Thật ra, từ chối cho vay không nhất thiết phải lạnh lùng hay đối đầu. Người thông minh sẽ biết dùng lời lẽ khéo léo, khiến đối phương tự rút lui, vừa giữ được tiền, vừa giữ được mối quan hệ.

Cho vay tiền là một chủ đề nhạy cảm, khó xử. Ảnh minh họa: Sohu

"Ra đòn" trước

Khi ai đó hỏi vay tiền, điều khiến khó xử nhất là họ thường kể khổ khiến bạn không nỡ từ chối. Lúc này, cách tốt nhất không phải là nói "không", mà là hỏi ngược lại, khiến họ tự suy nghĩ. Ví dụ, bạn có thể chân thành hỏi "Bạn gặp khó khăn gì vậy? Nói mình nghe thử, biết đâu mình có thể giúp cách khác".

Hàm ý của câu nói này là: Tôi không từ chối giúp bạn, nhưng vay tiền chưa chắc là giải pháp tốt nhất.

Đa số người vay tiền thực chất chưa nghĩ thấu đáo về vấn đề của họ. Khi bạn chủ động đề nghị tìm cách khác, họ sẽ hoặc nhận ra nhu cầu không thực sự cấp thiết, hoặc tự tìm hướng khác thay vì mượn bạn.

Nhà văn Mark Twain từng nói "Cho bạn vay tiền là dùng tiền để thử thách lòng người". Thay vì bị động chịu thử thách, hãy chủ động dẫn dắt. Người thực sự cần giúp đỡ sẽ biết ơn bạn; còn người muốn lợi dụng sẽ tự rút lui.

Lấy quy trình chính quy làm rào cản

Nếu người kia vẫn cố thuyết phục cho vay, bạn có thể khéo léo chuyển trách nhiệm cho những nguyên tắc lớn hơn, ví dụ "tiền mình đều đang để trong đầu tư/đóng tiền nhà, không dễ rút ra được", "Tài chính nhà mình do vợ/chồng quản lý, mình phải bàn bạc trước".

Cách này tránh tình huống từ chối trực diện gây khó xử. Quan trọng hơn, nó truyền tải thông điệp vay tiền không phải chuyện đơn giản, cần có quy trình, không thể nói là làm ngay.

Tỷ phú tài chính George Soros (Mỹ) từng nói: "Thị trường có rủi ro, cho vay phải cẩn trọng". Vay mượn giữa bạn bè nghe có vẻ là chuyện tình cảm, nhưng thực chất ẩn chứa không ít rủi ro. Phản hồi bằng cách "chính quy hóa" là bảo vệ chính mình và cũng khiến người khác có trách nhiệm với việc vay mượn.

Từ chối bằng "bài học xương máu"

Nếu người kia vẫn không bỏ cuộc, thậm chí bắt đầu chơi bài tình nghĩa: "Chúng ta thân thiết bao năm rồi, chẳng lẽ bạn không tin mình sao?".

Lúc này, bạn có thể thở dài nói bất lực: "Thật ra không phải mình không muốn giúp, mà trước kia cũng từng cho bạn mượn một khoản, đến giờ chưa được trả. Giờ mình cũng khó khăn, người nhà còn trách".

Sức nặng của câu này nằm ở chỗ dùng "bài học quá khứ" để nhấn mạnh rủi ro, khiến đối phương hiểu vay tiền không đơn giản. Đẩy trách nhiệm cho "người nhà", vừa có lối thoát cho bản thân, vừa tránh đối đầu trực diện.

Bảo Nhiên (Theo Aboluowang)