Tháng 6/2025, Kate Zhu Wenqi, nghiên cứu sinh quê Thâm Quyến, Trung Quốc, trở thành đại diện của Đại học Oxford (Anh) đoạt giải Leslie Fox. Đây là giải thưởng do Viện Toán học và Ứng dụng Anh (IMA) trao hai năm một lần, được xem là vinh dự cao nhất trong giới toán học quốc tế dành cho các nhà khoa học dưới 31 tuổi.

Kate Zhu Wenqi đoạt giải Leslie Fox, tháng 6/2025. Ảnh: Weibo

Zhu sinh ra trong gia đình có cha là tiến sĩ AI và mẹ từng theo học tại Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, nhưng con đường học vấn của cô không bằng phẳng. Thời thơ ấu, cô bị bệnh viêm mũi mãn tính, thường xuyên phải nghỉ học.

Mẹ của Zhu cho con ở nhà hai năm để tự dạy kèm. Nhưng bà chỉ đóng vai trò người cố vấn, khơi gợi sự tò mò và hướng dẫn con tự khám phá kiến thức. Tình yêu toán học của Zhu bắt đầu nảy nở từ đó.

Năm 16 tuổi, Zhu trúng tuyển Đại học Oxford. Tốt nghiệp thạc sĩ năm 2014, cô làm việc cho hai ngân hàng đầu tư hàng đầu là JPMorgan và Goldman Sachs tại Hong Kong. Công việc lương cao nhưng cô luôn cảm thấy trống rỗng.

"Tôi không vui. Mỗi ngày đi làm về tôi đều khóc vì áp lực. Những lúc như vậy, tôi lại lấy toán ra giải. Giải xong một bài, tôi sẽ không khóc nữa", Zhu kể. Nhận ra toán mới là đam mê, Zhu từ bỏ mức lương hàng triệu tệ để quay lại Oxford, theo học chương trình thạc sĩ thứ hai về mô hình toán học và tốt nghiệp với điểm số cao nhất khóa.

Zhu nhận bằng thạc sĩ Oxford, Anh hồi tháng 3/2022. Ảnh: Weibo

Tháng 3/2022, video Zhu nhận bằng thạc sĩ Oxford lan truyền trên mạng. Thay vì được mọi người chúc mừng, cô đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội. Nhiều người nghi ngờ tính xác thực của tấm bằng, cho rằng ngoại hình xinh đẹp, phong cách sống thời thượng của cô "không thể là một sinh viên giỏi".

"Đăng ảnh selfie có đồng nghĩa với việc học kém không? Đã đến lúc phá vỡ định kiến này", Zhu đáp trả.

Cô công khai email của giáo sư chúc mừng thành tích và giải một bài toán khó do một tài khoản thách đố đưa ra chỉ trong một giờ. Nhưng đám đông vẫn không tin, tiếp tục khẳng định cô "làm màu" để sống ảo trên mạng xã hội.

Bên cạnh thời gian nghiên cứu, Zhu cũng chia sẻ hình ảnh xinh đẹp của bản thân trên trang cá nhân với 1,7 triệu người theo dõi. Ảnh: Weibo

Đối mặt với làn sóng chỉ trích ngày càng dữ dội, Zhu chọn cách im lặng. Cô duy trì lịch sinh hoạt hàng ngày rất kỷ luật, ngủ 5,5 tiếng mỗi ngày và quản lý thời gian đến từng phút. Với cô, việc yêu thích toán học và tận hưởng cuộc sống vật chất dư dả không mâu thuẫn.

"Tôi muốn truyền cảm hứng cho nhiều người. Chỉ cần thay đổi nhận thức của một vài người, điều đó cũng đáng giá", cô khẳng định. "Khi bạn đủ mạnh mẽ, bạn sẽ không sợ bị chê bai".

Sau khi hoàn thành chương trình tiến sĩ vào tháng 11 tới, Zhu sẽ ở lại Oxford làm nghiên cứu với mức lương khoảng 400.000 tệ. Cô cũng bày tỏ mong muốn trở về quê hương cống hiến trong tương lai.

Minh Phương (Theo Sohu, Guangzhou Daily)