Nước Anh nổi tiếng với khí hậu ôn hòa, mưa phùn, chế độ quân chủ lâu đời và các điểm tham quan nổi bật ở London. Tuy nhiên, ẩm thực Anh nhận nhiều đánh giá nhạt nhẽo, thiếu sức hút.

Những món ăn với cái tên như "bubble and squeak" (rau củ thừa xào với khoai tây nghiền), "spotted dick" (pudding hấp với nho khô) hay "rumbledethumps" (hỗn hợp khoai tây, bắp cải và hành tây nghiền) thường nhận nhiều chê bai. Nếu tìm trên Google "món ăn quốc gia của Anh là gì?", câu trả lời là "chicken tikka masala" (gà nấu cà ri kiểu Ấn Độ) - món được cho là do người nhập cư Bangladesh phát triển tại Anh vào những năm 1960.

Trên mạng xã hội, nhiều meme (hình hài hước) về ẩm thực Anh được sử dụng rộng rãi. Điển hình nhất có thể kể đến meme với nội dung "Chinh phục 1/4 thế giới vì gia vị nhưng chẳng sử dụng thứ gì". Ẩn ý sau meme này liên quan đến việc Anh từng thiết lập nhiều thuộc địa trên thế giới, kiểm soát nguồn cung gia vị vì lợi nhuận cao. Dù meme có phần phóng đại, nó cho thấy cách nhiều người trên thế giới đánh giá về ẩm thực Anh.

Theo Manchester's Finest, vào thời Trung Cổ, ẩm thực Anh từng được đánh giá cao trên toàn cầu, đặc biệt với các món thịt nướng. Thịt bò nướng được coi là món ăn ngon nhất thế giới. Tuy nhiên, mọi thứ thay đổi trong Thế chiến II vào những năm 1940, chế độ phân phối thực phẩm được áp dụng, hạn chế đường, thịt và nhiều nguyên liệu khác khiến việc ăn uống chỉ còn là để sinh tồn.

Món "Toad in the hole" (bánh xúc xích nướng) truyền thống của Anh. Ảnh: Tasting Table

Danh tiếng ẩm thực Anh càng bị ảnh hưởng khi lính Mỹ đến Anh trong chiến tranh. Họ công khai chê bai các món ăn địa phương và quan điểm này ngày càng lan rộng.

Tiến sĩ Lindsay Neill, Giảng viên cấp cao về Quản trị Du lịch tại Đại học Công nghệ Auckland, giải thích ẩm thực truyền thống Anh thường bị xem là "nấu quá chín, nặng nề, nhạt nhẽo với mọi màu sắc bị luộc sạch". Ông kể dì mình từng luộc bắp cải suốt bốn tiếng, để lại mùi ám ảnh đến hôm nay.

"Nấu quá chín không phải là một nền ẩm thực", ông nhấn mạnh, cho biết việc bỏ đi thói quen nấu quá chín sẽ giải quyết được nhiều vấn đề mọi người phàn nàn về đồ ăn Anh.

Lý do cho việc nấu quá chín bắt nguồn từ bối cảnh lịch sử. Người Anh xưa thường nghèo, thịt và cá không tươi ngon, không có tủ lạnh nên họ phải nấu chín kỹ. Thói quen này ảnh hưởng đến các đầu bếp gia đình dù ngày nay kỹ năng nấu ăn đã cải thiện đáng kể.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Neill lưu ý nhiều quốc gia khác cũng từng trải qua giai đoạn nghèo khó như Pháp hay Trung Quốc nhưng vẫn phát triển được nền ẩm thực phong phú. Ông giải thích ẩm thực chịu ảnh hưởng bởi sự dư dả và khan hiếm. Anh có nhiều bò và cừu nên sử dụng chúng nhiều, kể cả những phần kém hấp dẫn như nội tạng, dẫn đến các món như "black pudding" (dồi tiết lợn). Trong khi đó, châu Á có nhiều thảo mộc và gia vị địa phương, tạo nên sự đa dạng hương vị.

Món "Fish and Chips" (cá và khoai tây chiên) đặc trưng của người Anh. Ảnh: Christina's Cucina

Khi thịt không còn khan hiếm và người dân có thu nhập dư dả, họ tìm đến các món ngoại lai, đầy gia vị, thay vì chế độ ăn nặng về thịt hay nội tạng. Mylam Sloan, chủ quán rượu The Patriot ở Devonport, cho rằng văn hóa "bình dân" của Anh ảnh hưởng đến khả năng tiếp thị ẩm thực. Người Anh tự hào về gốc rễ lao động và văn hóa giản dị nên điều này ảnh hưởng đến đồ ăn của họ. Ông cho biết những đầu bếp dở đã làm xấu danh tiếng ẩm thực Anh, đặc biệt vào những năm 1980 khi "chẳng ai biết nấu ăn" và chỉ dựa vào sách nấu ăn Edmonds.

Trong khi đó, ẩm thực Pháp được hưởng lợi từ "chiến dịch tiếp thị vĩ đại nhất thế giới" của Vua Louis XIV. Vào thế kỷ XVII, ông lập ra các cung đình xa hoa, khuyến khích nghệ sĩ, nhà thiết kế và đầu bếp tạo ra những thứ tốt nhất - với điều kiện phải là của Pháp. Điều này khiến văn hóa Pháp trở thành biểu tượng của thượng lưu, từ thời trang đến ẩm thực. Nhờ vậy, món ốc sên của Pháp cũng trở nên hấp dẫn hơn lươn đông lạnh của Anh.

Dù định kiến toàn cầu cho rằng ẩm thực Anh thiếu sức hút, nhiều đầu bếp đang nỗ lực thay đổi điều này. Tommy Banks, đầu bếp trẻ nhất ở Anh giành được sao Michelin, sử dụng trang trại gia đình để tạo ra những món ăn phức tạp, hiện đại, đại diện cho vùng đất địa phương.

Trong khi đó, những người như Gordon Ramsay và Jamie Oliver cũng góp phần nâng cao hình ảnh ẩm thực Anh. Thời gian sẽ cho thấy liệu họ có thể thay đổi cách nhìn của thế giới và đưa ẩm thực Anh trở lại ánh hào quang xưa.

Hoài Anh (Theo Tasting Table, Debate Mag)