 đến tháng 3/1960. Người này đã tìm triết gia khi bản thân chịu nhiều thương tổn về thể xác lẫn tinh thần. Trong mỗi đoạn, J. Krishnamurti gửi gắm nhiều bài học bằng câu từ nhẹ nhàng, bộc lộ lòng trắc ẩn và sự thông tuệ của ông. Dù là thư của một cá nhân cụ thể, độc giả có thể tìm thấy mình trong đó - một bản thể luôn cảm thấy bất an, muốn khẳng định bản thân.

Phần thứ hai là cuộc trò chuyện giữa tác giả và trẻ em, học sinh. Trong đó, ông giải thích thế nào là sự cảm nhận, sự quan tâm, trí tưởng tượng và trật tự. Dưới góc nhìn của J. Krishnamurti, trẻ con học nhiều thứ hơn nếu quan sát cuộc sống xung quanh thay vì học qua sách vở. Ông muốn các em tò mò về mọi thứ, trực tiếp tìm câu trả lời và tự mình học hỏi. Nhờ đó, mỗi em có thể hiểu hơn về cảm xúc, nỗi sợ hãi, lo lắng, niềm vui, hy vọng và tất cả điều thuộc về thế giới nội tâm.

"Sự viên mãn bên trong quan trọng hơn nhiều so với bên ngoài. Người ta có thể bị cướp mất cái bên ngoài; những sự kiện bên ngoài làm tiêu tan những gì đã được cẩn thận xây nên. Nhưng sự giàu có bên trong thì không thể hư hỏng, không gì có thể chạm vào chúng vì chúng không phải do tâm trí xếp đặt nên", ông J. Krishnamurti viết.

Bản tiếng Anh có tên "Happy Is The One Who Is Nothing: Letters To A Young Friends", phát hành quốc tế năm 2020. Ảnh: Watkins Publishing

Qua tác phẩm, người đọc có thể nhìn lại bản thân thông qua chuỗi vấn đề triết gia gợi mở. Ông Krishnamurti cho rằng sự tự do là khởi đầu của sáng tạo, "người hạnh phúc là người không là gì cả". Với ông, "không là gì cả" không có nghĩa buông bỏ mọi vật chất, sống khổ hạnh. Thay vào đó, sống một cách trọn vẹn với hiện tại, không đặt nặng quá khứ hay tương lai sẽ giúp chúng ta tự do. Ở trạng thái ấy, ông tin rằng không cần thành công để cảm thấy đủ đầy, giỏi giang để có giá trị hay xinh đẹp để được yêu thương. Hạnh phúc không có giới hạn hay mất đi, bởi nó được tạo ra từ bên trong mỗi con người.

Theo đại diện xuất bản trong nước, tác phẩm nổi bật với giọng văn nhân từ, dịu dàng nhưng không kém phần sắc sảo, trí tuệ của tác giả. Trích lời giới thiệu: "Mỗi đoạn viết - dù là một bức thư, một lời nhắn hay một dòng suy tưởng - luôn ẩn chứa sự chiêm nghiệm sâu sắc về đời sống. Không chỉ vậy, ta còn dễ dàng thấy được tâm hồn nhạy cảm và yêu cái đẹp của Krishnamurti qua những đoạn mô tả cảnh vật thiên nhiên: một cơn mưa lớn, một buổi sáng trong veo, hay một dòng sông lặng trôi... Đan cài trong đó là những suy tư lớn lao về tình yêu, tự do, cô đơn, cái chết, ý nghĩa của giáo dục...".

Một trong những đoạn thể hiện lối viết của ông: "Dòng sông tiếp nhận mọi thứ nhưng vẫn là chính nó, không quan tâm và cũng không phân biệt cái tinh khiết và cái không tinh khiết. Những ao hồ, những vũng nước nhỏ chẳng mấy chốc sẽ bị ô nhiễm, bởi vì chúng không sống động, không trôi chảy giống như những dòng sông rộng lớn, thơm lành đang chảy trôi kia. Tâm trí chúng ta là những vũng nước nhỏ, sớm muộn gì cũng bị uế tạp. Chính cái ao nhỏ được gọi là tâm trí ấy sẽ phán xét, cân nhắc và phân tích".

Jiddu Krishnamurti (1895-1986) là triết gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng về các vấn đề triết học và tinh thần. Ông sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp Brahmin tại Ấn Độ. Các chủ đề tác giả quan tâm gồm mục đích của thiền định, mối quan hệ giữa con người và phương cách để tạo nên sự thay đổi xã hội tích cực trên phạm vi toàn cầu. Các tác phẩm của ông đã có bản dịch tiếng Việt gồm Thiền là gì?, Như ta là, Vẻ đẹp của cuộc sống, Thế giới trong bạn.

Phương Thảo