Thời trang được làm riêng cho bạn, bởi chính bạn. Theo Vogue, đây không còn là giấc mơ tương lai. Đó là thực tại diễn ra tại Mỹ, tại châu Âu, các xưởng sản xuất gần bạn và trong tầm tay của mọi người tiêu dùng. Một mô hình may mặc không dư thừa, được tạo nên bởi công nghệ may đo theo yêu cầu nhanh chóng bằng AI (AI on-demand fashion).

Trong một xưởng thử nghiệm tại San Francisco, thay vì sản xuất hàng loạt, mỗi chiếc quần là một bản thể duy nhất, được tạo ra không qua tay thợ, cũng không tồn đọng trong kho. Nó được dệt vừa vặn cơ thể của khách hàng, trong vòng chưa đầy 10 phút, từ một bản mẫu do AI thiết kế. Tất cả quy trình, từ lấy số đo, chọn vải, dựng mẫu, cho tới dệt đều tự động. Những gì trước đây chỉ có ở cấp độ Haute Couture (may đo cao cấp), nay được công nghệ đưa đến từng cá nhân một cách nhanh hơn, dễ tiếp cận hơn.

Khách hàng có thể dùng công nghệ quét 3D để cung cấp số đo khi đặt may sản phẩm. Ảnh: Pinterest

Khách hàng của Unspun dùng nền tảng FitOS quét cơ thể bằng smartphone. Dựa vào đó, AI phân tích số liệu để lựa chọn chất liệu, phom dáng, bảng màu, tạo nên sản phẩm độc quyền. Một khách hàng chia sẻ trên Vogue Business: "Tôi không còn phải mặc theo thị hiếu số đông. Tôi mặc đồ theo sở thích của bản thân". Với máy dệt 3D Vega ra mắt năm ngoái, hãng có thể dệt liền mạch một chiếc quần chỉ trong vài phút.

Từ năm 2024, Decathlon - một trong những tập đoàn đồ thể thao lớn nhất thế giới - hợp tác với Unspun để triển khai mô hình sản xuất "zero-inventory" (không tồn kho). Mục tiêu là sản xuất sản phẩm thể thao theo số đo từng người, ngay tại nơi tiêu thụ, giúp giảm 40% khí thải carbon trong chuỗi cung ứng, giảm thiểu trả hàng, đồng thời giữ được giá thành cạnh tranh.

Một chiếc quần thể thao do Decathlon thử nghiệm sản xuất bằng máy Vega tại Mỹ đã chứng minh: tổng thời gian từ đặt hàng đến giao chỉ mất chưa đầy 48 giờ thay vì mất 2-4 tuần như trước mà không cần dự đoán nhu cầu thị trường.

AI đang thúc đẩy việc tạo ra các loại vải thông minh, thân thiện môi trường, mang đến cho khách hàng những giải pháp mới mẻ và hấp dẫn. Ảnh: Thewilldowntown

Theo báo cáo từ công ty BCG, cá nhân hóa đang trở thành một trong ba trụ cột của thị trường xa xỉ hiện đại bên cạnh tính thủ công và tính bền vững. Khảo sát năm 2024 cho thấy: 56% người tiêu dùng cao cấp sẵn sàng chi trả cao hơn cho sản phẩm thiết kế riêng, 62% mong muốn cá nhân hóa sâu: từ đường chỉ, màu vải đến bao bì mang tên mình.

Dù sử dụng AI, các nền tảng mới vẫn cố giữ được trải nghiệm "chạm cảm xúc" như những buổi thử đồ truyền thống. Chúng có thể khuyên bạn phối màu theo tông da, đề xuất thiết kế dựa trên bộ ảnh trên Instagram cá nhân.

Theo Time, lợi ích to lớn nhất của việc may đo theo yêu cầu bằng AI là giải quyết bài toán lãng phí nhức nhối nhiều năm.

Hàng chục năm qua, fast fashion phát triển mạnh mẽ nhờ sự tiện lợi và tốc độ. Nhưng đi cùng đó là một cái giá quá đắt: hàng tỷ sản phẩm không bán được, bị đốt bỏ hoặc thải ra môi trường mỗi năm. Theo quỹ Ellen MacArthur của Anh, ngành công nghiệp thời trang tạo ra khoảng 92 triệu tấn rác thải mỗi năm, và khoảng 40% số quần áo được sản xuất, tương đương 60 tỷ sản phẩm không bao giờ đến tay người tiêu dùng.

Trong đó, 87% lượng sợi vải được sử dụng trong sản xuất quần áo bị chôn lấp hoặc đốt, chưa đến 1% được tái chế thành quần áo mới. Điều này gây ra nhiều vấn đề môi trường, bao gồm ô nhiễm đất, nước và không khí, góp phần vào biến đổi khí hậu.

Theo báo cáo State of Fashion 2024 của công ty Mỹ McKinsey, may đo theo yêu cầu bằng AI có thể: cắt giảm 20-50% tồn kho, giảm tỷ lệ trả hàng đến 35% nhờ sản phẩm vừa vặn, dự báo chính xác xu hướng tiêu dùng theo vùng theo mùa, tối ưu chuỗi cung ứng bằng cách sản xuất gần nơi tiêu thụ. McKinsey nhận định: "Việc áp dụng AI không chỉ giúp tối ưu vận hành, mà còn mở ra một mô hình thời trang dựa trên nhu cầu thực, thay vì dự đoán thị trường. Đây là bước chuyển từ cung vượt cầu sang đúng - đủ - bền vững".

Trong bài viết trên Vogue Business, chuyên gia ngành thời trang Hannah Craggs cho rằng: "AI mở đường cho một thế hệ thời trang có trách nhiệm. Khách hàng không còn bị buộc phải chọn giữa đẹp và bền vững. Giờ đây, họ có thể có cả hai".

May đo theo yêu cầu bằng AI là một trong những giải pháp cho thời trang bền vững. Ảnh: Vogue

Theo tạp chí này, sản xuất đúng sẽ giảm thải từ gốc. Một trong những lý do lớn nhất khiến ngành thời trang lãng phí chính là sản xuất dựa trên phỏng đoán. Theo phương pháp truyền thống, các thương hiệu thường đặt hàng nghìn sản phẩm mỗi mẫu thiết kế, với hy vọng bán được một nửa. Phần còn lại là gánh nặng môi trường.

Mô hình AI on-demand cắt đứt vòng xoáy ấy. Thay vì sản xuất trước, bán sau, các thương hiệu giờ đây chỉ bắt đầu tạo sản phẩm khi đã có đơn hàng cụ thể, từ một khách hàng thật. Các thương hiệu không còn nỗi lo dư vải, dôi hàng, chi phí vận chuyển lãng phí giữa các kho trung gian. Theo tổ chức Mỹ Sustainable Apparel Coalition, các thương hiệu áp dụng mô hình on-demand có thể: giảm đến 40% lượng nước tiêu thụ, giảm hơn 30% khí CO₂ phát thải, giảm ít nhất 25% rác thải vải mỗi năm.

Như vậy, càng cá nhân hóa, thời trang lại càng bền vững. Một bộ đồ được làm cho bạn sẽ được bạn mặc nhiều hơn. Nó vừa vặn, hợp gu, bạn ít vứt bỏ nó. Theo Time, bền vững không nằm ở chiếc nhãn màu xanh hay ghi dòng chữ tái chế. Nó bắt đầu từ việc bạn thực sự cần gì và chỉ mua đúng cái đó.

Ý Ly